Daabaco
Boggan | Print |
Geedi:
Horta qofka afka dowladda ku hadli kara aniga waaye. Cid kale kuma
hadli karto afka dowladda. Warka rasmiga ah anigaa sheegaya. Qof
kasta kama hadli karo dowladda arrimaheeda. Anigu waxaan iri
baaritaan baa lagu sameynayaa arrintaas, guddi baana u saaray.
Guddigii oo aan keenin wax natiijo ah lagama hordhici karo. Waxaan
aniga u arkaa dadka weerarkaas fuliyey inay ahaayeen dad aan dowlad
rabin.
GUJI.... |
|
1894 ayaa heshiiska loo yaqaab "Tripartite Accord" waxaa
wada garey Ingiriiska [Great Britain], Talyaaniga [Italy], iyo
Itoobiya [Ethiopia], kaas oo kusaabsanaa dhulka Soomaaliya.
Talyaaniga waxaa lasiiyey dhulka soo eegaya badweynta Hindiya oo
waagii dambe loo bixiyey Italian Somaliland. Heshiiskaasu
wuxuu aqoonsaday in Mililikh [Menelik] uu qaato dhulka galbeed ee
Soomaaliya ee loo yaqaan Ogaden.
|
CALI
MAXAMED GEEDDI “Dowladdii Cabdiqaasim haddaan been la sheegeyn waxaa dumiyey
Ethiopia"
Maxamed Xaaji (Ingiriis)
Brussels, Belgium
Email:
Ingiriis@yahoo.com
- “Dowladdii Cabdiqaasim haddaanan
been isu sheegeyn waxaa dumiyey Ethiopia, mana ahan inaan annagu maanta
isku dirno Ethiopia ee waa inaan xiriir dhow la sameysanaa. Nin wadaad
ah ayaa la weydiiyey Fandhicil ma xalaal baa, mise waa xaaraan, wuxuu ku
jawaabay sheegsheeggiisa ayaaba laga roon yahay.”
- Murankii dhinaca baaritaanka
shiidaalka ee dhinaca Puntland, waxa uu tilmaamay in dalka oo aan sharci
laga sameyn aan hal gram oo kheyraadkiisa ah la soo bixin doonin. “Waan
baahanahay baqtiga looma cuno, waan baahanahay kaalaya socon mayso.
Kheyraadka dabiiciga ah ee dalka waxaa mas’uul ka ah dowladda dhexe.
Maamul goboleedyadu shaqo kuma lahan, kumana xadgudbi karaan intaan
noolnahay” ayuu yiri.
Idaacada Focus on Africa
(British Broadcasting Corporation) oo ka hadleysa xasuuqii
Qabridaharre.. Marka hore Dhuux hadalka ay weriyuhu ku bilaabeyso oo
ah (Dhulka Soomaaliyeed re ku yaal Bariga Itoobiya).. Waa hadalkii
laga waayey in uu yiraahdo Geedi...
DHEGEYSO... |
Ra’iisal Wasaaraha dowladda Soomaaliya, Dr
Cali Maxamed Geeddi ayaa caawa shir ballaaran la wadaagay xubno ka socay
jaaliyadaha Soomaalida ee ku nool Britain, Belgium, Germany iyo Holland.
Kulankan oo uu xiriirinayey Sayid Axmed Sheekh Daahir, Wasiirkii hore ee
Maaliyadda, waxaa aayado Qur’aan ah ku furay Axmed Suleymaan Dafle oo ahaan
jiray Madaxweyne ku-xigeen iyo Taliyaha ciidanka sirdoonka Soomaaliya.
Dafle ayaa aayadaha Qur’aanka kaddib, waxa uu
ku bogaadiyey Dr Geeddi howlaha uu galay iyo najaxa uu kala kulmay, waxaana
ku faraxsanahay ayuu yiri inuu Ra’iisal Wasaaruhu ka nabadgalay shirqool loo
qoolay iyo dilkii lagu dili gaaray bomb-kii kula qarxay Muqdisho.
Wasiirka Maaliyadda
Dr Saalim Caliyow Ibrow oo isna halkaas ka hadlay ayaa ku dhiirri-geliyey
jaaliyadaha Soomaalida ee ku nool Europe inay waddanka dejintiisa gacan ka
geystaan, isagoo xusay in dareenka dadka dibadda ku nool uu muujinayo inay
diyaar u yihiin inay mar uun arkaan Soomaaliya oo nabad noqota.
Dr Geeddi oo kaddib
hadalku ku wareegay, waxa uu sheegay inuu noqday mas’uulkii labaad ee Africa
ee ugu horreeyey ee loo shiriyo 25-ka dale ee ku jira Ururka Midowga Yurub.
