SOMALITALK.COM XAYAYSII
w w w . S o m a l i T a l k . c o m
SOMALITALK - MAQAAL
Daabaco Boggan | Print
:::C/LAAHI YUSUF & AWEYS::

Hadaladii C/Laahi Yuusuf (Jawhar) iyo Sh. Aweys (Muqdisho)... Guji
:::JAAMACADA KISMAAYO:::

Dhagax dhigga jaamacada Kismaayo... Guji..
SHACABKA PUNTLAND vs TERRY:

Puntland iyo Terry (oo sheegtay Shirkad aan la aqoon) oo Dubai ku kala saxiixday heshiis... Guji

01 | 02 | 03 | 04 | 05 | 06 |
:::UGAAS MAXAMED WALI:::
YAA MAALI JIREY? Faallo:Ugaas Max'ed Wali oo ku bilawday C/ahi Yuusuf Axmed Muxuu Kusoo Kordhin Karaa Somalia Guji..
::MPLS: BUUGGA XASUUS QOR :::

Xaflad Lagu Soo Bandhigay Buugga "Xasuus Qor" oo Lagu Qabtay Minneapolis.. Guji...
19-JIR LAGU DILEY MINNESOTA:

Wiil Soomaaliyeed oo La Toogtey Asagoo Dhex Fadhiyey Gaari Taagan Meel Gaaska Laga Qaato oo ku yaal Magaalada St.Paul, Minnesota, USA... Guji
::SH. CIISSE XASSAN JUMALLE::

Walaalahayga Soomaaliyeed baan gargaar ka sugayaa; UAE way iga tuureen cusbitaalkii aan xaqa u lahaa... Guji... 
:::C/NUUR FAARAX CALI:::

Xaflad Shahaado Master oo ka dhacday Qaahira.. Guji..
:::MAQAALKII YUSUF SHABAC:::

XAMAR CAASIMADA HALAGA BEDELO; Calankana bil halagu saa’idiyo... Guji...
:GAAJADA & CARRUURTA SOM:

Carruurta Soomaaliyeed ee gaajada iyo cuduradu ku aafeeyeen dalkooda Soomaaliya oo ay hay'adda MSF Video kasoo duubtay...daawo Halkan
[Waxaad u baahan tahay Windows Media oo laga soo Rogan karo halkan]. Qoraal Soomaaliya la xiriira oo ku qoran English ka akhri halkan...
:::XAFLADII DHALLINYARADA:::

Xafladii Masjidka Abuubakar ee Xagaaga 2005 Loo Qabtay Dhallinyarada... Guji...
::: LAASCAANOOD:: ALHUDA:::

Masjidka Al-Huda oo Saddex Dabaq ah oo Laga Dhisayo Laascaanood... Guji..
.
::: MASJID DAR AL-HIJRA:::

Nala Iibi Dhismaha Masjidka Dar Al-Hijrah, Minneapolis... Guji

Marka, magaalo aan la yaabay.

Soomaaliya xittaa xayaawaanku waxay dhigtaan Isbaaro. 

Waxay ahayd markii iigu horeysay ee aan tago magaalada Marka oo ah magaalo madaxda gobolka Shabeelaha Hoose, waxaan Muqdisho ka tagnay 10-kii bisha Sebteembar 2005, waxaannu ahayn laba baabuur oo ah nooca ka dhaqaaqa afarta lugood ee loo yaqaan (Four wheel drive), ee rayidku isticmaalaan, waxaan jidka ku sii jirnay waqti dhan 2:00 saacadood, sababo la xiriira wadada oo ahayd mid burbursan, intii aan jidka ku sii jirnay waxaan aragnay Saddex jidgooyo oo la iigu sheegay in laba ka mid ah ay leeyihiin Malayshiyada ka amar qaadata Indha Cadde midda kalena ay leeyihiin raxan Daanyeero ah, oo iyagu halkaas jidgooyada u dhigtay baabuurta wadda khudaarta ee soo aadda dhinaca Muqdisho; Daanyeeradan haddii aan wax loo tuurin waxaa la ii sheegay inay dagaalamayaan isla markaana ay daadinayaan dhammaan khudaartii ama mirihii saarnaa gaariga, dhowr jeer ayaana faraha la isula tegay ilaa laga soo gaaro waqtigan oo gaadiidka khudaarta wadaa iyo Daanyeeradu ay ku heshiiyeen in wax la wada qeybsado, waa Isbaarada iigu yaabka badneyd ee aan arko, haddana waa midda ugu nabadda badan uguna nidaamsan, maxaa yeelay ma hubeysna, Daanyeeradu waxay u taagan yihiin wadada hareereheeda si saf ah ilaa 150 Mitir ayayna dherersan yihiin, tan kale waxay leeyihiin waqti go’an, gelinka dambe oo keliya ayay ka howl galaan jidgooyada. Asxaabtii ila socotay ayaan si kaftan ah u weydiiyey “Miyaysan jirin jidgooyo kale oo u taal noocyada kale ee xayawaanaadka?” waxay ii sheegeen inay tan keliya tahay, markaas ayaan ku iri haddana “Waxaa laga yaabaa in jidgooyadani tahay mid ay iska leeyihiin midawga duurjoogta oo dhan, Daanyeeraduna ay wakiil u yihiin inta kale” waa la wada qoslay laakiin waxaan ula jeeday in jidgooyooyinka tirada badan ee beelaha kala gedisani ay dhigteen ay ku fiicnaan lahayd inay ahaato hal xabbo sida Daanyeerada oo kale, haddaanba la hurayn. 

