Ilaah baa mahad iyo shukri usugnaatay, naxariis iyo nabad galyo dushiisa
ha,ahato Suubanaheena (csw)aamiin aamiin
Waxaa kamidaa 6 tiir ee iimaanka in larumeeyo qadata eebe oo iskugu jirta
shar iyo qeer waxaa usbuucydan dhamaan umada soomalida kuhabsatay musiibo aad
uba,an oo caalamka xitaa kagilgiisay tiro boqolal ayaa bada ku qarqamay, waase
yaabe waa maxay waxa kukalifay dadkas inay nafsadooda halistaas ubareraan
dabcan maahan usbuucii lasoodhaafay oo kaliyaa in umada Somali badda kuhalaag
santo waa jireen dad xiliyadii dagalada sokeeye sidaa iyo si kaxun bada ugu
halaagsamen oo maantay cidina war uheen oo yaxaasyo umartiyeen waloow dadkaas
ay dhibaato kaca carayen, balse kuwa waayadan danbe badda cas iyo mida
midtraina-ka kuhalaag samaayo aan la,aqoon sababaha kadanbeeya. Hadaba
sheekadan cajiibka aqri waxaa kashee keenaayo dadkii ay kudhacday iyaga ha inoo
aqbaaren
waxaa joogay dalkeega hooyo waana shaqeesan jiray waxaan masuul ka,ahaa qoos
balaran ay kujiraan xaaskayga iyo caruurteeda iyo waalidkay waxaa laigu war
galiye inan wadankan carada ilaah kudhacday oo dhiiga muslimku kuqubanaayo
iskaga baxo oo dibadahas nololosha fiican kajirto ubaxo taladas waxay
ilanoqotay talo fiican, xiligaas waxaa jooogay magaalooyinka ugu waaween
somalia mida ugu nabada fiican waxaa hadbo leen raadsho aaqirkii waxaa
la,iishegay in ruuxii Libia tagaa oo somaliya uu nolol fiican kunoolaan oo
dowlada Qadafi balan qaaday inay hooy iyo waxbarsho siin wixii kasoo jeeda
Somali arintas aad iyo aad ayey ii farxad galisay mar hadii dal muslimaa hooy
iyo wax barasho kusiin kabo fiican dalalka reer galbeedka ee gaaladaa .Waxaan
bilabay sidii aan safarkaas dheer ugu qorsheesan lahaa durbadiiba waxaa
joojiyey hoowlihii ganacsiga oo dhamaan lagactii cadaan ayaan kadhigtay waxaa
kuwargaliyey xaskayga iyo carur gaareeso 9 iyo hooyaday oo sheebaa inan
safreeno oo Libia nolol barwaqaa nooga horeeso xaaskayga iyo hooyaday midnaba
arinkaas kumo qanacsaneen basle taladayda mid laloodin karo ma,aheen oo waa
lagu qasbanaa aqalkii ayaan xaraashay waxaa bilabnay safarkii jidka tilmamta
aan haysano wuxu ahaa Ethiopia, Eritrea , Sudan kadibna
Libia safarku wuxuu ahaa mid dhulka la,istacmalayo maadamo passport-ka
lagubixi Karin, qarashka safarka kubaxaayo gacantaa kusidanaa isagoo cadanaa
mana yareen runtii qarsha safarka
waxaan bilaabnay safakii horaase looyiri “safar waa saxariir saacadba Allaha
kadhigee” qooskaas balaaran dhibkiisa waad dareemi kartaan waxan dhexda kula
kulanay qoosas iyo saqsiyad safaraa oo isku ujeedo nahay rajadii safrayga ayaa
sii weenatay oo hamiya isii galay in meesha barwaqada la,igala hormarin ayaan
kufikeray waxan habeenba meel dhaxay iyo dhafar ahaano waxan gaarnay Ethiopia
halkasaa Hotel kudegnay cu! nto aan kashakinay waan iska cunay anagoo isku
qancinay waa ahlu kitaab raashinkooda waa lacuni karaa balse wax damiirku
kusiin karo ma, aheen balse sidaan ugaarno barwaqadaas wax kasto oo dhibaa waan
usab reenay maadamao dheef inoo danbeedooto .Cimiladu cimiladii aan niqiin
maahan carutii iyo waayeeladii waa jiradeen kor cuncun iyo cudaro aan horay
u,aqoon ayaa kudhacay qudheeda oo awoodiisu buuxdo ayaa bukooday subax kastaa
hooyday iyo xaaskayga waxay ilahaayeen waa sidee meesheenii inagu celi aan
kuuduceeye saxarirtan kumo siisocon karnee maya maya dhibkan dheefaa kadanbeso
hala sabro ayan ugu jawaabaa. Caruurta gabadha aan ugu jeclaa oo
7jiraa waxay I,oran jirtay aabo saakay dugsi
qur,aan majiro miyaa macalinkaa idilaayo ee dugsiga igee waayaabe midwalboo
caruur kamidaa wuxu dib iisoo xasuusin jiray xaaldahoodii iyo nimcoyini ay
kujiri jireen waagi dalka ay joogeen.
