SOMALITALK.COM XAYAYSII
w w w . S o m a l i T a l k . c o m
SOMALITALK - FAALLO

Yaa Baarlamaanka isugu yeeri kara shir?

May 12, 2005

Ma doonayo inaan ka hadlo khilaaf udhexeeya goloyaasha dawlada, waxaanse jeclaystay inaan wax ka dhaho qodobo dadka lagu wareeriyo sharci ahaanshahoodana shaki la galiyo. Sida aan la wada socono waxaan in mudo ah maqlaynay koox hebel baa ku tumatay dastuurkii dalka uyiilay iyo koox hebel ayaa raba inay sharciga hor istaagaan.

Waxaa ii suura gashay inaan helo, isla markaana aan akhriyo dastuurka ku meelgaarka ah ee lagu unkay dhismaha dawladan federalka ee ku meelgaarka ah. Waxaan markaas ka gadaal jeclaystay inaan usoo bandhigo shacabka lagu khaldo waxyaabaha ku saabsan dastuurka iyo sharci ahaanshaha wax yaabaha laysku hayaba.

Ma doonayo inaan ka hadlo sidoo kale khilaafka bilowgiisii ama cida khaladka leh toona, waxaanse wax yar idiinka iftiiminayaa qodobka xiisaha leh beryahan siiba markii ay xumbanaha baarlamaanku ay shir uu ka maqan yahay gudoomiyaha isugu yimaadeen kuna ansixiyiin qodobo sharci noqonaya ansixintaas kadib.

Waxaa laga yaabaa in dad badani isweydiiyo, shirkii dhacay Arbaco May 11,2005 ma sharcibaa qabsoomidiisa iyo wixii ay ansixiyeenba, mise waa sharci daro.

Hadaba waakan qodobka sharaxaya sharci ahaanshaha shirka baarlamaanka iyo qabashada shir baarlamaanku isugu yimaado .

Sharciga tirsigiisu yahay 34 wuxuu leeyahay sidan:

Shuruucda baarlamaanka:

1-Baarlamaanku wuxuu shir qaban karaa laba goor sannadkiiba.

2-Hadii loo baahdo shir aan caadi ahayn inuu yeesho baarlamaanku, waxaa isugu yeeri kara gudoomiya baarlamaanka hadii uu codsado shirkaas madaxweynaha ama waxaa shirkaas aan caadiga ahayn codsan kara xubnaha baarlamaanka tiro dhan sadexmeelood oo meel tirade xubnaha baarlamaanka.

3-Shirarka baarlamaanku waxay sharci noqan karaan marka ay goobta shirka soo xaadiraan kala bar tirade guud ee xubnaha baarlamaanka oo lagu daray hal (taasoo la mida 138 xubnood inay shirka joogaan)

 

Xeer Hoosaaska Baarlamaanka FKMG ah: 2004-2009

Qodobka 4aad: Kalfadhiga Baarlamaanka:
1. Baarlamaanku wuxuu yeelanayaa laba kalfadhi sannadkiiba oo caadi ah, wuxuu yeelan kaaraa kuwo aan caadi ahayn.
2. Kalfadhi kasta wuxuu soconayaa inta uu ka dhammaanayo ajendaha hor yaalla oo ay kamid noqon karaan hindisayaasha sharci ee sida deg-degga ah kuyimaada.

Qodobka 5aad: Kalfadhiyada aan caadiga aheyn:
1. Fadhiyada aan caadiga aheyn (Extra-ordinary meetinga) baarlamaanka waxaa soo jeedin kara:-
  A. Madaxweynaha Jamhuuriyadda
  B. Codsi ka yimaadda Xukuumadda
  C. Codsi xubnaha Golaha oo gaaraya 1/3 xubnihiisa.

Qodobka 7aad: Ansixinta Kalfadhiyada Golaha:
1. Fadhiga ugu horreeya ee furitaanka Kalfadhiga Golaha Sharciga, wuxuu ku ansaxayaa marka ay joogaan ugu yaraan 2/3 xubnihiisa.
2. Fadhiyada kale ee caadiga ah goluhu yeelanaayo wuxuu ku ansaxayaa marka ay joogaan 50%+1 xubnaha golaha, marka laga reebo xaaladaha u codeyntooda u baahan tahay cod aqlabiyad fudud.


Taariikh Kooban ee Soomaaliya: 1960-2005


Hadaba waxaa halkaas ka cad in aysan ku xirayn sharci ahaan shuhu joogitaanka ama ka maqnaanshaha gudoomiyaha baarlamaanka.

Waxaa cad in hadii intaas oo qodob la helo, uu shir qabsoomi karo wixii ka soo baxana ay sharci noqonayaan.

Sida aan la wada socono ama aan idaacadaha iyo xarumaha warbaahinada aan kala soconay, waxaa shir aan cadi ahay markii hore codsaday madaxweynaha taasoo uu ka dhaga adaygay gudoomiyaha baarlamaanku. Sidoo kale waxaan markale maqlaynay in xubno ka badan sadex meelood oo meel inay iyana codsadeen in gudoomiuhu uu shir qabto, iyadana waa uu ku gacan sayray gudoomiyuhu.

Dad badan oo aan ka mid ahay ayaa waxay isweyiin jireen yaa khaldan labadan kooxood.

