Qaybta 1aad ka akhri boggan, qaybtana waxay kusii
xiririsan tahay bog kasta kan ku xiga.
SOCDAALKII DHEERAA EE NAIROBI,
MUQDISHO, JABUTI, BER-BERA
Qore: Maxamed Cabdi Farax Botan -
Shiike
Socdaalkii | Nairobi |
Muqdisho |
Jabuuti |
BerBera |
Bosaso |
Qardho |
Dangorayo |
Garoowe |
Laascaanood
February 15, 2001
Waxaan aad iyo aad ugu Faraxsanahay in aan Xog
warankan Dhabta ah usoo Gudbiyo Beesha Soomaliyeed
meelkasta oo ay joogto Anigoo usoomarinaya Aaladda
Inter-Netka ee Somalitalk oo ah Waax inta badan
looga munaashaqooda Arrimaha Somaliya kuwa uugu
xasaasisan.
Qoraalkan waxa ukakooban yahay Xog Waran laga soo
Aruurshay Magaalooyinka Kor kuxusan ee aan Socdaalka
Kusoo Maray ,Socdaalkayguna waxaa uu kabilaabmay
Magalada Nairobi Ee dalka kenya, .
Sida aan lawada socono Magaalada Nairobi ee dalka
Kenya waa magalo ay kunool yihiin dad aad iyo aad
ufara badan oo Somali ah ,waana magalada ay ugu
badan yihiin Umadda Somaliyeed marka loo'eeego
Caasimadaha waddamada kale ee dariska aannu nahay ee
East Afrika Tusaale ahaan magalada Kampala,
Dar-Es-Salaam , Addis-Ababa iyo jabuti, Haddana
waxaa taas sii dheer , Dalka Kenya wali Xuduudka
Somaliya waa ufuran yahay ,Haddii ay tahay Xagga
Hawada, Haddii ay tahay Xagga Dhulka iyo haddii ay
tahay Xagga Baddaba ,halklaas waxad ka dareemaysaa
in Dadka somaliyeed ay ku haystaan dalka Kenya Nolol
inteey Doonto hala'ekaato.
Dhinaca Ganacsiga waxaa la'oran karaa aad buu
ufur furan yahay gaar ahaan dadka somalida ahi aad
iyo aad ayay oga shaqaystaan Dalka kenya Haddii ay
tahay ganacsiga yar ayar iyo haddii ay tahay
ganacsiga waa wayn, Magaalada Nairobi sidaasoo looga
shaqaysto haddana Dhibkeeda ayay wadataa ,Tusaale
ahaan Habaynkii waxaa Nolosha caadiga ahi kamid
noqotay in Askarta Wadanka ay u'isticmalaan
Somaalida ganacsi,hadalkaas marka aan bayaansho
waxaa ay tahay ,Dadka somalida ahi Sharciga Dalka
kenya ma wada haystaan sidaas darteed waxaa dhacda
marka ninka somaliga ahi laqabto oo Askarta
wareegysaa ay lakulanto isagoo wadada haya sida
dhacda inta badan waxaa lawaydiinayaa in uu sharci
leeyahay iyo inkale waxaa dabadeed cadaanaysa in
sharci qofkani uusan haysan,haddaba waxaa loo bahan
yahay sidee buu Ninkaan Askarta isaga Badbaadin
karaa ?.
Su'aashaa jawabteda wax weeye Haddii aad
jeebkaaga hubto in wax kujiraan Adigaa Isdabaraya,
Askarigii ayaa ku'oranaya Lacag baad leedihiin
waadna shaqaysataan dadkiina ayaa dibadaha idiinn
jira marka is furo, marka lagaa waayo lacagtaas
waxaa suurta gal ah in Xabsisa lagu geeyo habaynkaas
, markii xabsiga lagugeeyo Meeshii Oobiga lagaa qori
lahaa Somalida inta badan laguma qoro, Arrinkaas
Maxaa keenay ayaad is waydiinaysaa marka aad
sheekadan Si fiica ugu kuurgasho, waxa ay Reer kenya
og yihiin In somalida Dadkeeda aysan jeclayn inay
xabsiga ku baryaan haddaba Ninkii Xirnaa waa laga
daba imaan Dadkiisii, Qaraabadiisii , Ehelkisii,
Asaxabtiisii,Xaskiisii IWM.
