::: SomaliTalk.com :::

Daabaco Boggan | Print

:::C/LAAHI YUSUF & AWEYS::

Hadaladii C/Laahi Yuusuf (Jawhar) iyo Sh. Aweys (Muqdisho)... Guji

:::JAAMACADA KISMAAYO:::

Dhagax dhigga jaamacada Kismaayo... Guji..

SHACABKA PUNTLAND vs TERRY:

Puntland iyo Terry (oo sheegtay Shirkad aan la aqoon) oo Dubai ku kala saxiixday heshiis... Guji
01 | 02 | 03 | 04 | 05 | 06 |

:::UGAAS MAXAMED WALI:::

YAA MAALI JIREY? Faallo:Ugaas Max'ed Wali oo ku bilawday C/ahi Yuusuf Axmed Muxuu Kusoo Kordhin Karaa Somalia Guji..

::MPLS: BUUGGA XASUUS QOR :::

Xaflad Lagu Soo Bandhigay Buugga "Xasuus Qor" oo Lagu Qabtay Minneapolis.. Guji...

19-JIR LAGU DILEY MINNESOTA:

Wiil Soomaaliyeed oo La Toogtey Asagoo Dhex Fadhiyey Gaari Taagan Meel Gaaska Laga Qaato oo ku yaal Magaalada St.Paul, Minnesota, USA... Guji

::SH. CIISSE XASSAN JUMALLE::

Walaalahayga Soomaaliyeed baan gargaar ka sugayaa; UAE way iga tuureen cusbitaalkii aan xaqa u lahaa... Guji...

:::C/NUUR FAARAX CALI:::

Xaflad Shahaado Master oo ka dhacday Qaahira.. Guji..

:::MAQAALKII YUSUF SHABAC:::

XAMAR CAASIMADA HALAGA BEDELO; Calankana bil halagu saa’idiyo... Guji...

:GAAJADA & CARRUURTA SOM:

Carruurta Soomaaliyeed ee gaajada iyo cuduradu ku aafeeyeen dalkooda Soomaaliya oo ay hay'adda MSF Video kasoo duubtay...daawo Halkan [Waxaad u baahan tahay Windows Media oo laga soo Rogan karo halkan]. Qoraal Soomaaliya la xiriira oo ku qoran English ka akhri halkan...

:::XAFLADII DHALLINYARADA:::

Xafladii Masjidka Abuubakar ee Xagaaga 2005 Loo Qabtay Dhallinyarada... Guji...

::: LAASCAANOOD:: ALHUDA:::

Masjidka Al-Huda oo Saddex Dabaq ah oo Laga Dhisayo Laascaanood... Guji...

::: MASJID DAR AL-HIJRA:::

Nala Iibi Dhismaha Masjidka Dar Al-Hijrah, Minneapolis... Guji

Sodon sanaba (Afartan iyo Shan) Qaran baan ahayn calan u saaraaye
Waa maxay sawaxankiyo hadba salowga yeeraayo?
Sal ka kaca qabiil iyo maxaa ololka soo saaray?
Somaali wada ilbixi baan lahaa nacab ha suuxeeyo
Saldanadiina adkaysta baan lahaa yaan la saabiline
Sumcadooda Toosaan lahaa way isa saamixiye
Sareedada Barwaaqada baan lahaa ha u sinaadeene
Saqiir iyo kabiir baan lahaa way isa saamixiye
Soomaali sidaan la rabay diiday iyo samihiiye
Saluugtay oo midnimadii nacday, hoog ma wada saaqay.
"Nuux Saciid Naxar"

Towrada tan barakaysan, Talaabadii ay qaaday, Dadweynaha tiisa daryeeshoo, tabar iyo taagba garabkiinaan taagnahay..
Oktoobar waa daruur hilaacday oo Soomaali u da’day..

