WARARKII Janaayo 2, 2006

• Max’ed Dheere oo Jowhar ku martigelinaya kulan ay isugu imaanayaan Gudoomiyayaasha..

• Ciidamada Itoobiya oo Magaalada Adis-Ababa ku xir xirey dad soomaali ah..

• Hay’adda Wanlaweyn oo soo saartay Warbixin sanaddekii 2005 ee tacadiyadii...

• Isbaaradii tiilay Isgoyska Bakaaraha oo dib loo soo celiyey..

  

  ---

Max’ed Dheere oo Jowhar ku martigelinaya kulan ay isugu imaanayaan Gudoomiyayaasha..

            Max’ed Cumar Xabeeb Max’ed Dheere oo ay dhawaan heshiis wada gaareen isaga iyo gudoomiyaha gobalka Sh/hoose ayaa haatan qorsheynaya in magaalada Jowhar uu ku marti galiyo guddoomiyaasha dhawr gobal oo kala ah guddoomiyaha K/Mudug Iimaan Jiirow Guddoomiyaha Gobalka Hiiraan Yuusuf Dabageed, gudoomiyaha gobalka Galgaduud Yuusuf Xasan Ciyoow Gudoomiyaha gobalka Sh.hoose  Yuusuf Indha-cadde iyo xildhibaan Max’ed Ibraahim Xaabsade oo isagu gacanta ku haya gobalka Baay. Kulankan uu ah mid uu Max’ed Dheere ku doonayo in ishkaashi uu dhex maro gobaladdaasi gaar ahaan dhinaca nabad gelyada iyo siyaasadaba. Max’ed Dheere ayaa dhawaan mar uu u waramayey saxaafadda waxaa uu sheegay in uu doonayo in dib u heshiisiinta laga soo bilaabo degmo ilaa heer gobal taasoo uu sheegay in lagu gaari karo nabad buuxda oo dalka ka dhacda. Max’ed Dheere waxaa uu dhawaan gacan dhinaca ciidamada ah siiyey guddoomiyaha gobalka Hiiraan Yuusuf Dabageed iyagoo ku guuleystay in deegaano ka tirsan gobalka Hiiraan meelo ka tirsan ay ka sifeeyaan kooxo burcad ah oo dhac ku hayey gaadiidka iyo dadka socotada ah. Dib u heshiisiintii dhawaan dhex martay Max’ed Dheere iyo Yuusuf Indha-cadde ayaa waxaa mucaaradad xoog lihi ay kaga timid qaar ka mid ah siyaasiyiinta beelaha Digil iyo Mirifle oo heshiiskaasi ku tilmaamay mid cadowtooyo loogu abuurayo beelaha Digil iyo Mirifle, hase yeeshee, Max’ed Dheere oo arrintaasi ka hadlayey waxaa uu sheegay in heshiiskii dhex maray isaga iyo Yuusuf Indha-cadde ciddii ka hor timaadaa ay tahay mid aan dooneyn in ay nabad ka dhalato Soomaaliya, u jeeddadeeduna ay tahay in ay iska sii socdaan dagaalada sokeeye.

Wasiirada Hawiye ee ku sugan Muqdisho oo uu soo kala dhexgaley Khilaaf Xoogan..

SHIRWEYNIHII OSLO OO AY SOOMAALIDA NORWEY SI WEYN UGU DIIRSADEEN... Guji... Xaflad Boosaaso Loogu Sameeyey Heshiis Dhexmaray DFKMG iyo DGPL.... Guji.. Holland oo Maalinta Axada (Janaayo 1, 2006) Xaflad Loogu Qabanayo Jaamacada Hiiraan... Guji..

Maalintii shalay ahayd ayaa si weyn loo dareemay khilaaf xoogan oo soo kala dhex galay Wasiirada Beelaha Hawiye eek u sugan Magaalada Muqdisho, iyadoo kulan ay shalay isugu imaan lahaayeen Hotel Amiira uu ka baaqsaday Max’ed Qanyare Afrax oo ah Wasiirka Amniga Qaranka, kaddib markii uu si aad  ah u dhaliilay qaabka awood qaybsiga Maamul u sameynta Gobalka Banaadir.

