C/Laahi Yuusuf Axmed |
QAYBTA LABAAD:
Qaybtii 1aad halkan
ka akhi... GUJI
Cabdulaahi Yuusuf Axmad (YAY) waxaa uu ku
dhashay bisha December sanadku markii uu ahaa 1934 xarunta gobolka mudug
magaalda lagu tilamaamo in ay soomaaliya kala badho ee gaalkacayo,isagoo
isla halkaas ku soo barbaaray.
Markii aan lasheekaystay Cabdulaahi Mire oo
ay qayb kamida noloshiisii isla soo barbaareen ayaa yiri wuxuu C/laahi necbaa
in uu ciyaaro qilida,iyo shaxda iyo ciyaaro kasta oo fadhiga lagu ciyaaro,
aad ayuu u hadal yaraa, marka ay barbaartu wada cawaynayso wuxuu dhalinta ka
fadhiisan jiray meel aad u geeesaysa, inkastoo uu aad u hadal yaraa hadana
wuxuu isku dayi jiray in uu maalintii mar uun alle ha ka yeelee ka qosliyo
dadka uu la joogo, Cabdulaahi Mire wuxuu igu yiri wuxuu ahaa nin aad moodid
inuu aad u shaki badan yahay oo si xooggan u feejigan, marka uu nooyimaado
yaraantiisii inta aanu salaan gacanta noodhiibin sidii uu nabaadhaayo ayuu
isha dhamaantayo marin jiray isagoo aad noogu gubaaya indhaha, kadib ayuu na
gacan qaadi jiray. shukaansiga gabdhaha aad ayuu uga cabsan jiray oo ma uusan
ahayn SHINBIRO LAAYE balse gabdhuhu isaga ayay jeclaayeen, waxaa uu ahaa
wiilyar oo dheer timo yix ahna leh oomadoow aadna u quruxbadan,aadnna u
xarago badan iyadoo ay xaragadiisa muujin jirtay degenida uu saanta u
qaado,iyo hadalka oo uu marka uu hadlaayo dhoolla caddays ku dari jiray.
C/llahi yuusuf markii uu waxbarashadiisa
dugsiga dhexe iyo sare ku dhamaystay soomaaliya,waxaa uu waxbarashadii
heerjaamacaded ka bilaabay isla soomaaliya,wuxuuna galay kuliyada sharciga
ciidamada ee jaamacada ummadda, markaas kadib ayaa laba sano oo waxbarasho
gaaban ah loogu diray dalka talyaaniga sanadadii 1954-1956.
Markkii uu talyaaniga ka soo noqday ayaa
xilkiisii ugu horeeyay ee uu soomaaliya ka qabto sanadkii 1957 dii
loomagacaabay ku xigeenka taliyaha booliiska ee gobolka Benaadir, isagoo
jagadaas hayay mudo sanad ah. jagadiisii labaad waxaa 1958 kii uu noqday
taliyaha qaybta booliiska ee gobolada jubada sare iyo jubada hoose.
1960 bilawgiisii ayaa Cabdulaahi yuusuf laga
wareejiyay BOOLIISNIMADII,waxaana sanad waxbarasho militery ah uu ku soo
qaatay dalka talyaaniga,isagoo soo bartay waxa afafka qalaad lagu
yiraa(Military Topographic). markii uu talyaaniga kasoo laabtay ayuu ku
qabtay jagadii ugu horaysay ee xagga militariga isagoo noqday taliyaha
policemilitaryga ee qaybta 26 aad ee fadhigeedu ahaa gobolada woqooyiga
soomaaliya.
Hawlqabadkiisa oo aad dawladii xiligaasi ugu
bogtay aawadeed ayaa CABDULLAAHI YUUSUF waxaa sanadkii 1964tii la
Gudoonsiiyay Bilad Dahab ah isagoo isla markaas loo Dalacsiiyay darajada
Gaashaanle dhexe "Lieutenant Colonel" waxaa uuna isla markaasi u soo gudbay
maamulka dhexe ee wasaarada gaashaandhiga soomaaliya.
Markale ayaa waxbarasho loogu diray dalka
midawga soviet isagoo galay kuliyadda dagaalka ee militariga (Military war
college) sanadkii 1965-66.
Markii uu halkaas ka soo noqdayna waxaa laga
dhigay taliyaha hogaanka tababarka ee ciidanka xoogga dalka soomaaliyeed
biishii may ee sanadkii 1968dii.