Dhamaan erayadaas iyo kuwo kaloo badan waxay ka mid ahaayeen qaybo ka mid ah Suugaanta lagu soo dhawayn jiray Maalinta ku aadan maanta oo kale oo bishu tahay 21ka Oktoobar.
Waa maalintii uu curtay Kacaankii Oktoobar ee dalka ka hana qaaday dabayaaqadii1969kii, ayna talada la wareegeen Ciidammadii Xooga dalka Soomaaliyeed iyo kuwii kale ee Qalabka siday.
Hadaba waxaa Mudnaan mudan in aanu dib u jaleecno Malintaas oo maanta ka soo wareegatay Shan iyo Soson sanadood oo run ahaantii ah dhacdo aanan marna ka baa ba'ynin taariikhda casriga ah ee Soomaalioda, iyadoo wadatay Wanaag badan iyo dhaliilaba.
Hadaba Akhristoow Saraakiishaas Kacaanka dhalisay Darajadooda iyo
Magacyadooda waxay kala ahaayeen sidan iyadoo ay ka nool yihiin in la eg kala bar.

1. Maj. Gen. Maxamed Siyaad Barre (Xoogga)*
2. Maj. Gen Jaamac Cali Qorsheel (Boolis)*
3. Brig. Gen. Maxamed Ceynaanshe Guuleed (Xoogga)*
4. Brig. Gen. Xuseyn Kulmiye Afrax (Boolis)*
5. Brig. Gen. Salaad Gabeyre Kediye (Xoogga)*
6. Brig. Gen. Maxamed Cali Samatar (Xoogga)
7. Brig. Gen. Cabdalla Maxamed Faadil (Xoogga)*
8. Col. Cali Mataan Xaashi (Xoogga - Ciidanka Cirka)*
9. Col. Axmed Maxamuud Cadde (Boolis)
10. Col. Maxamuud Mire Muuse (Boolis)*
11. Lt. Col. Ismaaciil Cali Abokar (Xoogga)
12. Lt. Col. Axmed Suleymaan Cabdalla (Xoogga)
13. Lt. Col. Maxamed Sheekh Cusmaan (Boolis)
14. Lt. Col. Maxamed Cali Shire (Xoogga)
15. Lt. Col. Maxamuud Geele Yuusuf (Xoogga - Ciidanka Badda)
16. Lt. Col. Faarax Waceys Duule (Xoogga)
17. Lt. Col. Axmed Maxamuud Faarax (Xoogga)*
18. Lt. Col. Axmed Xasan Muuse (Xoogga)
19. Maj. Cabdirisaaq Maxamed Abuukar (Xoogga)*
20. Maj. Bashiir Yusuf Cilmi (Xoogga)*
21. Capt. Cabdulqaadir Xaaji Maxamed (Xoogga)
22. Capt. Maxamed Cumar Jees (Xoogga)*
23. Capt. Cusmaan Maxamed Jeele (Xoogga)
24. Maj. Muuse Rabiile Good (Xoogga)*
25. Capt. Cabdi Warsame Isaaq (Xoogga)
* Waa inta geeriyootay: Naxaristii Janno Alle Ha ka waraabiyo..Amiin!!!

Akhriste waxaan intaas ugu tala galay in aanu ogaano shaqsiyaadkii lagu sheegi jiray Golahii sare ee kacaanka. Hadaba waxaan iswaydiin leh muxuu Ina taray Kacankaas maxuuse inoo dhimay?
Waa su’aal aad u weyn oo an is leeyahay hadii loogu tala galo in laga jawaabo ay u baahanayso waqti badan iyo baarid qoto dheer, balse aniga waxaan is ku dayayaa caawa bal inaan wax ka yara xuso arrimaaha intii karaamkayga,
Ogaadana Soomaalida waxay ku maah-mahadaa Ilaahow Eexna ha inooga tegin aqoon la’aana ha inagu cadaabin. Marka qoraalkaya waxaan masdar ugu dhigaya arinkaas.

Sideedaba shay waxaa la ogaan karaa nafcigiisa marka uu kaa maqan yahay oo aad u baahato, oo maanta waxaanu ogaanay nafciga ay leedahay Qaranimada iyo Dowladnimada oo waxaanu la’nahay Mudo ka badan Dhowr iyo toban sannodood. Walow maanta la leeyahay waa la yagleelay, balse aanana fara ka qodnayn

Waxaan shaki ku jirin in qof kasta oo inaga mid ahi uu maanta dareensan yahay micnaha Dowlad nimada ay leedahay ee aanu lahaan jirnay in ka badan Afartan sanadood..
Hadaba anigoon jeclayn in an u boodo meel kale aan taariikh yar xuso waxa ka jiray Waddanka Kacaanka ka hor?