Baaqashada uu Max’ed Qanyare ka baaqday kulankaasi ayaa waxay keentay in qaar ka mid ah Wasiirada Beelaha Hawiye ay kulan gaar ah la yeeshaan Max’ed Qanyare kaas oo ka dhacay degamada Deyniile, hase yeeshee wax natiino ah oo ka soo baxay kulankaasi ma jirto.

Max’ed Qanyare ayaa sheegay in si aad ah loo wada garanayo beelaha dega Gobalka Banaadir, gaar ahaan marka ay timado awood qaybsiga, waxa uuna sheegay in beesha uu ka dhashay ay xaq u leedahay in ay noqoto Guddoomiyaha Golaha Deegaana Gobalka Banaadir, maadaama Beesha Mudulood ay qaatay Duqa Magaalada iyo Guddoomiyaha Gobalka, waxaana Golaha Deegaana Guddomiyanimadiisa ku tartamaya Max’ed Xiirery oo ka soo jeeda Max’ed Xiirey oo ka soo jeeda Beesha Murasade iyo Max’ed Cumar oo isna ka soo jeeda Beesha Habar-Gidir, waxaana la sheegay in Max’ed Qanyare uu ka yara cabsanayo in doorashadaasi uu ku soo bixi waayo Max’ed Xiirey.

Ururka SNU oo dhaliilay maamul u sameynta Gobolka Banaadir.

            Kulan ay isugu yimaadeen Ururka SNU golihiisa Dhexe, guddigiisa fulinta, waxgaradka, siyaasiyiinta, Haweenka iyo Dhallinyarada ayaa waxaa kulankaasi looga hadlay dhismaha maamulka Gobalka Banaadir.

            Dood dheer iyo falanqeyn kaddib waxaa kulankaas laga soo saaray dhowr qodob oo kala ah,  qoomiyadda Banaadiriga waxa ay ahmiyad weyn siineysaa in maamulka Gobalka Banaadir la dhiso iyadoo cidda mudan lagala tashanayo, isla markaana la siinayo awooda wax qaybsiga mansabka ay mudan yihiin, taasina marna ma dhicin in Qoomiyadda Banaadiriga lagala tashado.

            Xubnaha ka qaybgalay Golaha Deegaanka Golaha Deegaanka maamulka Gobalka Banaadir, waa shaqsiyaad iskood e socda oo aan matalin qoomiyadda Banaadirga, Waxaa kalloo qodobadda ka mid ah, Qoomiyadda Banaadiriga waxa ay markastaba soo dhaweyney-saa cid alaala iyo ciddii wada dhismaha maamulka Gobalka Banaadir oo loo wada dhan yahay kuna saleysan midnimo, cadaalad iyo wax wada qabsi, lagana tashaday Qoomiyadda Banaadiriga.

 Waxaana qoraalkaan na soo gaarsiiyay Guddoomiyaha SNU Eng. Aweys Cadde     

Madaxweyne C/llaahi Yuusuf oo la filayo in uu booqdo Wadanka Itoobiya.