Waxan marbo jaro beenaa kumada daaliyo waxan gaarnay
Eritrea, qaboob ayaan kasoo baxnay waxaa galnay kuleel daran caruurtii
iyo xaaskiiba waa bukoodeen dhaqtar iyo daawo radintooda galay, safarka iyo
sahayda waxaa wax badan badnaa sahayda maalmo ayan joognay halkaas ilaaa
caruurta iyo xaaska kabogsoo naayaan. Hotel ayaan deganeen dadkii nala safarka
ahaa horay usiisoc daaleen oo aniga iyo qooskayga ayaa meesha looga tagay
maadaamo ruux walbaa kuhami naayey inuu howga barwaqada isaga ugu hormaro si
dheefta inteeda badan uhelo maadaamo horay looyiri “dhiri
nin agjoogaa dheeftiisa hela”
waxaan kaligeen meesha joogo waxaa inoogu yimid socoto kale oo iyaguna
fikirkeena qaba oo iga culus oo sheebab, saqiiro iyo curyaamo ubada waan
iskaashanay ilaa suudana ayaa sii ambo qaadnay safarkeenii dhibka ay soo maran
wuu kadarnaa midka aan soo maray maadamo waayeelo iyo curyaamo kujreen .Sidoo
kale waxaa niyada kuhaayey in safarka Sudan kadhib badan yahay kuwii hore kana
dheer yahay waxaa qadanay baabuur kuligeen, waddo saxara aaya lamaraa oo
ciidanka Jonh Grand lagu sheegay inay jogaan waqi! gaa waxaan aqrisanay
yaasinka iyo tabaaraga waxaa gareenay 50 kudhawaad gaarigii ayaa socdaal
bilaabay 4 cisho markaan soconay ayuu gaarigi meel cidlaa oo bahal gooyaa ku
halaabay, samentiisa ayaa qaatay wax kudhow 3maalin, intii hoosha gaariga
hagaajintisa lawaday waxaa caruura iyo waayeelada loo goglay bacco halka dadka
rooroonaa dharkoda iyago qaba dhulka jiifsadeen, meeshu waa meel aad is oran
qoraxda kasoo baxda ama udhacda kuleelka dartiis jirkaa kuqalali daqiiqad
daqiiqad ayaad korkaaga kor iyo hoos biyo ugu shubi, biyihii ayaa gabaabsi
noqday “ceel kumo dhawo cidna kuumo maqno” waxaa lagu hishiiyey in biyaha
latashiilsado, raashin waxaa lasitaa malab, hilib oo! dkacaa, caano booro iyo
buskut aan sidaa ubadneen ayaa qolo wa! lbaa gee skeeda ulajeesatay caruurtii
oohintooda baxeeso aabo, hooyo biyo aan cabaa rabaa ayey kujiran halka
waayeladiina habaar tamaayaan maxay meeshaan nagala soo dooneen waqtigii xabada
dalka kajritay xitaa dhibkaa sooma arag xabadaa inloo qaadtay iyo erayo lamida
ayay kucataa baayeen, runtii dacdarada meeshaas taalay wax laga sheekenkaro
maahan in Film laga doobeey kufiicneed .
Sidaan qur,aan iyo Alle bari uwadnay ayaa roob aan badneen inoo da,ay oo
habarkii waayeelada iyo baroortii caruurta waa naga yaratay madaamo jirkooku
qaboobay intaas roobka bilaban waxaan dhoor jeer kor tagay caruurteda qaarkood
oo is iri naftaaba kabaxday oon dartiis markaasa niyada iska iri maxad talada
waalidka iyo xaaskaaga uyeeli weesay.Wixii qarashaa aan heestay jidkee
kudhumeenay sidi ciidanka police-ka iyo Hotel-lada aan ugu bixineenay wax
keedaa mareeban “shalaytu waa shay xaaraanaa”
gaarigi ayaa dar Alle iskaga h! agaagay socdaal keenii ayaa bilaabay waxa
gaarnay Sudan inagoo muuqaalkeenu uusan aheen mid dadaa waayo maalin taan
dalkeena hooyo kasoo baxnay ilaa sudan waxaa dhexda saxarir kusoo aheen wax
kabadan 2 bil oo talan taaliyaa .Iaah baa gaan kara waxa aan soomarnay wax laga
sheekeen karo maahan .fikirka horay naloo siiyey waxaa kamid ahaa Sudantu
somalidu waa jeceshahay oo wa isku midab maalintaa cagaha galiso dowlada
iskadaa dadkaa kusoo dhaween oo deeq kusiin “Eeboo ninaa waxba ogeen haca
daabin” aamin .Dad badan oo Somali ayaan kula kulanay Sudan qaar waxbarta iyo
qaar sideeno kale usocodo hooga barqada Qadafi
. Sahaydii ayaa inaga go,day wixii aan duunto lahaa dhexdaa kusoo baabi, iyey
waxa! an heesto majirin aniga iyo qooskeena dad ayaan saarnen xaaska! ygii aad
ayey uniyad xumeed waayo waxay kunooled nolol barwaaqaa waliged daris dab uma