Sanadihii 1960-1969 dowladihii jiray waxaa loogu yeeri jiray Dowladaii Rayidka oo loogu jeedo in ay ka marnaayeen Ciidamada, waloow hadana bulshadu aay ugu yeeri jirtay Xiligii MUSUQ MAASUQA, oo waxay ahayeen kuwo ku dhisan in mar walba danaha qabiilka laga hormariyo tan gud ahaned midaasoo sii kala fogaysay xasiloonida iyo mid-nimada ummadda Soomaliyeed., waxaa meesha ka baxay in wax loo qabto Bulshada iyadoo ay noqotay in Maamul xumadii iyo muqus maasuqii dalka ka jiray ay keentay in maalin Cad la dilo Madaxweynihii Jamhuuriyadda Soomaaliya Dr.; C/rashiid Cali Sharma'arke

Sababihii gundhigga ahaa oo dhaliyey Kacaankii 21kii Oktoobar waxaa ka mid
ahaa maamul xumadii Xukumadihii aan isdhaamin oo muddada 9ka sano ahayd dalka maamulayey iyadoo xiisaddu gaartay heer naxdin leh bishii Maarso 1969kii halkaas oo doorashadii baarlamaanka oo ka dhacday uu ka bilawday qalalaase iyo Qaran jab waxaana dalka qasay xasiloonidiisii 68 xisbi oo ku dhisnaa beel iyo qabiil.
Kacaankii 21kii Oktoobar waxaa soo dedejiyey Dilkii madaxweeynihii dalka marxuum Cabdirashiid Cali Sharmaarke iyo iyada oo markii uu dhintay Madaxweeynuhu dalka oo dhan lagu soo rogay bandoow ama heegan ciidamo oo habaynkii aan la isku socon karin.
Iyadoo aan wali la aasin madaxweeynihii dalka ayaa xaruntii dhexe ee Xisbiga SYL waxaa ka bilowday looltan iyo khilaaf ku saabsan doorashada madaxa Cusub iyo Ciddii noqon lahayd.
Maxamad Siyaad Barre oo Ciidamada qalabka Sida Hoggaaminayey wuxuu si wayn uga faa´daystay ciidamadii qalabka siday oo xilligaas ahaa xubinta kaliya oo ka nabadgashay saamayntii qabyaaladda iyo dalkii oo hoggaan láan ku soo baaxy markii uu madaxweeynihii la dilay.Waxaana markii la dilay madaxweeynaha dalka Maxamad Ibraahim Cigaal booqasho ugu Maqnaa
dalka dibaddiisa.

Markii Radio Muqdishow uu 21kii Oktoobar 1969kii ku dhawaaqay in dalka uu
ka dhashay kacaan aay ciidamada qalabka Sidaa aay hoggaaminayaan ,waxaa
isku soo baxay shacbigii oo caleemo qoyan sita kuna dhawaaqaya "Xogga dalka,
xogga dalka ayaa Xamdigaas leh".Ugu horreyn muddo labo beri ah lama
sheegin cidda hogaaminaysa Kacaanka hasayeeshe Jacaylkii iyo kalsoonidii aay shacbigu u qabeen ciidamadooda qalabka sida ayaa keentay in aay ayidaan
iyagoo rumaysnaa in aay dhaamidoonaan dawladihii musuqmaasuqa oo itaalka
darra.

Markii Kacaanku dhashayba wuxuu ballan ku qaaday in uu la dagaalamayo musuqmaasuqa iyo qabyaaladda uuna soo celinayo nidaamkii iyo kala dambayntii. Waxaa la laalay dastuurkii dalka, waxaa la kala diray baarlamaankii iyo golihii Wasiirada oo qaar badan oo ka mid ah xabsiga loo taxabay iyaga oo aan wax maxkamad ah la saarin. Waxaa lagu dhawaaqay Golihii Sare oo Kacaanka oo giddi ahaa Saraakiil Ciidamada Qalabka Sida ka tirsan.