Markale ayaa lagu celiyay gobolada woqooyiga
soomaaliya sanadkii 1969kii isagoo halkaas looga dhigay abbaanduulaha
ciidankii looyaqaanay "ciiidanka koobaad" ee fadhigooda woqooyiga soomaaliya.
dib ayaa looga soo celiyay woqooyi waxaana ay xukuumadii maxamed siyad barre
ku eedaysay in uu ka caga jiidaayo lasaanqaadka kacaankii maalmahaas curtay
ee uu hogaaminaayay Brigadier General Moxamed Siyaad Barre, waxaana isla
maalmihii curashada kacaanka sanadkii 1969kii loo taxaabay xabsiga. waxaana
uu xidhnaa muddo lixsano ah iyadoo la soo daayay sanadkii 1975tii. Maxamed
siyaad barre oo madaxa u salaaxaaya ayaa waxaa uu ka dhigay taliyaha hogaanka
gaadiidka iyo dayactirka ee xoogga dalka sanadadii 1975-1977dii.
Dagaalkii xoraynta ee soomaalida Galbeed
ayuu Alle Naxariistii Janno Ha kawaraabiyee Madaxweyne Moxamed Siyaad Barre
waxaa uu u magacaabay in uu hogaamiyo ciidamada Dagaalka, wuxuuna noqday
Cabdullaahi taliyaha qaybtii kadagaalamaysay koonfur Galbeed soomaaliya,
wuxuuna ciidamadii itoobiyaanka cabdulaahi kaga adkaaday dhankaas isagoo ka
qabtay dhamaan aaggii isaga ku aadanaa,illaa uu gaadhay magaala madaxda
gobolka Nagaylle1978dii. Marka ay saraakiisha waaweyn ee dagaalka ku jiray ee
ethiopianska ahi kuu sheekaynayaan waxaa ay ku tilmaamaan aagagga uu
cabdulaahi yuusuf ku aadanaa in ay ahaayeen meelaha cutubyada ethiopia aadka
loogu gumaaday xiligaasi,oo ay adagtahay in ay si sahala ku iloobayso
Ethiopia.
Markii ay xulufadii reer bariga (gaashaanbuurtii
Waarso)fashilisay dagaalkii xorraynta ahaa ayuu madaxweyne siyaad bare la
tashi ugu yeeray cabdulaahi yuusuf magaalada muqdisho, hayeeshee meel lama
filaana ayuu ka dabayshaday.???.
Waxaa uu abaabulay kadib markii uu ogaaday
cabdulaahi inuu dhankaas iyo mooska ka fashilanyahay dagaalku saraakiil
afganbida maamulka General Barre. muddo gaaban ayuu colenelku dabin ku
maleegay wuxuuna gaarsiiyay heer guul u dhow.
Horraantii bishii April (1978) ayaa habeen
kamida habeenada waxaa saraakiishii inqilaabka oo uu horboodaayay ninkii la
oranjiray Alle hawnaxariiste CIRRO uu u soo sheegay Cabdulaahi yuusuf in uu
soo galo xamar maadaamo afganbigu yahay mid si quruxbadan oo aan dhiig ku
daadanin u meelmaray.
C/llaahi yuusuf oo isu soodiyaarinaya in uu
badalo ninkii lixda sano xabsiga ku hayay ee M.S.BARRE soona aruursaday
ajandayaal cusub oo uu ku hogaaminaayo Dawladiisa Curdanka ah ayaa
subaxnimadii ay bisha Apriil ahayd 21ka 1978dii waxaa teendhadii uu degenaa
meel u dhow buulo xaawo ugu soogalay wiil dhalinyaro ah oo ciidamadii
cabdulaahi ka talinaayay u ah isagu "taar haye", salaan military kadib waxaa
uu gacanta midig ka saaray taar ay dusha kaga qorantahay ""(Sir Culus)"
"(DEG-DEG)"" kuma aysan qorrayn sheeko dheer iyo warbixin meelo badan
jibaaxaysa ee kaliya waxaa uga muuqday hal sadar oo kaliya, wuxuuna
sadarkaasi yiri.
..........................................................................
!!!!!!!NAAGTAADII_____WAY DHICISAY___!!!!!!!:.
..........................................................................
Akhri Qaybta 3aad....
XagarYare
xagar91@hotmail.com
SomaliTalk Germany
Aug 31, 2003
XAGAR YARE WAA WARIYIHII; RADIO MUQDISHO
1984-86 IYO RADIO HALGAN (radio kulmis)1986-88 IYO RADIO HARGAYSA 1988-1991,
waxaana uu hadda kusuganyahay dalka Jarmalka.