Magaalada Marka waxay Muqdisho u jirtaa 100 KM dhinaca Koonfur, dhanka xeebta, waxaa jira Saddex waddo oo laga geli karo magaalada Marka, wadada dhanka Shalaanbood, waxay sii dhex martaa buur bacaad ah, taagga sare marka aad mareysid waxa kuu muuqanaya dhul qurux badan oo cagaar ah dhinacana ku haya xeeb ka soo muuqanaysa afafka magaalada, isla markiiba waxaa ku soo galaya carafta biyaha badda, indhuhuna waxey u sii jiidmayaan xaanada xeebta Cagaaran.

Inta aad sii daadeganayso waxaad arkaysaa xaruntii Ceel Jaalle oo ahayd Dugsigii tababarka ardayda ee dowladdii hore, sidoo kale waxaa ceel Jaalle ku dheggan halka loo yaqaan Cagaaran oo laga yaabo in hooyooyin badan oo maanta caruur leh masaafo loo geeyey si loo soo meheriyo, Cagaaran marka aad uga sii dhaqaaqdid dhinaca Galbeed waxaa haddana arkaysaa Xeebta Sambusi oo ahayd goob lagu caweyn jiray berisamaadkii, magaalada Afkeeda, waxaad arkaysaa Qudbi taariikh dheer leh oo loo yaqaan Aw Cusmaanka, waana halka ay ka baxday oraahda oranaysa (Marka Caddey Minan Aw Cusmaan Ninkii mooda Munaafaq waaye). 

Marka, waa magaalo xadaarad fog leh, waxaana ku yaal dhismayaal qaddiimi ah oo la dhisay qarnigii Tobnaad, magaaladu waxey leedahay xaafado waqti hore la aasaasay, sida sarta waaligii Siciid Barqash  uu deganaa oo burburkeeda la i tusay, waxaa dhanka Waqooyi ka xiga magaalada buur bacaad ah oo caro guduudan, hadii uu roob da’ana buurta bacaadka ahi waxay ku soo qubataa magaalada,  mararka qaarna waxayba duugtaa guryaha u dhow,  magaaladu waxey leedahay xaafado dib ka dhismay, waxaa ku yaalla deked waqti hore la dhisay oo ay isticmaali jireen gumaysitihii Talyaaniga oo haatan baaba’san.  

Marka,  waa magaalo aad u masaajido badan waa magaalo Ahlu dariiqo ah,  sida la ii sheegay waxaa magaalada ku aassan Shiikhii dariiqada Axmadiyada, Sheekh Cali Maye.  Xagga bilicsamida magaalada dhanka xaafadaha looma sameyn naqshad cabir wanaagsan oo looga taxadarayo quruxda dambe ee magaalada. 

