C/Waaxid C/hi Khaliif

London, UK

  cabdulwaxid@hotmail.com 

Ilaah baa mahadleh. Nabadgelyo iyo naxariis Nabi Muxamed korkiisa ha ahaato.

Sida dadweyne badan la socdo waxaan si aad ah uga hadlay dagaal-oogayaal badan. Waxaan si gooniya diiradda u saartay qaar ka sii mid ah markay ila noqotay inay ka raad-gateen waxyaalihii fidrada, Islaamka iyo dhaqanka Soomaaliyeed xeerin jireen. Waxaan aamminsanaa haddana weli aamminsanahay in dadka Soomaaliyeed oo dhami usu baahanyahay ooysan jirin koox laga maarmo. Waxay dadka Soomaaliyeed muujiyeen in haddii dagaal-oogayaashaas heshiiyaan, loo ogolyahay inay na horboodaan oo dowlad dhalato bal si meeshan loo dhaafo. Nin sheekadiisu maqaalkan sababtay, Maxamed Dheere, waxaan usoo jeediyey bal inuu dagaal-oogayaashiisa kale wax la qabsado markaan arkay in wax kale is-tuseen oo uu meel daran ku socdo. Ugu dambayntii waxaan talo usoo jeediyey qabiilkuu ka dhashay anoo leh war ninkaas qabsada. Fiicnaan lahaydaa haddii la is-maqli lahaa! Bal qisadaan milicso, qisadu waxay dhexmartay hogaamiye muslin iyo nin reer miyi ahaa.

Waxaa maalin ugaarsi (dalxiis ahaan) tagay boqor Cabbaasiyiintii ka mid ahaa. Waxaa horay usii raacay la-taliyayaashiisii, waardiyayaashii iyo qolyihii ku shaqada lahaa fardaha waa halka ay maanta darawaladu joogaan. Boqorku wuxuu ka lumay kooxdiisii, sahay la’aan baana ku dhacday dabadeedna isagoo asqo ah buu ku soo baxay nin reer miyi ah oo gurigiisa ka soo jeeda. Markii la isa salaamay buu yiri war biyo ii dhiib. Reer miyigii wuxuu soo baxshay sibraar uu casiir ka buuxo markaasuu koob ka siiyey. Boqorkii markuu ka laacay buu reer miyigii ku yiri ma i taaqan? Reer miyigii wuxuu yiri maya. Boqorkii wuxuu yiri waxaan ahay ninka gar-hayeenka ka ah fardaha boqorka. Reer miyigii koobkii labaad oo casiir ah bii siiyey ilayn waa nin aad u harraadanaaye. Boqorkii markuu dhamaystay koobkii labaad isagoo weli sharaab raba buu haddana ninkii ku yiri ma i taqaan? Reer miyigii wuxuu yiri sidaas baad igu tiri (gar-hayeen). Boqorkii wuxuu yiri mayee waxaan ahay ninka la-taliyaha u ah boqorka. Reer miyigii haddana koob seddexaad oo casiir ah buu siiyey. Markuu boqorku cabbay buu mar kale yiri ma i garanaysaa? Reer miyigii wuxuu yiri waxaad igu tiri sidaas iyo sidaas. Boqorkii wuxuu yiri mayee waxaan ahay amiirkii muuminiinta. Reer miyigii markuu intaas maqlay buu daadshay casiirkii oo dhan. Boqorkii wuxuu yiri maxaa jira? Reer miyigii wuxuu yiri waxaan ka baqay haddaan koob kale kuugu shubo inaad tiraahdid Nabi Muxamed (SCW) baan ahay! Boqorkii jeegaduu qosol dartii goostay. Boqorkii oo qoslaya baa waxaa ku soo baxay kooxdiisii.

Akhristayaal inta Soomaalidu inkaar-qabe kasta qabiil ku raacaan baa markii xeero iyo fandhaal kala dhacaan oo meel daran ka dhaco (qabqablihii) baad maqlaysaa iyagoo dhawaaqaya ood mooddo inaysan arrimaha odorasi karin. Diinta iyo dadkay caayaan markaasaa la dhahaa dhib ma leh oo qabiil hebel buu naga dhicin, madaxweynanimana wuu noo keenayaa. Wallee ninkii madaxweynanimo saan ku doona, aakhiruu ku madaxweynaan isagoo iligiisu buurta Uxud le’ekaandoono. Marka qofka halkiisa ilig, buurtaas le’egyahay imisuu madaxiisu le’ekaan doonaa?