Qofkuu doonaba ha'ahaadee waa lootagi, Lacagtii
ayaa labixin, Marka Keentay in aan Oobiga lagu darin
waasidaas,oo haddii uu Qofkan Magaciisa Oobiga lagu
daro Askarta waxa ay ku qasban yihiin inay
Subaxnimada qofkaan ku daraan Liska dadka maxkamadda
loo qaadayo ,dabadeedna Gacantooda waa uu kabaxayaa
,Markii maxkamadda lageeyo qofka xabsiga Looma
baahna Maxkamadda ayaad la heshiinaysaa maxkamaddi
ayaa Qofkii Gudbinaynin ,dabadeedna waad soo
daysanaysaa qofkaba , Marka Askarta Xabsiga
Arrinkaas ayay Og tahay, marka hadiiba qofkii ay soo
qabsadeen oo ay iyagu wax ku heli lahayeen ay
maxkamadda iska geeyaan maxaad helaysaan ayay
iswaydiin waxaa usoo baxaysa Waxba Marka halkaas
waxaad ka garan (Intii Cali Cuni Lahaa ,Canbaro Ha
Cunto).
Umadaha kale ee jaaliyadaha Sida Ethiopin-ka ,
Ugan-dhayska , Tanzanian-ka ,Ruwandian-ka,
Burundian-ka ,marka laqabto wax su'aal ah lama
waydiinayo Waxa lawaydiin Sharci maleedahay Maya
haddi uu yiraahdo Katiinad ayaa gacanta loo suri
dhagahana waa laga garacayaa ,waxa dhacda marar
badan in Marka la'isla qabto qof somali ahi iyo
Ethiopian isku si loolama dhaqmo ,Ninka Itoobiyanka
ahi haddii uu Malayiin lacag ah wato laga yaabo
lagama yaabo inuu Baxsho ,waamarka loo'eego xaaladda
aan idinka soo waramay Ee sheekada dheer , Jeebkisa
ayaa lataaban, waxaa ladaremayaa inuu wax haysto
waxaa laleeyahay Isdabar saaxiib intaas bixi ,wuu is
adkayn ,Ninka somaliga ah waxaa laleeahay Wax
mahaystaa ,haddii uu haysto waxa uushegaya waxan
haystaa intaas sida waxaan haystaa (100ksh) waa
Boqol Lacagta Kenya ah,lasocda wax kale mahaysid
maya ,keen iskana Bax, sida kale haddii usan haysan
wax lacag ahi waa la'aaminayaa waxana laleeyahay
iska bax,macna meesha kujira oolo fasaxayo Ninkaan
haddii usan haysan lacag maxay Tahay ayaad Iswaydiin
Markale ? . Waxaa meesha kujira waxaala'og yahay in
Ninkaan haddii uu haysto lacag uusan rabinba in
Askarta caawa oo idil lawareegto, Askartana waxay og
yihiin in Qofka Somaliga ahi haddii uu haysto lacag
isdabari lahaa oo xallisan lahaa waxa haysta.