Waxaa kale oo la abuuary Xoghayayaasha dawladda oo ka dhignaa Wasiiro waxaayna u badnaayeen dhalinyaro jamacado dibadda ah ka soo qalinjabiyey
oo lagu doortay aqoontooda .

Sannadihii ugu horreeyey Kacaanku wuxuu ku socday xawli layaab leh oo loo bogay waxaana horumar la taaban karo laga xaqiijiyey xagga dhaqaalaha
iyada oo qof walba oo ka soo baxa dugsiyada Sare uu haystay ballanqaad shaqo iyo meelayn, waxaa dalka ka bilowday mashaariic lixaad leh oo ah xagga beeraha, warshadaha, Badda iyo waxbarashada asasiga ah iyo midda saraba.

Waxqabadkii Kacaanka waxaa ugu waynaa Qoriddii iyo Hirgalintii barashaad far Soomaaliga, iyadoo ololihii Horumarinta reer miyiga ee Xagga Waxbarashada uu ahaa mid aayotiin fiican keenay, waxaana laga xoroobay afafkii qalaad oo dad yar oo qur ah aay yaqiineen waxaana bilowday in buugagtii Cilmiga ee dugsiyada laga dhigi jiray oo dhan lagu turjumo afka Soomaaliga , dugsiyadii Hoose, Dhexe iyo saraba aay ku qaateen duruustii afkoodii Hooyo.

Horumarkii kale oo Kacaanku xaqiijiyey waxaa ka mid ahaa Bacaad celintii iyo Dejintii dad ka badan 125000 oo ah kuwii abaaruhu aay waxyeelada u Gaysteen. Guulihii Kacaanka waxaa ka mid ahaa Abuurista Jaamacadda Ummadda oo yeelatay ilaa sagaal Kulliyadood oo lagu barto cilmiga Casriga ayna ka soo qalinjabin jireen sanadwalba Takhaatiir, Ijnineero, Dhaqaloyahanno, Jooloojiyiin, takhaatiirta xannaanada Xoolaha, Agronomayaal WLM.

Markii Kacaanku Dhashay golaha Wasiiradu waxaay ku urursanaayeen hal dhismo oo loo yaqiin "Ufficio Governo"oo Kaddib Noqotay Xaruntii dawladda Hoose,Waxaana dhacday in markii dambe Wasaarad walba iyo wakaalad Walba aay yeelaaty Xarun bilicsan oo iyada u gaar ah .

Dhinaca Arrimaha Dibadda waxaa Kacaanku sumcad fiican u keenay dalka Soomaaliya oo Sanadkii 1974tii lagu qabtay shirweynihii Ururka Midowga Africa Shirkaas oo ka mid ahaa kuwii ugu fiicnaa xagga abaabulka iyo Martigalinta. Lama soo koobi karo Guulihii kacaanka oo aad u tiro badnaa haasa yeeshe waqtiga oo aan nagu simayn intaas ayaan ku daynaynaa

Wadanka dhamaantiis waa ay saamaysay maaul xumadaas, maalin kastan xumaanta iyo dhibaatada waa ay sii kordhaysay, taa oo ay dadka ku taamayeen in ay Ciidamada Qalabka sida wax ka qabtaan MUSUQ- MAASUQAAS iyo baa ba’aas wadanka naafeyey, iyagoo ku taamayey shacabka in mar un ay wadanka ka dhacaan is badel oo ay la wareegaan Ciidmada qalabka sida.
Dowladihii Rayidka ahaa dadweynihii waa uu nacay arrimaha ay ku edeeynayeena waxaa ka mid ahaa qaarkood: Himadii iyo rajadii loo qabay oo la waayey, dhibaatooyinka Siyaasadeed, Dhaqaale iyo Bulshadeedba oo sii kordhay, Xaqdaradii oo noqotay wax lagu faano, iyadoo uu nin waliba waxa uu doonayo iyo sidii uu doono wax u maamulo, Sharcigii wadanka lahaa oo u muuqday wax meel la iska dhigay, maslaxadii Guud oo la laabay, loona guntaday tan gaar ahaneed.
Waxaa la tiriyey Suugaano badan oo ay ka mid ahaayeen:

Akhristoow Bulshada Soomaliyeed meel kasta oo uu joogaba waa uu soo dhaweeyey Kacaankaas ay hogaaminayeen Ciidamada Qalabka Sida oo uu Hormuudna u ahaa Jeneraal Maxmed Siyaad Barre. Waxaa Xaqiiq ah in maamulkas ay Soomaali ka dhaxashy Maamuus iyo Magac maamulkaas Kacaanka ahaa waxa uu go'aaminyey in ay xididada u siibayaan cadowyada is biirsaday ee naafeeyey ummadda Soomaliyeed oo ay ka mid ka ahaayeen
Gaajada, Cudurka, Jahliga iyo Qabiilka.

Kacaankii Oktoobar ee dalka Hogaaminaye in ku dhow 21 sannadod waxa uu wadanka Soomaliya gaarsiiyey guulo waaweyn oo la taaban karo iyadoo aysan cidina dafiri karin Guulahaas, haddaba akhristoow waxaa guulahaas ka mid ahaa : mashaariicda degdega ahaa ee uu Kacanka markii uu dhashay qabtay waxay ka kala ahaayen:

— Wadada isku xirta magaalooyinka Beldweyne ilaa iyo Burco, taasoo uu dhererkeedu ahaa 1070km.
— Warshada hilibka ee kismaayo oo qorsho loo sameeyey
— Warshada baakadaha ee Jamaame,
— Warshada Kaluunka ee Laas Qoray
— Dekeda Cusub ee Magaalada Muqdisho
— Warshada Badarka, Baastada, Birta, Sigaarka iwm ee Muqdisho
— Dekedda Cusub ee Magaalada Berbera & Balarinta midda Kismaayo.
— Garoomada Dayuuradaha ee Caalamiga ah ee Berbera, Balli Doogle, Hargaysa, Gaalkacyo, Kismaayo iyo Baydhaba.
— Waddada dheer ee isku xirta Berbera iyo Hargaysa
— Waddada dheer ee isku xirta Berbera iyo magaalada Sheikh
— Waddada isku xirta Hargaysa iyo Gabiileey
— Warshadda Sibirka ee Berbera
— Waddada dheer ee isku xirta Garowe ilaa Bosaaso.
— Dekedda Casriga ah ee magaalada Bosaaso
— Dib u dhiska waddada Muqdisho Baydhaba iyo waddada Jowhar ilaa Buulo Burde
— Waddada dheer ee Shalambood ilaa Kisimaayo.
— Koronto iyo Biyo galinta magaaloyin fara badan
— Qodidda & matoor gelinta ceelal biyood fara badan dhanka miyiga
— Warshaddi Sonkorta ee Marereey iyo Balaarinta warshaddii Jowhar

Waxaa sidoo kale isla sanadahaas la abuuray ururada Iskaashatooyinka, kuwa Shaqaalaha iyo kuwa dhalinyarada iyo Haweenkaba, Bangiga Horumarinta Soomaliyeeed, Wakaaladii Xoogga Korontada Ummada Soomaliyed, Wakaalda Gaadiidka( Ex FIAT), Wakaalda Daawooyinka( Ex SPIMA), Wakalada Batroolka
Ummadda Soomaliyeed, Wakaalda Caymiska Qaranka, Mashaariicda Faaanoole Mugaambo iyo Dooxada Jubba qaybihiisii Koowaad, Wakaaladda Fidinta Beeraha, Wakaaladda Dhoofinta & Naaxinta Xoolaha, Waxay kaloo la dhistay Warshado badan oo ay ka mid ahayeen:

— Warshadihii Hargaha iyo Saamaha ee magalooyinka Hargaysa, Muqdisho,
Kismaayo, Warshadii Sifeynta Batroolka, Warshadii Shamiintada ee Berbara,
Warshadii Sigaarka iyo taraqa ee Xamar, Warshadii Saliida ee Muqdisho, Warshadii Labanka iyo qudaarta ee Afgooye, Warshadii Birta ee Xamar, Warshadii Dayactirka Qalabka Ciidamada ee Muqdisho, Hargaysa, Baydhaba iyo Gaalkacyo iyo kuwo kale, dhisida garoonka Cayaaraha ee Muqdisho stadium, dhisidii Iskuulad waxbarshada ee tiro iyo tayaba lahaa..

