»Doorashada Canada, Soomaalidu ma ka qaybqaadan doontaa?

Daabaco Boggan | Print C/Laahi Yuusuf iyo Shariif Xasan oo Kala Saxiixday Heshiis Heshiisku waxa uu dhigayaa in la soo afjaro khilaafkii u dhexeeyey... Guji...   Qaxootiga Soomaaliyeed ee ku tabaalaysan dalka Yemen.. Guji SHIRWEYNIHII OSLO OO AY SOOMAALIDA NORWEY SI WEYN UGU DIIRSADEEN... Guji... Xaflad Boosaaso Loogu Sameeyey Heshiis Dhexmaray DFKMG iyo DGPL.... Guji.. SomaliTalk.com oo Kismaayo Waraysi kula Yeelatay Col. Cabdi Cigaal Jaamac... "..aniga horta ma ahi kaabe qabiil ee waxaan ahay nin corneyl ah aritna aad sheegeyso hada ee aad leedahay odayaasha beesha Akhri... MAQAALLO HORE::: HOOYOOYINKU CARRUURTA LABO SANO HA NUUJIYEEN!!! ayadoo waligeedba dhakhaatiirta iyo xarumaha caafimaadku u doodaayeen in Naas nuujintu faa'ido u leedahay caafimaadka carruurta iyo hooyadaba ayey Baaritaankaan danbi ku soo kordhisay Guji.. Koobiyaynta Dadka (humancloning) Arrintani waa mid marka ugu horraysa ee dhagahaagu maqlaan laga yaabo in caqligu diido, balse waxaan shaki ku jirin markii aad si dhab ah u fahanto inaad ogaanayso in... Guji... Ali Maow Maalin Qofkii ugu dambeyey ee uu Furuq lagaga daweeyo Soomaaliya... Akhri halkan Qaabka Loo Qoro Wararka, Faalooyinka iyo Ra'yiga/ Maqaalada .. Guji

Faallo: Heshiiska Cadan Iyo Caqabadaha Ku Gadaaman.  

W.Q C/Shakuur Cali Mire
London, uk
shakuur@somtv.net

Shirkii Madaxweyne Cabdullaahi Yuusuf iyo gudoomiye Shariif Xasan ku dhexmarayey magaalada dekada ah ee cadan intii u dhaxaysay  1-dii ilaa 5-tii bishaan janaayo ayaa waxaa uu ahaa mid ay dadka Soomaaliyeed iyo dowladahha daneeya arrimaha Soomaaliya il gaar ah ku eegeyeen. 

Haddii ay bartamihii bishii June 2005 ay madaxweyne Cabdullaahi Yusuf iyo Shariif Xasan Sheekh Adan kulan ku yeesheen magaalada Sanca ayadoo uu dhex dhexaadinayey madaxweyne Saalix uuna ku dhamaadey fashil iyo is afgaran waa, waxaa isweydiin muddan maxaa markale soo cusbooneysiiyey kulan markale labadaan hoggaamiye ku dhexmara isla dalkii ay horey ugu kulmeen?.Waxaa lagu sababeyb karaa marka dib loo milicsado siyaasadda Soomaaliya intii uu taagnaa khilaafka xubnaha labada golle  kulankaan markale  ka dhacay dalka Yamen inay sabab u tahay saddex qodob oo is biirsadey oo kala ah. 

Madaxweyne Saalix. Kulankii hore  ee madaxweyne Cabdullaahi iyo Shariif Xasan ku dhexmaray dalka Yamen bartamihii bishii Juun 2005-tii wixii ka dambeeyey waxaa soo kordhayey eedeynta iyo  cambaareynta ay garabka xubnaha labada golle ee uu hogaamiye Shariif Xasan ee kusugan Muqdisho  u jeedeeinayeen dowladda Yamen iyo gaar ahaan madaxweyne Saalax oo ay ku eedeeyeen inuu taageero dhaqaale iyo mid siyaasadeed iyo mid ciidanba siinayo kooxda Jowhar ee uu horkacayey Madaxweyne Cabdullaahi Yusuf. 