Usoo noqo kooxda culimada sheegatay ee ku andacooday inay metalaan ama la dhaho Ahlu-sunnah Wal-Jamaacah ee Maxamed Dheere difaacaya. Horta kulligeen waan wada ognahay in Allaah kaliya wax xalaaleeyo waxna xarrimo. Qofkii Qur’aanka iyo Axaadiista wax ka yaqaan wuxuu fahmayaa in waxyaalaha bannaan (mubaaxa ah) ay badanyihiin. Marka Qur’aanku ka hadlayo cuntada khaasatan hilibka wuxuu xusaa intaan la cuni karin maxaa yeelay inta bannaan waa tiro badanyihiin. Haddii Qur’aanku tirin lahaa cuntada bannaan sida sonkorta, saliidda, bariiska, burka, sarreenka, haruurka,…, iyo raashinka kalaba imisa bog bay qaadan lahayd bay idin latahay? Sidoo kale haddii xayawaan kasta oo hilibkiisa la cuni karo la xuso imisa bog bay qaadan? Iska daa dharka iyo waxyaalaha kalee.

Xaddiiskii saxiixa ahaa ee labada sheekhba weriyeen markii Nabiga (SCW) la weydiiyey waxyaalaha qofka muxrimkaa qaadan karo, Nabigu (SCW) wuxuu tiriyey waxyaalaha aan la qaadan karin sida qamiiska, cimaamadda, saraawiisha iyo waxyaalo kale.

Waxaan uga danleeyahay qofkii yiraahda xijaab dumarku ma qaadan karaan waa qof ilaahnimo sheegtay. Qofkii yiraahda dumarku waa inay xijaab qaataan ilaahnimo ma sheegan maxaa yeelay Allaah baa sidaas yiri. Dooddii dadkaas culumada sheegtay waa mid raqiis ah oo Ilaah ka fogaansho ah. Sabab? Horta indho-shareerku xijaabka maka mid baa mise ka mid ahan waa arrin hadal geli karta sidoo kale wajiga dumarku ma cawraa mise maahan iyaduna waa arrin laga hadli karo. Culumada Maxamed dheere, waa qolyaha sheegtay "Ahlu-Sunnah Wal-Jamaacee” wuxuu hadalka u ekaan lahaa haddii qolyaha kale dhihi lahaayeen dumarkoo dhan waa inay indho-shareer qaataan ama wajiga dedaan maxaa yeelay indho-shareerku waa waajib laakiin taasi ma dhicin.

Ka warran qoftii dumar ah oo goosata inay indho-sheer qaadato, yaa u diidi kara? Ma filayo in labo qof oo muslim ah muran gelin karto arrintaas iska daa dad culumo ahe. Waxaa intaas dheer ninkii yiraahda raggu koofiyad ama cimaamad ma qaadan karo waa nin ilaah sheegtay. Cuntadaan aad u naqaanne, qofkii yiraahda bariis lama cuni karo oo dadka u diida isna waa qof ilaahnimo sheegtay. Kama hadlayo haddii qof la yiraahdo bariiska haku cayiline iska kala yaree.

Waxaan ognahay in ragga cawradoodu tahay inta u dhaxaysa lowga iyo xudunta (xundhurta). Ka warran qofkii yiraahda raggu ma dedi karaan wax xudunta ka korreeya? Marka Maxamed Dheere iyo “Ahlu-Sunnah Wal-Jamaaca” waxa haysta aayadda 32-baad ee ku jirta Suurat Al-Acraaf ee haddaan Afsoomaali ahaan qaarkeed usoo qaato oranaysa (Dheh yaa xarrimay quruxdii Allaah usoo bixiyey dadka,…). Maaddaama uu raggu muujin karo inta ka sarraysa xudunta laakiin inta badan waan qarsannaa markaan bannaanka joogno sababo badan owgood. Tusaale ahaan haddii kulayl ama qaboow jiro, in dabaysha iyo wasakh nooga dhacdo iyo waxyaalo kale.