Nabadgelyada magaalada Marka 

Magaalada Marka, waa magaalo xasiloon oo nabadi ka jirto, waxaa halkaas ka dhisan maamul ka arimiya inta badan deegaanada gobolka Shabeelaha Hoose, Maamulkaas oo soo celiyay nidaamkii iyo kala dambeyntii, dadka reer Marka waxay kuu sheegayaan inay ku reysteen maamulka haatan jira, run ahaantiina marka aad magalada tagtaba waxaad arkaysaa in meeshu tahay meel maamul iyo kala dambeyni ka jirto, marka aad ka timaaddo magaalada Muqdisho oo kale, waxaad fahmaysaa in uu jiro is beddel xagga nabadda ah, dadku waxay u ganacsanayaan si deggen oo aan argagax lahayn, dadku waxay dhammaantood sitaan taleefoonka gacan qaadka oo ay ku isticmaalaan xittaa waddooyinka dhexdooda, taasina waa mid aan suurtagal ka ahayn Muqdisho, markii aan Marka tegay waxaan bilaabay inaan damiyo taleefoonadii aan watay marka aan dhex marayo magaalada Marka sidii aan ku samayn jiray Muqdisha, laakiin goor danbe ayaan arkay dad badan oo taleefoonadooda ku isticmaalaya waddooyinka, waxaan arintaas weydiiyay asxaabteydii Marka, waxayna ii sheegeen inuusan meeshan dhib ka jirin. Magaalada Marka waxay soo martay xaalado qallafsan oo ammaan xumo, marar badan oo kala gedisanna waxaa halkaas ka dhacay isku dhacyo beelo u loolamaya qabsashada gobolka oo ah gobol Ilaahay ku maneystay kheyraad fara badan, intii aan Marka joogay laba mar ayaan maqlay dhawaqa rasaasta, oo mar ka mid ah la ii sheegay inay qof dhaawacday, xabaddaas oo ay rideen dableyda ilaalinaysay garoonka kubadda cagta oo markaas ciyaari ka socotay, iyadoo qofka dhaawacmayna uu ahaa wiil taageera mid ka mid ah kooxaha maalintaas ciyaartu u socotay.  

Dabeecadaha dadka reer Marka.

Dadka reer Marka waa dad leh xaddaarad fog oo soo jireen ah, waana dad faan badan, waa dad run ahaantii ku qanacsan deegaankooda iyo waxa ay markaas haystaan, faankooda inta badan waxaad arkaysaa inuu yahay ka badbadin. Waxaa la ii sheegay in magaalada Marka loogu yeero magaaladii Jacaylka, waxaa igu maqaalo ah in ay jiraan dhowr qof oo isu dilay arimo la xiriira Jacayl dartii, dhalinyarada reer Marka waxay aad u jecel yihiin kubadda cagta, daawashada filimaanta Hindiga.   Dadka reer marka waxay ku hadlaan lahjado ka mid ah luuqadda Soomaaliga, waxaa aad ii soo jiitay ereyo ay ka mid ahaayeen, MAA DOONTE, (Maxaad rabtaa?) BISH (Biyo), HIRAAN BIIFANYE (Malaay ama kalluun ayaa buuxa) iyo ereyo kale, waxaana aad u badnaa isticmaalka ereyga LAAME oo ay aad u isticmaalayeen dhalinyarada wiilal iyo gabdho kaas oo la raacinayay erey kasta oo ay dhahaan,sida : KEEN LAAME, I SII LAAM ) dadka reer Marka waxay caadiyan istaagaan luuqyada u dhexeeya guryaha aadka isugu dhow daaqadahooda oo mararka qaar xittaa ay isku shukaansadaan, adigoo si fiican u maqlaya ereyada ay isweydaarsanayaan, haba u badnaatee (LAAM LAAM LAAM) oo ah ereyo aan afkooda laga weyneyn, sida qolada Maraykanka oo u badan adeegsiga SHIT, ama DEE oo ay adeegsadaan dadka reer Hargeysa, ereyga LAAME waxaa la iigu fasiray erey kale oo isna aan fahmi waayey, Waa LAQAM, oo marka Soomaaliga caadiga lagu fasiro lagu sheegay Inkaar hele ama dhimo adoon wax dhalin, dadka reer Marka waxay dharkooda ku wartaan guryaha ay degen yihiin korkooda, waxayna dharka dul saaraan dhagxaan celisa si aysan u dhicin, dadka reer Marka waxaa ku badan xanta, oo marka qofku dhaqaaqo lagu bilaabayo in wax laga sheego, iyadoo dhabarkiisii weli sii muuqdo, sidoo kale dadka reer Marka waa dad aaminsan waxyaalo khuraafaad ah, sida adeegsiga Jinka iyo sixirka oo la ii sheegay in laga helayo dadyow badan oo ku shaqaysta.