Dowladda Yamen oo aan wax cadaawad iyo dhibaato ah aysan kala dhexeyn dalka Soomaaliya sida dalalka Soomaaliya dariska la ah waxaa ay u qaadey tilaabadan   si  ay eedees iska rogto una muujiso inay jeceshahay in si afgarad guud laga gaaro khilaafka labada dhinaca ayadoo martiqaad lama fillaan ah u fidisay Shariif Xasan soona cusbooneysiisay hindisii kol-hore ka fashilmay, tiiyoo ay dowladda Yamen dareentay inuu jiro biseyl ka duwan markii uu dhacayey kulankii hore ee June sidaas darteed ayey dowladda Yamani ayadoo muujinaysa kaalinteeda ku lug lahaanshaha arrimaha Soomaaliya oo ay ka dhex muuqatay tan iyo markii uu burburey qarankii Soomaaliyeed iskugu dayeysaa inay xal u hesho khilaafka labada dhinac waxaan xusid mudan in dowladda Yamen ay taageero lixaad leh u fidisay dowladdii C/qaasim Salaad Xasan waqti ay dowladda Itoobiya ku hawlanayd burburinta mirihii Carta. 

Madaxweyne Cabdullaahi Yuusuf: Shaki kuma jiro inuu Madaxweyne Cabdullaahi Yuusuf  meel adag taagnaa kulankii hore ee ka dhacay Sanca bishii June-2005, balse kulankaan Cadan waxaa uu kusoo beegmay waqti Madaxweyne Cabdullaahi  caqabado badan kala kulmey natiijada khilaafka ka dhex ooggan xubnaha labada golle, culays dhaqaale iyo mid siyasadeed oo  uu madaxweynuhu kala kulmey magaalada Jowhar is af-garasho la`aan badan oo aan shaac aheyn oo ka dhex oogantay asaga iyo Maxamed Cumar Xabeeb (Maxamed Dhheere) oo gacanta la galay in badan oo hawlihii dowladda dhexe ah, dhaqaalihii beesha caalamka laga sugayey oo shardi looga dhigay heshiis buuxa oo ay wada garaan xubnaha labada gale iyo madaxda dowladda , Ciidan Qaran oo hananka  ammaanka dalka oo aan jirin, qabqablayaasha oo tan iyo markii la dhisay dowladda aysan awoodoodii qabqablanimo wax isbadal ah ku imaan, dowladda Itoobiya oo madaxweyne  Yusuf taageero badan ka filayey oo dhibaatooyin gudeheeda ah la caal weydey oo ay ugu muhiimsan tahay khilaafka mucaardka iyo Zenawi iyo xiisadda Eratariya iyo Itoobiya, reer galbeedka oo dhaqaalo badan ka joojiyey Itoobiya, Carabta oo u dhabar jeedisay Madaxweyne Cabdullaahi Yuusuf, Maraykan iyo Ingriiska oo horbooda siyaasadda reer Galbeedka oo aan aqoonsan dowladda, cunaqabeteyntii hubka oo gollaha ammaanku diidey in laqaado, ciidamadii IGAD Som oo sheeko uun noqdey  arrimhaas oo isbiirsadey waxaa ay horseedeen inuu madaxwyen Yusuf kasoo dabco halkii uu taagnaa kulankii horey u dhexmaray asaga iyo gudoomiye Shariif Xasan Sheekh Adan. 

Gudoomiye Shariif Xasan:Gudoomiyaha laftiisu kulankaan waxaa uu yimid asagoo in badan ka dabcay halkii uu taagnaa kulankii horey u dhexmaray asaga iyo madaxweynaha, kala diridii uu madaxweynihu kala direy xubnaha baarlamaanka 11/5/2004 iyo qabsoomid la`aantii wax shir baarlamaan ah,  kooxada Muqdisho iyo kooxada Jowhar oo labaduba ku guuldaraystay inay helleen  kooramka ama tirade fadhiga baarlamaanku ku ansaxo, iskudaygii Shariifka iyo kooxdiisa ee wax ka qabashada ammaanka Muqdisho oo guuldaro ku dhamaatay, go`aan qaadashada arrimaha Muqdisho oo ay la kali noqdeen qabqablayaasha Muqdisho, dhaqaalo la`aan ba`an oo soo wajahdey kooxda Muqdisho, wakiilada iyo dubulumaasiyiinta caalamiga ah oo Muqdisho go`doon siyaasadeed galiyey halka ay Jowhar safaro isdaba joog ah ku tagayeen, culays deegaan oo Shariifka uga yimid dhanka madaxda digil iyo mirifle oo aad uu u saameyey khilaafka labada golle ahna beesha kaliye ee khlaafkaas dagaal ku dhexmaray,, gudoomiyaha oo dareemay inuu sii dhuminayo awoodiisii baarlamaanka kadib markii uu dhar-baaxso siyaasadeed kala kulmey kulankii madaxda baarlamaana Jaamacatul Carab oo shaki galisay  gudoomiyinimadiisa baarlamaanka kadib markii la aqabalay waftigii uu hoggaaminayey ku xiggeenkiisaa horey uga gadoodey.