Xaaladda aan idinka soo waramay waxa ay ka
turjumaysaa in Daruuftaasi ay kamid tahay Nolosha
Caadiga ahi,Dhinaca kale Haddii aan wax yar oo Qosol
ahi idinku daro sheekada oo ah wax dhab ah lakiin
markii aad aqridan aad ku qoslaysaan waxaa ay tahay,
habayn baa waxaa TV-ga Dalka Ka qudbeeyay
Madaxwaynaha Wadanka Madaxwayne Danial Torotech Arab
Moi, Hadaladiisii waxa kamid ah ,Dadka Somaliyeed Ee
Kunool Nairobi waxaan u shegaynaa in aysan isaga
Ciyaarin Dhaqaalahooda ,maxaa yelay waxan ogsoon
nahay inay lacag siiyaan Askarteena marka aan
niraahno Aruursha dadka aan haysan Sharciga Dalka ,marka
haddii aad lacagta aad hayso o idil baxsato Caawa oo
lagaa Tago ,Habayn Danbana aad Bixiso oo lagaa tago
Habayn 3aadkana aad Bixiso oo lagaa Tago ,Sow
howshii Masii soconayso, Marka aad lacagta iska
dhamayso ,Idinka oo Fadhiya Guriga Gudihiisa ayaa
lagugu imaan jeegadaa lagu sooqaban haddaba lacagta
ha'iska dhamaynina , waa Caan Hadalkaas Madaxwaynihu
Yiri.
Dhinaca Kale wax yaabaha dadka Somalida ahi mara
badan lagu nacay ayaa waxaa kamid ah inay si dadban
oo aan sharciga waafaqsanayn usoo sartaan
Passport-ka dalka kenya iyagoo lacag iyo wax lamid
ahi baxinaya, ID-ga Dalka oo aan jirin ayaa lasoo
daabacanayaa , dhibtaas oo idil inaga isu gaysanay ,
haddii aan intaas oga gudbo arrimaha Xasaasiga ahi
oo aan Qoraal lagu soo kobi kari,
Dhinaca kale xagga gacansiga aad iyo aad ayuu u
fiican yahay Diyaarado kadiiwaan gashan Shirkadda
dayuurahada ee Kenya loona yaqaan KA oo ah Kenya
AirWays ayaa dalka somaliya u kicitima Sida
dayuuraha kala ah Jama Blue Air , waxa Mararka qaar
yimada Diyaaradda Daalo Air Line ee Somalida ah,
waxa dirahada Sida Jama Blue Air ay dadka ka kentaa
Somaliya ,waxayna aad iyo aad ugu xiran tahay
Deeganka Mamul Goboledka Puntland State of Somaliya
PSS, waxa kaloo jira Diyaarado Kale oo kayimada
Muqdisho ooshirkado yar yar ay leeyihiin kuna xiran
kenya ,waxa diyaaradahan keenan Dadka waxayna Dalka
geyaan Qaadka iyo Sigarka, Kuwa Muqdisho kayimadana
mar qar kood waxay keenaan Caano Booraha ,
Dhibtii ugu waynayd waxa ay ahayd Markii Diyaarad
Muqdisho katimid ay Kusoo dagtay garonka Loogu
Talagalay Diyaradaha Somaliya kayimada oo idil,ayaa
waxa baaritaan Lagu sameeyay alaabooyinkii ay siday
Diyaaraddas waxaa la arkay oo qalabka baaritanka uu
qabtay Gasac baano Boora ah oo Bastoolad kujirto iyo
Rasasteedii, Arrinkaas Dhib aad iyo aad uwayn ayuu
Somalida ukeenay oo Awalba loogu mar marsiyoonayay
inay Xududka xagga Dhulka kaso gashaan Hubka sida
shuftada kajirta waqooyi Bariga kenya oo somalida ay
dagto ,maleeshiyooyinka hubaysan ee Aagga Kismaayo ,ceelwaaq
,Dhoobleey oo inta badan soogala xuduudka oo dadka
dhaca askarta laaya ,Tiibaa Umaddii kusii caddaatay
,Umaddana wax udooda majirto iyo Dowlad looga baqo
ama lagala xaajoodo.
Arrimaha Kenya ee Somaliya intaas aan kaga baxo ,
NB: Waxan horay oga Cudurdaartay in qoraal aan lagu
soo koobi karin arrimaha Somalida ee Kunool Kenya
Magalada Nairobi.
Inshala Allah Qoralkan waxaa ku xigi doona
Magalada Muqdisho oo aan Soomaray , Waxa Raaci Doona
Jabuuti ugu danbaytiina Ber-Bera.