Akhristoow anigoo og inuu jiray qaladaad badan haddana waxaan indhaha laga qarsan karin heerka aanu gaarnay iyo heerka aanu maanta naalno, inaysan ahayn kuwo la isla meel dhigi karo, waxaana idiin soo gudbin doonaa qaybtii labaad ee ahayd WAX QALADKII KACAANKA! waxaana qoraalkayga ku soo koobayaa Tixda uu tiriey Allah u naxariiste
C/laahi Suldaan Tiama Cade waxuu yidhi;

Dix Dhagaxeed
Dabuubtiisa gabay waan ka tagay dihashadiisiiye
Dubaaqayga waataan ka jaray waa fog dabadeede
Shin kastood daleed uga baxdoo nabar is-diidsiiso
Dibnahaagu shaygay bartaa waad ku dayataaye
Haddii gole dabbaaldeg iyo farax loo dalbado maalin
Oo loo duddeeyoo khalqigu daawasho u joogo
Uu mid aan daryeelini xakame daamanka u geliyo
Uu duulin orodkuu lahaa dalacsi siin waayo
Uu cidhibta darrandoorriyuu duubo madaxiisa
Debcin maayo oo wuxuu ka baqan inuu ka duulaaye
Haddaad adigu daacuun ku tahay dooddan iyo baacin
Gacmaha waa ka daayaa ninkii fuulmo daashade
Jeeroon direyska u gashoon dibeda soo taago
Daleen aniga iigama tagee waa dig siin jiraye
Waxaan gabayga deelka iyo laftiyo diirka uga qaaday
Dadka waxaan ogaysiinayaa dowgu suu yahaye
Soomaaliday dayaya wanaag idinka doorsoonye
Docda bari, dorooriga baddiyo Seylac deriskeeda
Dusha koonfureed iyo ilaa wabiga daaciisa
Degmadeena oo iil haddaan dayey abwaankeeda
Nimaan duubiyadu naafo noqon deelka laga waaye
Dul iyo hoosba waan ugu dhigay waa dixdhagaxeede
Anuunbaa damqanayee dhaguhu uma daloolaane
Dadkaan la hadlayaa baan lahayn dux iyo iimaane
Bal inay dalfoof tahay caqliga dooni laga saaray
Wixii hore usoo daashaday bay degashanaysaaye
Doc hadday u wada jeedsatooy dhowrto danaheeda
Ooy duul walaala ah tahay ooy duunka ka heshiiso
Dadka kama yaraateene ways dabar jaraysaaye
Dubba madaxa wayskala dhacdaa daa'in abidkiise
Goortay is wada dooxatay baa daad u soo geliye
Ubadkiinii waad daadiseen waana dubateene
Dubaaxdiisii waad wada cunteen duhur dharaareede
Dariiq toosan Soomaaliyey waa lagaa deyeye
Darajada Ilaahay ninkii doonayaa hela e
Nin ka duday distoorkioy waxyiga diinti ka carrowye
Dugsi malaha qabyaaladi waxay dumiso mooyaane
Hadaynaan xumaanta iyo dilkiyo daynin kala qaadka
Dibaddaan ka joognaa sharciga daacadda Ilaahe
Danbarkeedu waa Jahannama iyo dogobkii naareede
Dugsi ma leh qabyaaladi waxay dumiso mooyaane
Dir dir la isu laayiyo intaan weerar daba joogno
Ooy dumarku weerkii sitaan danabadii waayey
Uu sida dureemada u yaal meydku dibaddiinna
Wallee doogsan maysaan haddaad dunida joogtaane