Baaxadda magaalada Marka 

Marka waa magaalo  aad u yar dhererkeeda waxaan ku qiyaasayaa 8 Km, ballaceedana hal Mayl, waxaa ku heeraarsan magaalada bad iyo buur carro gudduud ah, waxaa la ii sheegay in magaaladu ay ka kooban tahay saddex xaafadood oo la kala yiraahdo, wadajir, Horseed iyo Howlwadaag laakiin waxaa jira magacyo kale oo aan u qaatay inay yihiin laamo hoos yimaadda saddexdan xaafadood, sida Ruusiya, Buulo Jaan, Shiikh Abaroone, Saraha iyo Awbaalle, guryaha waxay isugu jiraan carshaan iyo saro ka samaysan dhagxaan saqafkooda korena laga dhigay alwaax ama jilay, maadaama laama yeeriga ama jiingadu aysan u dul qaadan karin badda oo ay daxalaysanayso markiiba, cimilada magaaladu waa sida Muqdisho oo kale dhinaca loo yaqaan saraha markaad dhex gasho waxaad soo xasuusanaysaa xaafadda Xamar weyne ee magaalada Muqdisho, luuqyada waa isaga mid, dhinaca wasakhda waa isaga mid, marka aad dhex marayso waa inaad iska fiirisaa kor iyo hoos si aad uga taxadarto biyo wasakh ah oo soo daadanaya dhinaca hoosena waxaad iska waardiyaynaysaa lafo malaay oo la soo daadiyay iyo weliba wasakh kale.  

Magaalada Marka waxay leedahay labo waddo oo laami ah aadna ciriiri u ah; dadka, baabuurta, dameeraha iyo Eeyaha ayaa iska daba suga wadadaas . Waxaa kale oo xusid mudan in dadka reer Marka aysan kaa leexanayn marka aad iska soo hor baxdaan oo aad ku khasban tahay inaad dhinac isu buurto. Dadka reer Marka oo aad u yar ayaa haddana waxaa ku badan tirada dadka waalan waxaan arkay in ka badan 20 qof oo madaxa looga jiro.  Magaalada Marka xilliyada aan roobku jirin oo dhan waxaa ku badan boorka, waxaa la ii sheegay inay ku badan tahay magaalada dadka qaba cudurka qaaxada ama Tbda.

Dhaqaalaha.

Magaalada Marka waxay si weyn ugu tiirsan tahay Kalluumaysiga, xoolaha nool iyo weliba beeraha oo guud ahaan gobolka Shabeelaha Hoose uu hodan ku yahay, dalagyada sida weyn loo beerto waxaa ka mid ah galleyda, digirta, Sisinta, Mooska, Canbaha  iyo noocyada kala gedisan ee miraha iyo khudaarta intaba.                                    

Waxbarashada.

Waxaa halkaas ka jira dugsiyo leh heerarka waxbarasho Hoose, Dhexe iyo Sare oo qaarkood ay taageeraan haya’do caalami ah iyo kuwo waddani ah oo gobolkaa ka howlgala,xiliga duhurka dugsiga laga rawaxayo ama la soo galayo waxaad dareemeysaa in magaaladu arday badan leedahay,waxaan ogaaday in ay taas ugu wacantahay dugsiyo waxbarasho lacag la’aan ahna ay magaaladu leedahay, waxaa kaloo ku yaalla xarumo lagu xannaaneeyo caruurta agoonta ah iyo kuwa aan waxba haysan. Magaalada Marka waxay tebeysaa oo ka maqan Jaamacad, maadaama ay haysato nabad gelyo iyo dhaqaale, arday badanina ay dhamaysteen dugsiyada sare,.   

Cuntada iyo makhaayadaha 

Marka waxaa ku yaalla makhaayado yar yar, waxaa laga helaa cuntooyin iyo khudaar kala gedisan oo magacyadooduna ay ka bilaabmaan xarafka B sida BUKUREY, BATIIQ, BAJIYE, BAAMIYE, MUUFO BARAAWE oo marka aad aragto noocan muufada ah aad u malaynaysid inay tahay ceeriin, laakin aad u macaan badan, makhaayadaha Marka waxaa aad loogu gadaa caanaha dhanaan, waxay ka siman yihiin iibinta bajiye iyo basbaas is dhinac yaalla oo la isku cuno ama la isku daarto haddii aan isticmaalo ereyadooda, shaaha labadii koob, waxaa la gadaa 1000 Sh, So. Laakiin taas macnaheedu maaha inay raqiis tahay ee waa laba bakeeri oo yar yar una dhigma halka bakeeri ee shaaha looga cabbo magaalada Muqdisha. 

