Xarumaha lagu Sameeyo Kaararka Aqoonsiga (ID CARD) ee Muqdisho oo Maalmahaan
Mashquul Noqdey
Iyadoo
weli ay ka Xiran tahay Wadadda Makka Al Mukarama iyo Wadooyinka qaarkood
Gawaarida Daabusha Dadweynaha ee loo yaqaan (BL-ka) loona Ogal yahay oo keliya
in ay maraan Gawaarida yar yar oo ah kuwa raaxada kuwaas oo Waddada Makka Al
Mukarama iyo Wadooyinka kale ay ku maraan Kaar Aqoonsi (ID CARD ) marka
Ciidamada Dowladda weydliiyaan.
waxaad arkeysaa marka Ciidamada Kaar loo taago Durbadiiba waa ku sii deynayaan,
weliba waxaa intaa Dheer in la akayo Dad aan meelna u shaqeyn hadana Wadada ku
Gudbaya Kaar Aqoonsi,oo meel uu ka socdo aan la aqoon,
Si aan wax badan uga ogaado ayaa waxaan Todobaakaan Booqdey mid ka mid ah Goobha
lagu sameeyey Kaararka Aqoonsiga ,mar aan Damcay in aan wax ka daabacdo Waraaqo
ayaa Dadkii halkaas u furneyd waxay ii sheegeen in aysan waqti u hayn Daabacaada
Waraaqaha.
Milkiilihii lahaa Xaruntaas ayaa u tagey waxaa weydiiyey sababta la iigu diidey
in wax la ii Daabaco maanta waxaana uu si hoose iigu yiri” Saaxiib Maalmahaan
Shaqo ayaa noo soo baxdey oo aan ka helney Faaiido fara badan marka Maadaama aad
Macaamiisheena aad tahay waan kuu Daabaceynaa Warqadaahada ee Waxyar na sug ,
markiiba Kursi ii dhawaa ayaan Fariistey waxaana ku Mashquuley Shaqada Hakadka
gelisey Dabaabcaadihii kale .waxayna Dhagaheyga ku soo Dhacayeen dad soo galaya
oo Oronaya “Ma ii sameysey Kaararkii Aqoonsiga “
Markii aan ogaadey Howsha Dheeraadka ah ee halkaas ka socota ayaa waxaan
weydiiyey Ninki lahaa Goobtaa Su’aal ahayd maxay tahay Faaiidada aad maalmahaan
hesheen ? markiiba inta ii soo dhawaadeey ayuu yiri “waan kuu sheegayaa ee
Magaceyga ha Xigan ?waxaan ku iri Magaacada ma Xiganayo ee si wanaagsan iiga
Jawaab Su’aasha ? Markaas buu Su’aashii si Saraaxad leh iiga Jawaabey wuxuuna
yiri ”Marka ugu horeysa Xirnaansha Wadada noogama Darin Soomaalida waxay
Tiraahdaa “Qof Dhibkiis Qof kale ayey Faaiido u tahay” Walaal waxaan Sameynaa
Kaararka Aqoonsiga ee lagu marayo wadooyinka .
