Dhibaatada iyo xalka, ubadka qurbaha.
Ilmaha Soomaaliyeed ee qurbaha ku nool, waxaa haysta dhib aad u weyn, oo aan
inta badan loo ogeyn ama aan si mudan loo tixgalin, waana tan keenta, in ilmihii
qaloocdo, dhaqan ahaan iyo nolol ahaanba, aakhirkana ku dambeeyo, xabsi iyo
nolol ka dhac, waxa loo yaqaan.
Dhalinyaradani waxay ku dhex nool yihiin, labo dhaqan oo is diiddan inta badan,
intaa waxaa u dheer, waa ilmo la nool waalid daallan jir ahaan iyo maskax ahaan
ka dhashay duruufo adag oo ay ka mid yihiin qax iyo qaxootinimo, sidoo kale dal
tabyo iyo dad tabyo.
Ilmaha marka uu guriga joogo, waxay maqlayaa inta badan, waxaan waa xaaraam
diinta ma ogolo, waxaan waa anshax darro dhaqankeenna ma ogola, marka uu
iskuulka joogana, wuxuu la kulmayaa, wixii guriga xaaraanta iyo anshax darrada
ka ahaa oo macalimiintii, ardadii iyo bulsha weyntii kalaba dhex dabalanayaan
loona arko wax caadi ah. Halkaa ilmihii wuxuu kala kulmayaa jiha wareer saameyn
weyn ku leh noloshiisa dambe.
Intaa waxaa usii dheer, waalidiinta oo aan intooda badan xoogga saarin
waxbarashada carruurta iyo habkii ay kor ugu qaadi lahaayeen tacliintooda sare
oo ah dariiqa kaliye oo ilmaha badbaada u ah.
Waxaan waalidiinta kula talin lahaa gaar ahaan kuwa qurbaha carruurta ku haya,
in ay ilmaha ogaadaan in ay la nool yihiin bulsho naga badan, sidoo kalena naga
aqoon iyo dhaqaale roon, marka waa in aan heegan galnaa, oo aan waxbarashada
ilmaha xoogga saarno, waqti fiicanna siino, maalin walbana hubinnaa inay ka
shaqeeyeen casharkii iskuulka looga soo diray, kana caawino wixii ku adkaada,
haddii aynaan ka caawin karina geeynaa xarumaha cashar caawinta, sidoo kale
haddii ay suura gal tahay inaan ilmaha geeysano iskuulada gaarka ah, gaar ahaan
kuwa islaamiga loo yaqaan, waayo ilmuhu waxay ka helayaan dhaqan aad ugu dhaw
midka gurigiisa iyo waxbarasho tayo leh, waan aragnay iskuulada guud tayo badan
ma lahan.
Ugu dambeyntii, Jaaliyaadka Soomaalida ee ku nool Reer galbeedka, waxaan kula
dardaarmi lahaa, in ay dhistaan ama furtaan iskuullo khaas ah, sida ay
masaajidyada u dhisanayaan oo kale, haddii aysan awoodinna ay gaystaan carruurta
kuwa ay leeyihiin walaalahooda muslimiinta ah ee la nool, dhaqanka intiisa badan
diin ayuu xiriir la leeyahay, qofkaad isku diin tihiina waxaa tihiin isku
dhaqan, marka waa in ilmaha xagga tacliinta laga waardiyeeyo, waa hubaal in
ilmaha aqoontiisu dhisan tahay, ka badbaadayo daroogo iyo dambi sameynba inta
badan.
Ahmed-haadi Muhumad
haadi30@hotmail.com
Faafin: SomaliTalk.com | May 26, 2013
|
Daabaco
Boggan | Print