Waxa uu carrabaabay
in haddii wax badan dowlado la soo dhisay oo la tuuray ay arki jireen aan
xukuumaddiisa la tuuri karin. Waxa uu ku soo celceliyey in dowladdu ay
socon doonto feker kasta oo lagu kala duwan yahay.
Waxa uu yiri, “Danta
aan annagu leennahay waa inaan taariikhda ku galno inaan nabadeynay dalka,
ciddii muraad kale leh iyadey jirtaa, waan ka soo horjeednaa dagaal.”
Waxa uu sheegay in
hoggaamiyeyaasha kooxaha Muqdisho ay kula dirirsan yihiin laaluush na sii.
“Nimanka akhyaarta ah wixii ay rabaan haddaan u yeelayo ma dirirneen,
gacanta ayay igula qabsan lahaayeen qalinka” ayuu yiri.
Dr
Geeddi, waxa uu farta ku fiiqay in laga yaabo in dadku ay maqlaan mas’uul
dowladeed oo leh yaan lacag la siin dowladda inta laga heshiinayo. Mas’uulka
noocaas ah ayuu yiri waxaa shaki ku jiraa Soomaalinimadiisa. “Waxaan arki
jirnay dad ku farxaya wixii la siiyo dalkooda, waxaan hadda aragnaa dad ka
naxaya wixii dalka la siiyo” ayuu yiri.
Mar su’aalo is daba
joog ah ay ka soo qayb galayaashu ka weydiiyeen arrinta caasimadnimada
Muqdisho, waxa uu carrabka ku adkeeyey in Muqdisho tahay caasimaddii dalka,
cid ka beddeli kartaana aysan jirin. Waxa uu dadka xusuusiyey in Jowhar
tahay xarun ku meel gaar ah ee aan caasimadda loo rarin. Si kasta ha noqotee,
waxa uu yiri, “Xukuumaddeydu waa ku dhiman lahayd Muqdisho haddaan geyn
lahaa.”
Murankii dhinaca
baaritaanka shiidaalka ee dhinaca Puntland, waxa uu tilmaamay in dalka oo
aan sharci laga sameyn aan hal gram oo kheyraadkiisa ah la soo bixin doonin.
“Waan baahanahay baqtiga looma cuno, waan baahanahay kaalaya socon mayso.
Kheyraadka dabiiciga ah ee dalka waxaa mas’uul ka ah dowladda dhexe. Maamul
goboleedyadu shaqo kuma lahan, kumana xadgudbi karaan intaan noolnahay” ayuu
yiri.
Dr Geeddi, waxa uu
ku canaantay dowladaha Carabta inaysan wax kaalmo ah u fidin dowladdiisa.
“Carabtii la lahaa iyagaa dad idiin xiga waxba nooma qaban, haddey Carabi
dad wax u qabanaysana Palestine ayay wax u qaban lahayd” ayuu yiri.
Waxaa kale oo uu
eedeeyey hay’adaha gargaarka oo uu sheegay in 15-kii sano ee ugu dambeey ay
ahaayeen dowladda keliya ee dalka ka jirta, sidaas darteedna aanay fududeyn
sida wax looga qabto.
Isagoo la weydiiyey
inuu aqoonsaday dowladda Somaliland, arrintaasna tahay mid uu dalka ku kala
jarayo, waxa uu yiri “Cali Maxamed Geeddi ma kala goyn karo Soomaaliya xitaa
hadduu isku dayo.”
“Waa laga soo gudbay
markey Soomaaliya ahayd Soomaali weyn. Distoorka Ethiopia ayay ku taallaa in
gobol kasta go’i karo markii afti laga qaado dadka ee ay ku codeeyaan inay
go’aan, sidoo kale NFD waxay ku jiraan Baarlamaanka Kenya, Djibouti-na waa
xor oo waa dowlad gaar u taagan, mar walbana Soomaaliya waa la shaqeynaysay
gobolladaas” ayuu yiri.
Dowladda Ethiopia
iyo kaalinta ay ku leedahay xukuumaddiisa oo dadku ay weydiiyeen, waxa uu
yiri, “Dowladdii Cabdiqaasim haddaanan been isu sheegeyn waxaa dumiyey
Ethiopia, mana ahan inaan annagu maanta isku dirno Ethiopia ee waa inaan
xiriir dhow la sameysanaa. Nin wadaad ah ayaa la weydiiyey Fandhicil ma
xalaal baa, mise waa xaaraan, wuxuu ku jawaabay sheegsheeggiisa ayaaba laga
roon yahay.”
Dr Geeddi oo ka
jawaabayey, waxa uu ka yeelayo baaqii ka soo baxay hoggaamiyeyaasha Muqdisho
ee ahaa inay si shuruud la’aan ah kula shirayaan garabka Jowhar, waxa uu ku
nuuxnuuxsaday in taasi ay muujinayso qof kasta oo aan xaq ku taagnayn inuu
is beddelayo.