Nadaafaddu waa mid aad u liidata, waxaa kale oo xusid mudan in aniga iyo saaxiibkey oo aan Xamar ka soo wada tagnay aan habeen galnay makhaayad kaddibna aan weydiisanney inay na siiyaan cabitaan xiran Fanta, wiilkii joogay makhaayadda ayaa waxa uu gacanta u ritay tarmuus weyn oo ah kuwa barafka lagu hayo, waxa uuna noo soo saaray Fanta iyo Coke, cabitaankii Fantada ayaa ii dhadhami waayay waxaan mar kale wiilkii weydiiyay inuu cabitaan kale oo aad u qabow haayo, waxa uuna ii sheegay Caano inay yaalliin, waxaan  iri ii keen, wuxuu iiga soo shubay isla tarmuuskii uu iiga soo bixiyay Faantada, waxay arintaasi nagu noqotay amakaag , iyadoo weliba uu saaxiibkey indhaha ku hayay dhaqdhaqaaqa wiilka, sababtoo ah waxa uu Caanaha iiga soo shubay isla tarmuuskii uu gacmaha gelinayay ee uu iiga soo saaray Faanbtada qabow markii hore. Magaalada Marka run ahaantii wax walba oo aan ku arkayay waxay ahaayeen wax i yaab geliya. 

Si kastaba ha ahaatee, magaalada Marka waxaan ku soo bartay asxaab aad u wanaagsan oo aad ii soo dhoweysay intii aan joogay, runtiina aan aad iyo aad uga mahadcelinayo, waana meel aan u xiisi doono oo aan jeclahay inaan mar kale booqdo haddii Ilaahay idmo, Marka Caddey waxaan leeyahay (barwaqo iyo baraare...... ).

Waxaa qorey A. D. Elmi
adelmi@hotmail.com

Afeef: Aragtida qoraalka waxaa leh qoraaga ku saxiixan

Faafin: SomaliTalk.com | Oct 30, 2005

Isha Sawirada: Google Images


»ALLaa.Somaaliweeye. ee Sidee Yeelnaaa.? | Jaamac
»Somaaliland. dawlad.Qaran, Riyaale  Madaxweyne  Kudayasho Mudan?
»Barlamanka cusub iyo isbahaysiga Axsaabta mucaaridka Somaliland
»Xiridda Garoonka Deyniile oo Noqon Rabta Xariggii Qeybdiid| C/waxid
»Ogaysiis muhiima  oo  kusocda  qof kastoo  soomaalinomo  kujirto
»
Jawaab Suufiyada iyo Bisha Soon | Garweyne
»Midabkee ayaad jeceshahay? | Zahra
»50 Qab bale Qaran Ma keeni karaan ?? | shuuriye
»JSL : Kor-u-kaca iyo Hoos-u-dhaca Siyaasadda !! | Ducaale
»Joornaaliisteyaashii Lagu Diley Soomaaliya:1991–2005
»Ma jiraa adduunka dad been ka sheega dhalashadooda!? |Zahra
»Goormuu dhashay Kacaankii Siyaab Barre | Boore
»
KA HORTAG CUNSURIYADA DENMARK |Diiriye
»Waa sidee dhaqanka Soomaalida ku nool reer galbeedka? | Zahra
»Isbar bardhigga  Magaalooyinka Jowhar iyo Washington DC  | MM
»Waa Tuma 21ka October? | Mahdi Taako
»C/WAAXID KHALIIFOW INTEE AYAY KU WADAYSAA ISKU DIRKA   
»Jawaab Furan oo ka Socota Golaha Midnimada iyo Badbaadada | Bilal
»Tan iyo markii ay Soo Baxday in Xabsiga Loo Taxaabay Col. Qaybdiid
»QIIMAYNTA MUSTAQABALKA DHOW EE GARABYADA DKMG AH
»
Waano ku socota Soomaalida geysata ilmahooda Xanaanada | Eelay
»Oktoobareey adaa lahaa! | Waaberi
»GABAY: Xafiiskii Abwaanka xog baa ku uruursan | Dhuunkaal 
»Dagaal ogayasha waxey raban mala ogaday .mase? | Yoolac
»
MAQAALADA KALE EE MAANTA::: KA AKHRI HALKAN... GUJI..

Kulaabo bogga  www.SomaliTalk.com 
© www.SomaliTalk.com

BAARID | SEARCH

 



HTML CD