Ka dib helitaankii buuga dastuurka waxaa ii soo baxday in gudoomiyuhu uu wali ku jiro waayihii jabhadaynta, uuna ilowsan yahay in dalka ay dawladi udhalatay waxa kaliya ee lagu wada socon karana ay tahay in dastuurka qoran hada si dhaba loo akhriyo loona fahmo isagana wax lagu qaybsado.

Waxaan aad ula yaabay gudoomiyaha waraysigii uu siiyey idaacada BBC shirku markii uu socday, lana weydiiyey sababta uu shirka ufuri waayey. Gudoomiyaha baarlamanku wuxuu warkiisii dhaafi waayey kooxda xamar ku maqan ha soo noqoto.

Dib ayaan ugu noqday akhrin qodobkii ka hadlayey shirarka baarlamaanka, waan ka waayey wax sheegaya hadii xubno maqan yihiin shir lama qaban karo. Waxaan is iri armaa meel kale aad ka heshaa qiilkaas gudoomiyuhu xuskaday, meelna waan ku arki waayey.

Hadaba akhristow isku dey sidaydoo kale inaad hesho nuqul ka mida dastuurka, haduusan jirin mid cusub oo lagu soo daabacay suuqa bakaaraha oo la iisheegay in wax kasta laga helo. Raadi oo si fiican u’akhri dastuurka bal inaad wax yarna qiil ugu samayso ka maqnaanshaha shirka ee gudoomiyaha baarlamaanka.

Waxaan filayaa in shirkii xubanah baarlamaanku ku yeesheen Nairobi May 11,2005 uu tusaale uyahay dadka fara ku tiriska ah ee doonaya inay shacabka Soomaaliyeed ee sugaya dawladnimada iyo kala dambaynta inay khaldaan oo been ka dhaadhacshaan si ay dawladooda uga horkeenaan,dano iyaga ugaarana ay ufushadaan kooxdaasi.

Ugu dambayntii waxaan warkayga ku soo xirayaa, yay dani ugu jirtaa burburka dawladan ma inta xukunka haysa oo qura mise Soomaaliyoo idil?.

Waxaan filayaa inay tahay tii ugu dambaysay oo Soomaali loo unko, waxaana la inooka baahan yahay inaan ku fara adaygno gidigeen meel kasta oo aan joognana usaro kacno iska qabashada kuwa usoo dhar dhigtay dibindaabyada ummada, haday yihiin hogaamiye kooxeedyo iyo haday yihiin Macalimiin Jaamicadeedba bulshada meeshay doonaan hakaga jireene waa inaan iska qabanaa kuwa duminta uun yaqaan een wax dhiska aqoon.

Waxaan jaaliyadaha Soomaaliyeed ugu baaqayaa gidigood taageerada dawlada inaan laga daalin inta ay ka sal dhiganayso. Waxaan filayaa in bogg cusub aan ufuray Soomaaliya. Waxaaan filayaa in madaxweynaha qudhiisu uu khudbadiisii ugu horaysay codsaday in la is cafiyo oo waliba bogg cusub loo furo waana taas tan la rabaa in muwaadin kasta uu ku baraarugo. Kii madaxweynaha mucaaradsanaa sidaydoo kale iyo kuwii taageersanaaba maanta waa inaan isku meel ka soo wada jeesanaa oo aan dalka wada dhisanaa cidu nagama lahee mucaarad iyo mu’ayidba. Mucaaradnimada yaynaan dawlada iyo ishaas Soomaali usoo bidhaantay aynaan ka dumine aan sugno inta dawladu soo celinayso nidaamkii iyo kala dambayntii, kadibna ruuxii han siyaasadeed leh uu furtaa xisbi mucaarad ah.

Waxaan illaah nooga rajayn dhamaantayo inuu wanaaga nagu garab galo oo nagu hanuuniyo xumaantana naga dhaqo gidigeed.

Waxaan eebe ka rajayn in Soomaaliya oo sidan dhaanta uu dhakhso noo tuso.

Waxaan gidigeen inoo rajayn is cafin iyo is walaalaysi inaan bilowno oo aan ka baxdo walaahowga aan ku jiro.

Wa billaahi tawfiiq.

Osman Ahmed
isxaaq@yahoo.com

Afeef: Aragtida qoraalkan waxaa leh qoraaga ku saxiixan, kana tarjumi maayo aragtida SomaliTalk.com

Faafin: SomaliTalk.com | May 12, 2005

C/laahi Yuusuf ma laha Puntland ee Dadkaa leh


Taageero Go'aankii Xubnaha Baarlamaanka FKMG ku Ansixiyeen Labada Qodob...
Minneapolis: Qoraal kasoo baxay qaar katirsan Jaaliyada Soomaalida ee deggan Minnesota ayaa...
Guji... May 12

Ciidamo ka socda Afrika oo Mogadishu ka bilaabi doona howlgalkooda ugu horeeya
»BFKMG oo ansaxiyay in dowladu dagto Baydhabo & Jowhar
»Puntland oo Beenisey in Ciidamo u Dirtay Gobolo kale
»Kismaayo: Colaado Lagu soo afjaray tuulada kaanjiroon
Wararka oo dhan ka akhri halkan... May 11


Nin Jarmal ah oo Diley Xaaskiisii oo Soomaali ah, Laba Carruur ah iyo Labadiisii waalid. 

Kulaabo bogga  www.SomaliTalk.com 
© www.SomaliTalk.com

BAARID | SEARCH

 



HTML CD