Arrimahaas oo dhan gudoomiyaha baarlamaanka waxaa ay galiyeen xaraj siyaasaddeed oo ku qasbey inuu raadiyo wado uu uga baxo taasoo sababtay inuu dabac weyn u muujiyo Yamen oo uu horey eedeyn ugu jeediyey balse uu hadda ku tilmaamay dal walaal ah. Qodobadaas oo dhan  waxaa la oran kara waxaa ay qeyb kayihiin xoogga ku riixay gudoomiyihu inuu qaato mowqifkaan ayna baabur isla fuullan asaga iyo madaxweyne Cabdullaahi Yusuf si ay u soo arkaan meelaha qadiimka ah ee magaalada Cadan. 

Heshiiska la Saxiixay. Inkastoo  uusan heshiiskaani markaad aqrisid qodoba uu dhigayo uusan si cad ama rasmi ah u abaareyn qodobadii horey khilaafku uga taagnaa sida waxa laga yeelayo hindisii ciidamada shisheeye, xarunta rasmiga ah ee dowladda marka laga reebo inuu heshiisku tilmaamayo baahida loo qabo shir uu yeesho baarlamaanku  mudo bil gudaheed ah waxaa uu intiisa kale ka hadlayaa qodobo guud iyo baaqyo  aan wax xiriir weyn ah la laheyn qodobadii la isku hayey, balse waxaa dhanka kale lagu tilmaami karaa inuu yahay bilow wanaagsan oo horseedi kara heshiis soo afjara khilaafkii horey u oognaa ama waxaa la dhihi karaa inuu furay albaabkii wadahadalada waxaa kale oo muhiim ah inuu heshiiskaani dhigayo in la joojiyo daacayadihii siyaasaddeed ee ay labada dhinac isku marin jireen qalabka warbaahinta  taas oo ay dad badani aamisan-yihiin inay kaalin lixaadleh kaqaadatay kala fogaanshihii mudada u dhexeysey xubnaha labada golle. 

Kasokow heshiiskaan la saxiixey oo aduunka lagu faafiyey waxaa ay tibaaxayeen  dubulumaasiyiintii ka agdhawaa mudadii afarata casho aheyd ee ay madaxweynaha iyo gudoomayaha baarlamaanku wada hadlayeen inuu jiro qodobo badan oo ay madaxweynaha iyo gudoomiyuhu isla meel dhigeen  balse ay ka gaabsadeen inay ku xusaan qoraalkii ay saxiixayeen sababo la xiriira inay caro kala horyimaadaan qaar ka mid ah qabqablayaasha dowlada ku jira  waxayna wararku intaas ku darayaan inay labada mas`uul ku heshiiyeen in masuul kasta kooxdiisa dib ugu laabto kana dhaadhiciyo labada qeybood ee heshiiska ee midna la shaaciyey midna la qariyey. 

Yaa ka Hor Imaankara Heshiiskaan.  Ka warqabayaalka siyaasadda Soomaaliya oo aan  falanqeyn iswaydaarsanay waxaa ay tibaxayaan in heshiiskaan ay ka hor imaankaraan xubno  ay ugu horeeyaan Ra`iisul-wasaare Cali Maxamed Geeddi oo walwal-badan ka qaba haddii uu dhaco kulan uu baarlamaanku u dhan yahay inay ka aarsan doonaan xubno badan oo ka mid ah labada golle oo ku kala sugan Muqdisho iyo Jowhar waxaana jirtay in kooxda Muqdisho ay mudo raadinaysay tirade uu ku qabsoomi karo baarlamaanku si ay codka kalsoonida ugu qaadan ra`iisul-wasaare Geeddi oo laftiisu intuu uu taaagnaa khilaafka xubnaha labada golle ka qeybqaatay kala fogaanshaa labada dhinac.

Maxamed Cumar Xabeeb oo awood siyaadeed iyo muuqal weyn ku helay joogi-taanka ay Jowhar joogaan madaxweyanaha iyo wasiirka koowaad iyo qaar ka tirsan xubnaha labada golle ayaa khatar weyn asaguna ku noqon kara taaba galka heshiiskaan haddii uu urko in heshiiskaani keeni karo in  miisaankii siyaasaddeed iyo dhaqaalihii ay Jowhar hanatay loo wareejinayo mid ka mid ah magaalooyinka Soomaaliya tiiyoo ay weheliso khilaaf waayahanba lahadal hayey oo ka dhex jirey madaxweynaha iyo Maxamed Dheere  oo aan la gaban faragalinta joogtada ah ee uu kahayo hawl-maalmeedka dowladda asagoon xildhibaan iyo wasiir midna ka aheyn. 