Waxaan weydiiyey Kaararka Aqoonsiga waxay u baahan yihiin Dalab marka ma hesheen
Dalabkaas “ waxaa uu ku Jawaabey “Haa Dalab fara badan ayaan helney oo ku aadan
Sameynta Kaararka Aqoonsiga “ waxaan weydiiyey Halkee ayey idiinkaga yimaadaan
Dalabkaas? Wuxuu ku jawaabey “ Saaxiib Waxaada waa Afkaaga kala Qaad ee aan
Tiriyo Ilkahaaga “ Saaxiib ma waxaa rabtaa in aad I Xirto waaba kaa Shakiyee “
waxaan iri “Saaxiib sidaa ma ah ee Su’aasha iiga jawaab aniga Askari ma ihi ee
waxaan ahay Wariye wax Qora” waxaa uu yiri hadaan kaaga jawaabayaa” Dalabka ugu
badan waxay nooga yimaadaan Hayadaha Dowlada oo dhan, Hayadaha Samafalka,
Dugsiyada, Jaamcadaha,iyo Shirkadaha
Waxaan weydiiyey Su’aal ahayd qofkii idiin yimaadaba ma u sameysaan? Waxaa uu ku
Jawaabey “Haa qof kasta oo naga Dalbada Kaar Aqoonsi waan u sameynaa xitaa
Shisheeye ha noqdo “ oo maxay idiin yiraahdaan “ haa marka ugu horeysa waxay na
yiraahdaan ‘Saaxiib Aqoonsigaas ma sameyn kartaa” waxaan ugu Jawaabnaa “ Haa “
Kaar kasta waan sameynaa “ waxaan weydiiyey dadka ugu badan halkee ka yimaadaan
ee aad u sameysaan Kaararka Aqoonsiga “ waxaa uu ku Jawaabey isagoo Qoslaya “
Soomaliya marka aad joogtid wax waliba waad ka heleysaa oo lacagtaada kuma
Ciileyso “
Waxaan
weydiiyey Maalinkii imisa Kaar Aqoonsi baad Sameysaan “ waxaa uu ku Jawaabey”
Maalinkii marka ugu yar tahay waxaan Sameynaa ilaa laba Boqol oo Kaar “ waxaan
sii daba dhigey Su’aal ahayd halkii Kaar Imisaa ku sameysaan” waxaa uu ku
Jawaabey “ waxaan Halkii Kaar ku sameynaa 12 Doolar marka maamahaan faaiido fara
badan ayaan helney “ waxaan weydiiyey Kaararaka aad Sameysaan ma keli keli mise
Koox ayaad u sameysaan “ waxaa uu yiri “Qofkii Hal Kaar doonaya waan u sameynaa
midkii doonayo Kaarar fara badan waan u sameynaa”
Waxaan weydiiyey Ma jiraan wax Sharuud oo aad ku xirtaan dadka aad u sameysaan
Kaararka Aqoonsiga “ Shuruuduhu ma adka waxaan keliya ku xirnaa in uu la yimaado
Sawir hase yeeshee mararka qaar Sawirka waan u sameynaa oo waa deg deg “ waxaan
weydiiyey sow looma baahna in Shaabad lagu dhejiyo Kaarka Aqoonsiga? Waxaa yiri
“ Waa Runtaa Kaarka waxaa u baahan yahay Shaabad lagu Dhifto marka taana waan
heynaa oo waa noo Fududahay”
Ma waxaa heysaan Shaabada Madaxtooyada “ Saaxiib waxaagu waa aan ku xiro ee maad
iga Dhaaftid Su’aashaas hada kama Jawaabi karee” Maya saaxiib horaa ku iri
Magacaada iyo Xaruntaada ma soo xiganaya ee ii sheeg” isagoo indhaha ka Mirig
Mirigsiinyo ayuu yiri “Waa Runtaa saaxiib meel naga caagan ma jirto dalka
Gudihiisa iyo Dibadiisa , Madaxtooyo ha Noqoto, Wasaarad ha noqoto , meel kastoo
oo aad uga baahato Shaabadeeda waa naga heleysaa xitaa Waxaan Sameynaa Kaararka
kuwa ay adag tahay in la Farsameeyo
Soomaaliya markii ay ka burburtey Dowladii hore waxay Dukumentiyadii Dowladda u
gacan galeen Dadka Shacabka maanta Muqdisho kama waayeysid wax kasto la xiriira
Staambooyinkii ay Dowlad ku shaqeyn jirtey ama Madaxtooyo ha la haato, ama
Wasaarad ha la haato ama Dukumenti noocuu doon ha ahaado marka waxaas oo Dhan
waxaa looga Gudbi karaa iyadoo la helo System isku Xiran oo lagu ogaan karo
Kaarka Beenta ah ama kan Runta ah ,waxayna u baahan tahay Dadaal Dheeraad
waxaana Xaqiiqo ah in Wasaaradaha qaar weli looga shaqeeyo Habkii Teebka ee
Sanadihii Lixdameeyadii, waxaa ka sii yaab badan Qoraalada Wasaaradaha qaarkood
waxa lagu soo daabacaa meel Banaanka ka ah Wasaaradaha way yar tahay Wasaarad
laga helayo Qalab wax lagu Daabaco inta taasi jirto way adag tahay in aan gaarno
maanta Aduunyada wax ku qaybsaneysa Habka (Digital Divide).
W/D
Amiin Yuusuf Khasaaro
E-Mail amiinkhasaaro@hotmail.co.uk
E-Mail amiinkhasaaro@yahoo.co.uk
Faafin: SomaliTalk.com | May 12, 2013
|