Madaxweynaha Dowladda Federaalka C/llaahi Yuusuf oo weli ku sugan dalka Yemen ayaa waxaa la filayaa in uu u ambabaxo wadanka Itoobiya kaddib markii uu martiqaad rasmi ah ka helay Ra’isul Wasaaraha Wadanka Itoobiya Miless Zinawi waxaana martiqaadkaas lagu wargeliyay intii ay ka wada qyabgalayeen shirkii SANCA oo ay isugu yimaadeen Madaxweynayaasha Suudaan, Itobiya, Yemen iyo Soomaaliya, kaas oo lagu saxiixday heshiis iskaashi oo ah dhinacyada siyaasadda, nabadgelyada, Milatariga iyo arrimaha la dagaalnka waxa loogu yeeray Kooxaha argagixisada ah. Kulan gaar ah oo ay ku yeesheen dalka Yemen Madaxweynaha Dowladda Federaalka C/llaahi Yuusuf iyo Ra’isul Wasaaraha Itoobiya Miless Zinawi ayaa iskula soo qaadeen halka ay mareyso Dowladda Federaalka iyo waxyaabihii u qabsoomay mudadii sanadka iyo lixda bilood ahayd, iyadoo Madaxweyne C/llaahi Yuusuf uu si gaar ah u codsaday in laga kaalmeeyo dhinaca Ciidamada gaar ahaan tababarada Kooxaha Maleeshiyooyinka ah iyo qalabkooda. Kulanka SANCA ka dhacay waxaa cabaareeyay xubnaha Dowlada eek u sugan Magaalada Muqdisho oo ku tilmaamay in uu ahaa kulan la doonayo in lagu abuuro xiisad colaadeed, gaar ahaan wadamada deriska la ah afarta wadanka ee Kulanka yeelatay, sidoo kale waxaa cambaareeyay Dowladda Eritrea oo ku tilmaantay kulan keeni kara Iska hor imaad cusub oo ka dhaca geeska Afrika, warar kale ayaa waxay sheegayaan in Madaxweyne C/llaahi Yuusuf Axmed uu booqan doono wadanka Suudaan oo iyadu horey u ballanqaaday in ay Soomaaliya I direyso ciidamo nabad ilaalin ah oo suga ammaanka Soomaaliya isla markaana dibu soo celiya kala dambeyntii dalka.

Hayadda CRD oo qabatey kulan ku saabsan Howlqabadka hayadaha aan Dowliga ahayn ee dhinacyada dib u dhiska  iyo kaalinta ay ka qaadan karaan.

Waxaa  maanta lagu qabtay Xarunta Cilmi-Baarsita iyo Wadatashiga (CRD) barnaamij baalaran oo looga hadlayay hoowlqabadka Hay’addaha aan doowliga ahayn (Non-State Actors) ee la xiriirta arimaha dib u dhiska  iyo kaalinta ay ka qaadan karaan howlaha adeega bushada. Barnaamijkan waxaa ka soo qayb galay 37 daladood (networks) oo ka kala yimid Banadir, Shabeeladda Hoose iyo Shabeelada Dhexe. Barmaamijkan oo ah mid taxane ahaa muda socday waxaa furitaankiisa ka hadlay Jabril Ibrahim Abdulle, oo ah Agaasimaha Xarunti Cilmi-Baarsita iyo Wada-tahiga Soomaleed (CRD)  Jabril waxaa uu  ka hadlay muhiimada ay leedahay in hay’adaha aan doowliga ahayn (non-State Actors) ay door ka qaataan howlaha socda.  Jabril waxaa uu kala hadlay ka qayb-galayaasha in loo baahan yahay in ay midoobaan si iyaga oo wada jira ay u wajahaan hoowlaha laga sugaayo.

Ururada ka soo qayb galay waxaa ay isgu jireen  qaar ka socda, Ururada Bulshada Rayidka  (Civil society), Qaybaha hantileeyda gaarka (private sector) iyo qaybha xirfadleeyda (Professional Associations) Kulankan waxaa uu salka ku hayaa heshiiskii  Heshiiska Cotonou oo ah iskaashi ku saleysan kaalmo iyo ganacsi dhexmaray 15 dal ee ku wada jira Midowga Yurub iyo 77 dal oo isugu jira Afrikaan iyo dalalka la isku yiraahdo Caribeanka iyo Pacifigga (ACP). Heshiiskaan waxaa uu aqoonsaday kaalinta hormuudnimo ee Qaybaha Bulshada ee aan ku lug lahayn dowladda (Non-State Actors) ay ka qaataan hannaanka horumarinta leh ee dalka.

Iyadoo laga faa’iideysanayo fursadda gaarka ah ee uu Heshiiska Cotonou siiyay ummadda Soomaaliyeed waxaa la abaabulay Mashruuc loogu tala galay sidii cod mideysan looga dhex heli lahaa qaybaha bulshada aan dowliga ahayn (NSAs) ee ka jira Soomaaliya.