“Shisheeye
ha idin dhex-dhexaadiyo yeeli maayo, gadaal u noqdana yeeli mayno, waxaan
leennahay Gole Baarlamaan, isagaan ku wada hadlaynaa. UN-ku ha joogo iyo
Ambassador Francois Fall ha joogo wax soconaya ma ahan. Ambassador Fall
waxaa ku filan inaan iraahdo persona non garata” ayuu yiri.
Dr Geeddi, waxa uu
sheegay in UN-ku ay u soo dirsadeen Soomaaliya nin tuugsanaya oo u tagaya
wadammada Carabta oo leh “keena lacag anigaa Soomaaliya heshiisiinayee.”
Sida dowladda loola
xisaabtami karo haddii dhaqaale soo galo, waxa uu yiri, “Maxkamad igu saara
haddaad aragtaan lacag la xadayo, jeeb dheer oo lacagtu aysan ka soo bixi
karin ma qabo anigu.”
Dr Geeddi oo la weydiiyey sida ay u
wada shaqeeyaan dowladda iyo saxaafadda gudaha, waxa uu shaaca ka qaaday in
raadiye Muqdisho uusan jirin oo ay jiraan FM-yo buu yiri ay leeyihiin shaqsiyaad
iyo shirkado waxay rabaan sheega, “waxaana ayba noqdeen aalado loo isticmaalo
burburka xukuumadda” ayuu yiri.
Maxamed Xaaji (Ingiriis)
Brussels, Belgium
Email:
Ingiriis@yahoo.com
Cali Maxamed Geedi
oo Maamulka Puntland uga Baxay Eayadii ku Qornaa Warqad Qarsoodi ahayd oo uu
Qoray
Warqadaas oo uu Ra'iisul wasaaraha DFKMG ku...
Guji...
Nov 18
Faafin: SomaliTalk.com | Nov 18, 2005
Maamul Gobaleedka
Puntland oo aad u dhaliiley Ra'iisul Wasaare Geedi
Nov 16, 2005
Madaxweyne ku
xigeenka Puntland Xasan Daahir (Af-qurac) ayaa si weyn u dhaliilay hadalkii
dhawaan ka soo yeeray Ra’isul Wasaare Geedi oo ahaa in haddii la aqoonsado
maamulka la magac baxay Soomaaliland ay Dowladdu aqoonsan doonto, wuxuuna
Madaxweyne ku xigeenku hadalkaasi ku tilaamamay mid xadgudub ku ah sharciga
iyo dastuurka Dowladda Federaalka.
“Ma aheyn in Ra’isul
Wasaaruhu dhex galo arimo noocaas oo kale ah oo ah mid u hiilinaya in
Soomaaliya la googooyo” ayuu yiri Madaxweyne ku xigeenka oo sheegay in la
doonayo in ra’isul Wasaaruhu u raagelin ka bixiyo hadalkaasi oo ah mid u
keeni kara Dowladda Federaalka ah sumcad xumo.
Waxaa maalmahan dhaliil
xoogani soo gaarsay Ra’isul Wasaare Cali Max’ed Geedi kaddib markii uu
sheegay in haddii la aqoonsado maamulka Somalilnad uu isna dhiniciisa uu
aqoonsanayo taasoo shacabka Soomaaliyeed ku noqotay layaab iyo amakaag.
Dowladda Itoobiya iyo
Dowladda Federaalka oo kala saxiixdey Heshiisyo dhinacyo
Nov 16, 2005
Iyadoo
maalmahan Magaalada Johwar ay ku sugnaayeen wafdi ka socday Dowladda
Itoobiya ayaa Nov 16, 2005 waxay heshiisyo kala saxiixteen Dowladda
Federaalka, waxayna heshiisya-daasi isugu jiraan dhinacyada Dhaqaalaha,
Siyaasadda iyo Nabadgelyada.
Heshiiskaan
ayaa waxaa la sheegay in uu faa’iido ugu fadhiyo Dowladda Dowladda Itoobiya
oo iyadu dooneysa in ay isticmaasho qaar ka mid ah Dekedaha Soomaaliya,
taasi waa mid ay ku adkaan doonto.
Dowladda
Itoobiya ayaa waxaa heshiiskaan u saxiixay danjire Suleymaan, dhinacda
Soomaaliyana waxa u saxiixay wasiirka arimaha Dibadda ee Dowladda Federaalka
Danjire C/llaahi Shiikh Ismaaciil.
Dhawaan ayaa
Dowladda Federaalka waxay heshiis la gashay Dowladda Kenya, hase yeeshee
heshiiskaasi ilaa iyo haatan waxba kama fulin, iyadoo Dowladda Federaalka ay
dooneysay in canshuur lagu soo rogo Qaadka, Diyaaradaha iyo Maraakiibta ka
imaneysa dalka Kenya.