doonan balse maantay waxay naf kabiday inay shaqo jaariyada(booyaaso) kaqabato
sudan si,caruurta noloshooda loobad baadiyo. Dhaka kale markan soo dhexgalo
asxaabta kale ee howga barwada usocoto ee war doonka markay arkaan murugada iyo
dacdarada ba,an aan kujiro waxay igu sabar siiyaan wax yaraa kuudhiman ee dul
qaado saaxiboo nasiibaa leedahay waxaa ka qasaaray waa lacag ee daddaa
carurtoodii dhex kaga geeriyoodeen runtii dhibaato yinka daran oo dad
kuhanbsadeen ay iiga sheekee yeen mayaro . Hoyaday waayelka aheed waa sii
jiratay oo cimilada iy! o raashinka aye laqabsan weesay waxaa iga codsan jirtay
inaan dhulkedii carfoona kuceliyo waa hadii aad duco iga rabtide maxaase uqaban
karaa! oo "barigan tabar hayey talo maheen
maantoo talohaayana tabar mahayo"
oo macelin karo kumana heenkaro meeshan waxan eegay caruurtii muuqaalkooda
waana garan wayey markay dariiqyada iiga horyimadana macluul darteed maadamo ay
nolol barwaaqaa kusoo kareen
Waxay aheed habeen saq dhexe waxaa yeeraaey aadaanka salaada subax hooyaday
ayaa iiyeertay waxayna igu tiri wiilkaygoo madooneesaa inaad ehlu jano noqotid!
haa hooyo macan ayaan ugu jawabay waxay tiri xiligan samadu waa furan tahay
aadaana waa yeraayaa waa xiliyada ilaah ducada aqbalo waana kuuduceen ee
dhulkii carfoonaa igu celi madoo naayo howga aad barwaaqada kusheegeeso!
xiligaas ay ila dardaarmeeso gacanteeda madaxayga ayey usaarnay sidii iyado
ibaryi ayey erayo dabacsa igula hadleesay waxaan kuhadlo waa aqoon waayey
waxaana kaloo xaqiiqsaday howga barwaaqada inuu yah! ay how halagaa oo dadku
been abuur iska sameesteen majirin wax gargaara oo
Qadafi somalida siinayey ama xeryo lagu
hayo dadka somalida ee Libia joogo waxaa habaaar ugu dhaqaa qay dadkii warkan
beenta iisheegay ee dhibka iigu sababa ahaa rutnii waa yaabe somalidu maxay
kafaa iidayaan beenta iyo lugooyada dadka. Waxaaba kugu soodhici sheekadi
hawaaz iyo bin hawaaz oo midkood intuu
arkay daaqad furan oo dahab yaalo ayuu hal gacan la,aday balse ilalaa joogtay
gacantii ayey kagoo yeen waxaa arkay kii kale isagoo caganta udooban tahay oo
shaatiga hoostiisa ugu jirto arkaayeyna wuxuu samee naayey ayuu kuyiri maxaad
soo heshay wuxu ugu jawaabay dahab ayaan helay ee meesha udoono oo labada
gaccan gali y! eysan kugu yaran kiiyoo dhag laqabtaa laheen ayuu labadii gacm!
ood daaq adii galshay mise labadiiba waa laga jaray isagoo ooyi ayu kuyiri
maxad saas iigu gashay markaasuu yiri anba fiiri gacanaa iga go,an!! marka
somali waa labadaa nin oo kale ruuxii meel kuhalag samaa daka kacelin maayee
wuxu oran barwaara taalo oo waa lagu diirsada ee horay ugaar runtii wixii dhib
aan arkay wax lakoobi karo maahan ugu danbeytii waxaa qaatay taladii hooyaday
macaan oo waan soocelshay dhaman reerkii oo dhulkii udgoonaa ayay kusoo noqdeen.
Hada barwaqadii aan horay uheestay umo heesto umana shalaayaayo. Dad aan
safarkii raadinta howga barqadada Qadafi wada galnay oo meehsa cagta dhigay
waan arkay iyagoo I,oran nasiibad laheed o! o hooyada ayaa kuudu ceesey,anaga
waan kuhalaag sanay oo qooskeenii gaajaa nafta uga baxday saxarada libia qarna
waxay iishegeen inay wax bani,adanka sameen karin sameeyey si naftida ubad
baadiyaan mahubose balse qaara laga sheegay inay kaadi cabeen si ay howga
barwaqada ugaran mana gaarin oo kaadidii ayaa kufilnan weesay marka dhibku
mayaro Illah ha u,maciino umada somaliyeed dhagar qabayasha umada beenta
kuwargalin iyo nimco aan meel oolin sheegidooda Ilaah hasoo hanuuniyo hadaysan
hanuun lahena Illah hahalago ____
-Akhri qeebta 2aad waxan kusooqadan 7gabdhood oo badda cas
dhib kuqabsadeen iyo dar daaran ay raga usoo jeedin--- ee hamoogan fadlan
Dr.Taqi Bashiir
taqibashiir@hotmail.com