Kulankii maanta waxaa lagu soo bandhigay warbixino ay bixiyeen qaar ka mid kooxda shaqeedka  ee ka tirsan Non-State actors. Waxaa warbixn buuxda laga siiyay  Shirk looga hadlayay non-state actors Somalia oo lagu qabtay Hargaysa, sidkoo kale waxaa warbixin buuxda laga siiyay barnaamijka lagu magac daray “Joint Need Assessment” JNA oo ay wada fulinayaa hay’adaha World Bank, UNDP and Doowlda ku meel gaarka ah, sidoo kale waxaa looga hadlay shirkii ay ku kulmeen non-state actorks eek u bahoomay urur goboleedka  IGAD oo dhawaan lagu qabtay magaalada Nairobi.

Abuuritaanka Non-State actors waa aragti ku cusub Somalia, oo ay Xarunta Cilmi-Baarista ay hadda ka wado dalka gudihiisa iyada oo taakuleeyn ka heshay European Commissions and hay;ada fadhigeedu yahay London ee SAFERWORLD

Barnaamijka marka la soo gunaadado waxaa  ka soo bixi doono  Gudi heer qaran ah oo matalaya Somalia oo dhan oo  la shaqo gali doono European Commissions iyo Dowlada ku meel gaarka, iyaga oo matalaya Shacabka Somaliyeed.

Gabagabadii shirkaas waxa sidoo kale ka hadlay Mohamed Hussien Enow oo xasuusiyay ka qayb-galayaasha in Xarunta Cilmi-Baarista ay diyaar la tahay wixii kaalmo, farsamo iyo u fududeen sidii ay waajibkooda ku gudan lahaayeen.

Jabril Ibrahim Abdulle, oo soo gunaanaday shirkaas waxaa uu u mahad u celiyay dhaman ka soo qayb galayaasha, isaga oo xasuusiyay in Soo noqoshada sharaftii Somaliya ay ka bilaaban  karto marka Xirfadlayasha aqoonta leh (Somali Professionals) ay qayb ka noqdaan xal-u helida dhibka Somalia ka jiro

Xildhibaanada Digil iyo Mirifle.  

Shir Al-baabadu ay u xirnaayeen oo ay isugu yimaadeen xildhibaanada iyo Wasiirada Beelaha Digil iyo mirifle ee ku sugan Magaalada Muqdisho oo tiradoodu gaarayso 24 xubnood oo xildhibaano, Wasiir iyo Wasiir ku xigeeno ayaa shalay lagu qabtay Hoteel Saxafi ee Magaalada Muqdisho.

            shirka waxaa looga hadlay sidii ay ka  yeeli lahaayeen, baaq kaga yimid xubnaha Beelaha digil iyo mirifle ee ugu jira labada gole, aqoonyahano iyo Odayaal dhaqameedyo, shir ugu furmay deegaanka Sarmaan dheer ee Gobolka Bokool ayna kaga codsadeen inay ka soo qayb galaan xubnaha ku sugan Magaalada Muqdisho.

            shirkii shalay oo ay ka soo qayb-galeen 24 Xubnood oo isugu jira Xildhibaano iyo Wasiiro ayaa waxaa laga soo saaray afar qodob Waxaana Saxaafada u Aqriyey Xildhibaan C/llaahi Aadan Axmed {Black}  waxayna kala yihiin in dhamaan Xildhibaanada Beelaha Digil iyo Mirifle ay isugu yimaadaan shir wada jir ah oo ay uga arinsanayaan arimaha ka taagan deegaanada ay degaan, in shirkaasi uu noqdo shir u gaar ah Digil iyo Mirifle aynaa nadiif ka tahay fara gelin ka timaada dibada, in Gudoomiyaha Baarlamaanka uu yahay Mas’uulka ugu sareeya Beelaha Digil iyo Mirifle loogana dambeeyo qabashada, xiliga iyo meesha lagu qabanayo shirka iyo in hada xiriirada Taleefoon ee hada socda ee u dhexeeya Mas’uuliyiinta B/ Digil iyo Mirifle la sii wado