Heshiiska ay
wada gaareen Dowladda Federaalka iyo Dowladda Itoobiya waxaa dhaliilay qaar
ka mid ah Xubnaha Dowladda ee ku sugan Muqdisho oo sheegay in heshiiskaasi
uu yahay mid la doonayo in lagu dhaco dhaqaalaha Soomaaliya.
Xildhibaan Xasan Dhimbil “Ra’isul Wasaare Geedi waxaa uu ku
xad gudbay..
Nov
15, 2005
Xildhibaan Xasan Dhimbil Warsame ayaa shalay soo
hor dhigay Golaha Baarlamaanka Mooshin uu ku leeyahay in Ra’isul Wasaare
Geedi uu ku xadgudbay axdigii Qaranka isla markaana uu galay khiyaano Qaran,
sidoo kale waxa uu sheegay in Xubnaha Dowladda ay soo daabacdeen lacago been
abuur ah oo doraad lagu qabtay Garoonka Diyaaradaha ee Dubai.
Xasan oo hadalkiisa sii wata waxa uu sheegay in
Ra’isul Wasaaraha uu afkiisa kaga dhawaaqay in uu aqoonsanayo maamulka
Somaliland, haddii ay aqoonsi hesho taasoo Xasan Dhimbil ku tilmaamay mid
jabineysa lahaanshihii dhuleed ee Soomaaliya iyo waliba midnimada ummaadda
Soomaalieed, isagoo hadalka Ra’isul Wasaaraha ku tilmaamay mid ah khiyaano
Qaran oo uu ka galay bulshada Soomaaliyeed.
Waxaa kaloo uu ka dalbaday Golaha Baarlamaanka in
ay baaritaan ku sameeyaan lacago been abuur ah oo ay soo daabacatay Dowladda
Federaalka ah ee fadhigeedu yahay Magaalada Jowhar laguna qabtay dalka
Imaaraadka Carabta, lacagtaas oo uu sheegay in ay qaadi lahayd diyaarad lagu
magacaabo Mudan una qaadi lahayd Magaalada Boosaaso.
“Ma garan karo in Dowladdu ay leedahay iyo in
Ganacsato leeyihiin, laakiin waxaan codsanayaa in baaritaan lagu sameeyo”
ayuu yiri Xasan Dhimbil Warsame. [War
dheeraad ah oo lacagtaas ku saabsan ka akhri halkan]].
Ra’isul
Wasaare Cali Max’ed Geedi iyo wafdi uu hogaaminayo oo (NOV 13) ka ambabaxay
Jowhar
Nov 13, 2005
Ra’isul
Wasaare Cali Max’ed Geedi iyo wafdi uu hogaaminayo ayaa ka ambabaxay
Garoonka Diyaara-daha ee Jowhar, waxaana Ra’isul Wasaaruhu uu ku hagan
doonaan dalka Itoobiya caasimaddiisa Adis-Ababa, waxaana la sheegay in uu
halkaasi kulan kula yeelan doono Ra’isul Wasaaraha dalka Itoobiya Miless
Zinawi iyo mas’uuliyiin ka tirsan Ururka Midowga Afrika, kaddib Ra’isul
Wasaaruhu waxa uu u safri doonaa dalka Biljam halkaas uu kula kulmi doono
mas’uuliyiinta Ururka Midowga Yurub oo ay isla soo qaadi doonaan arimo la
xiriria sidii Mdowga Yurub ay u dhameystiri lahaayeen howlaha dib u dhiska
dalka Soomaaliya.
Ra’isul Wasaraha ayaa la filayaa in uu qudbad ka jeediyo baarlamaanka
Midowga Yurub, iyadoo dhawaan Ururka Midowga Yurub uu xogaa lacag ah soo
gaarsiiyay Dowladda Federaalka oo ay ugu talagashay dib u dhiska Hay’adihii
Qaranka,
Warar ayaa
waxay sheegayaan in Ra’isul Wasaaruhu u sii gudbi doono Wadanka Talyaaniga,
waxaana Ra’isul Wasaaraha safarkiisa ku wehliya Wasiirka Maaliyadda ahna
Ra’isul Wasaare ku xigeen Saalim Caliyow Ibrow, Wasiirka qorsheynta
iskaashiga caalamiga ah C/risaaq Cismaan Jurile iyo xubno kale. {eeg
halkan}
W/D AmiinYuusauf
Khasaaro
E-Mail amiinkhasaaro@otmail.com
Cid aan aniga
ahayn kuma hadli karto afka Dowladda
Sidaas waxaa yiri Cali M. Geedi oo
soo gaarey Belgium oo ka jawaabayey su'aal uu Ingiriisi ka weydiiyey
labo hadal oo ay ku kala hadleen isaga iyo Madaxweyne C/Laahi...
Guji... Nov
16
|