Qab-qablayaasha Muqdisho oo ay ka midyihiin Maxamed Qanyare Afrax, Muuse Suudi Yalaxo, Cusmaan Xasan Cali Caato, Yuusuf Siyaad Indhacade haddii ay dareemeen inuu gudoomiyaha baarlamaanku tanaasul-weyn ka sameeyey qodobadii ay horey uguwada socdeen ee ay ku diidanaayeen kooxda Madaxweynaha waxaa ay sameyn karaan jilaaffo ay ku fashilin karaan heshiiskaas, waxaana haddaba shaki weyn muujiyey inaysan illaa hadda ka hadlin soo dhaweynta heshiiskaas xildhibaan ku sugan magaalada Muqdisho oo aan wax ka weydiiyey sida ay qabqablayaasha Muqdisho u arkaan heshiiskaan Cadan waxaa uu i xaqjiiyey inay shaki badan muujinayaan balse waxaa la oggaan doonaa markii uu Shariif Xasan dib ugu laabto magaalada Muqdisho. 

Col: Bare Hiiraale oo dhawaanahan wadey wax uu ugu yeeray dhexdhexaadinta xubnaha labada golle waqti badan iyo xoogg badana galiyyey sidii uu shirka dhex-dhexaadinta labada dhinac uga dhici lahaa magaalada kismaayo asagoo  ciyaarayey siyaasad meel-dhexe una ku doonayey inuu ku muujiyo muuqaalkiisa siyaasadeed iyo ahmiyadda magaalada Kismaayo uuna ku kasbado sumcad siyaasadeed iyo dhaqaalo soo gala magaalada Kismaayo ayaa u muuqda in dadaalkiisii uu heshiiskaan Cadan dhaawac weyn gaarsiiyey hadduusan-ba gabi ahaan hindisihii Barre Hiiraale  meesha kasaarin waxaana suurta gal noqonkarta inuu Barre Hiiraale lug jiido heshiiskaan haddii aysan haddaba labada masuul kusoo heshiin in kulanka baarlamaanku ka dhaco Kismaayo inkastoo warar aan dhinacna u dhicin tilmaamayaan suurta-galinimada shirka baarlamaanku in lagu qabto  Baydhabo ama kismaayo taas oo ka mid  ah  qodobada shaacinteeda ay dib u dhigteen madaxwenaha iyo gudoomiayah baarlamaanku. 

Maxaa Haboon Hadda:  Waxaa jirta maahmaad Soomaaliyeed oo oranayna “ Aan wadahalno waa Aan heshiino” inkastoo heshiiska xooggiisu uu ugacanta ugu jiro xubnaha labada golle iyo madaxdooda oo ay ugu horeeyaan madaxweynaha iyo gudoomiyaha baarlamaanka iyo wasiirka ayna masuuliyada koowaad ee xalka gaarista mushkilada oogan  ku dhacayso xubnaha labada golle iyo madaxdooda haddana waxaa lagama maarmaan ah in wax garadka, siyaasiyiinta ,culumo aw-diinka aqoonyahanadu intuba ay taageeraan  bilowgaan iyo al-baabkaan wadahalada ee furmey hadda. 

Innigoo maanka ku hayo inay dadbadan oo xog-ogaal ahi qabaan dareen iyo saadaal muujinaysa inaysan xubnahna labada golle iyo madaxdooduba wali u bisleyn inay si dhab ah u jawahaan dhibaatada 16 jirsatay ee haysata dalka iyo dadka Soomaaliyeed haddana waxaa waajib diini ah inaysan dadku ka quusan latacaalka mushkiladda ummaddeed ee markaas haysata waana habboontahay haddii kuwaas illahay ugartay inay qaataan masuuliyadii shacabka Soomaaliyeed  in   haddii ay suurta gal tahay wax lala dhoodhoobo, Heshiiskaana loo arko bilow fiican illaa inta laga gaarayo meeshii ay ku dhiiqan jireen 

W.Q C/Shakuur Cali Mire
London,uk
shakuur@somtv.net

Faallo: Madxada Dowladda Oo Labo qeybood oo Hubaysan Iskaga hor Imaan doonta.
Maqaalkii C/Shakuur Cali Mire... Guji...

Afeef: Aragtida qoraalkan waxaa leh qoraga ku saxiixan