Yaa shaki uga jiraa in wejigu yahay meelaha qofka binu Aadankaa ugu qiimo badan uuna si aad ah uga taxadaro khaasatan dumarka? Waa wejiga meesha qofta dumarkaa ku sido macluumaad badan sida quruxda iyo da’da. Waxaa dhici karta inaadan kala garan karin, kii weyn gabar iyo hooyadeed aadan wejigooda u jeedin laakiin waxaan shaki lahayn haddaad wajiyadooda aragto inaysan isaga kaa khaldami karin farqiga da’daa ee jira xitaa haddii tan la dhalay ka hilib badnaato hooyada (ka buurantahay). Marka qofkii dumar ah ee wajigeeda dadata waxay leedahay in loo duceeyo maxaa yeelay fidnadaa yaraanaysa. Ninkii yiraahda indho-shareerku waa qayb xijaabka ka mid ah isna waxaa laga rabaa daliil laakiin ninkii yiraahda lama qaadan karo waa nin ilaahnimo sheegtay. “Culumadii” ninkaas oo kale qiil u baarbaarta waa kasii liitaan isaga ilaahnimada sheegtay waxayna la midyihiin madaxyo-weyntii Fircoon. Dan kama lihi waxay arrintaas u dhaheen sida iyagoo is leh dad kale raaligeliya ama qolo kale ku duraya.

Mar radiyoow SBC uu waraysanayey Maxamed Dheere wuxuu yiri waxaan hagoogta (indho-shareerka) ah ee dadku qaataan haweenkuba ha u badnaadee. Waxaa halkaas ka cad miisaan la’aanta hadalkiisa, waxaad mooddaa inay jiraan rag qaata indho-shareerka. Isagoo indho-shareerka sii caayaya wuxuu yiri waxaas la moodo gacan maroodi. Laakiin wuxuu sheegay oo uu xusay mad-habta Shaaficigaa isagoo leh ma jirto meel lagu leeyahay wejigu waa cawro. Wuxuu intaas sii raaciyey in haddii laga gar-helo, hadalkiisa uu ka noqonayo. Runtii Maxamed Dheere xooggaa buu ka sokeeyaa qolyahaas uu sheegay oo qaarkood Xamar ka taageereen iyagoo culumo isku nisbaynaya. Waxaan leeyahay Maxamed Dheere haddii la dhihi lahaa dumarku kulligood wejiga ha dateen ama indho-shareerku waa waajib ayaad sheekadaas keeni kartay laakiin hadda wax baad xarrintay waanna arrin khalad ah marka Ilaahay uga toobad keen.

Waxaan shacabka u sheegayaa inaan labo arrimood la isku khaldin:

Marka waxaan Maxamed Dheeree iyo dadkaas u doodaya kula talinayaa inay sheekadaas ka noqdaan, dadkana aysan wareerin. Haddii kale ma fogayn waqtigii dad culumo sheegtaa lahaayeen Nabi Muxamed (SCW) wuxuu isu quuray oo ahayd guursigii Caa’isha (RC) oo yar, annagu isuma quurno.

Dadkaas maangaabka ah ee culumada sheeganaya waxaan ku celinaynaa warankey soo tureen waxaanna leeyahay markuu ugu yaraado indho-shareerku waa u mubaax dumarka. Marka qofkii qof dumar ah u diida inay indhaheedii Ilaah siiyey dadato waa maxay xukunkiisu? Qofkii arrintaas diida, qofkii sii taageera oo culumo sheegta waxaan siinayaa cinwaanka maqaalka oo ah:

Ahlu Sun Wal-Jabaljaan.

Copyright & Islaamku wuxuu ka qabo.... Akhri

C/Waaxid C/hi Khaliif
London, UK
cabdulwaxid@hotmail.com 

AFEEF: Aragtida qoraalkan waxaa leh qoraaga ku saxiixan

 Faafin: SomaliTalk.com |April 2, 2004 

 QORAALADII HORE EE CABDULWAAXID

. XAMAR DAAWO DACALLADA... SAWIRRO....

Kulaabo bogga hore ee www.somalitalk.com