Madaxwaynaha Soomaaliyaa,
C/lahi
yuusuf , waraysi dheer oo dhinacya badan taabtay oo uu
siiyay joornaalka 26 September ee kasoo Baxa Yemen.
"...Haa Muqdisho
waanu tagaynaa ugu damayn , waana anaga oo awood
dowladeed leh dhisan oo habaysan si aanu xamar ugu soo
rogno amaankii iyo kala damaynta oo kamaqan, ee maahan in aanu aadno muqdisho
oo gacanta ugu jirta maleeshiyo qabiil oo markaa aanu
anana qayb kamida noqono, maxaa diidaya in aanu sii
tagno magaala kale oo aan muqdisha ahyn haday taasi
nabada dan utahay , waa xarun ku meel gaara marka damana
waxaanu u guurin caasimadii oo markaa amaan iyo kala
damayn ah, doodaas ah xagee loo guurin iyo xagee la
dagin waxay na dhaafin muhimadii aanu rabnay oo ahayd in
dowlad somalia oo dhan ay leedahay la keeno.... " C/Laahi
Yuusuf
Waraysi
dheer oo dhinacya badan taabanaya ayaa waxaa uu
madaxwaynaha somalia mudane c/laahi yuusuf axmad uu
siiyay jornalka 26sebtambar oo ah joornaal asbuucla ah
isla markaana ku hadla afka dowlada yamen jornaalka oo
qormadiisii maanta (June 23, 2005) ku soo daabacay ayaa
waxaa uu yiri "waraysi muhima oo uu madaxwaynaha somalia
uu siiyay jornalka 26 sebtambar waraysiga oo aad udheera
ayaanu waxaan ku soo koobaynaa sidaan.
su'aal : wadanka
yamen waxuu waligii iska saarayay xil wayn wadanka
somalia si loogu soo cesho xasilooni iyo kala damaynta
oo ka maqnay muda ka badan 15, mudane madaxwayne maxaa
ugu waynaa oo booqashadaan lagu falan qeeyay.?
jawaab: run
ahaantii ma ahan markii ugu horaysay oo aan booqasha ku
imaado wadanka yamen ee hada ka hor ayaan imi oo aan
kulumo kula yeeshay madaxwaynaha yeman mudane cali c/laahi
saalax, lakiin marakan booqashadaydu waxay ka damaysay
kadib markii uu mudane cali cabdalaahi saalax uu ii
fidiyay marti qaad si aan uga wada hadalno meesha ay
marayso hawlaha dowlada isaga oo isla markaana , ma ahan
taasi mid ku cusub wadanka yamen oo caan ku ah
tixgalinta Somalia iyo ka warqabkooda , taana waxaa
keenaya in ay ka dhaxayso labada shacab somalia iyo
yamen xiriir soo jireen ah oo tariikhiya , iyadoo
markaana aanu iska kaashano nabada koonfurta bada cas
iyo sidoo kale geeska africa.
su aal : mudane
madaxwayne waxaa warbaahintu hadal haysaa khilaaf in uu
soo dhexgalay dowlada aad adigu hogaanka u hayso sidee
ayaad u akhrin kaalinta ay yamen ka ciyaar karto xalinta
khilaafkaas?
jawaab: mudane
cali cabdala saalax waa hogaamiye carbeed oo bisil oo il
dheer lana socda aadna uga warhaya dhibaatada Somalia ka
taagan isla markaana in badan ka agdhow , sidaa awgeed
ayaa uu madaxwayne cali c.lahi salax uu in badan
juhdigiisa saaray si uu uga hortago wax bur bura inayan
ku imaan nabada somalia oo haatan wada fiican haysa ,
isla markaa ayuu waxuu isku dayayaa in uu isu soo
dhaweeyo aragtida lagu kala duwan yahay oo somalida
udhaxaysa isaga oo markaa ka duulaya maslaxada somalia
iyo daganaanshaheeda. lakiin aniga waxaa ay ila tahay in
marka hore anaga somalida ahi aanu xalka ka shaqayno
sida lagu helo lahaa isla markaana aanu noqono kuwa
qaabilaya waxii uu nagula taliya mudane cali c.le saalex
oo ah hogaamiye aad looga qadariyo somalia , sidaa
awgeed ayaan uleeyahay waa in ay somalidu iyagu rabaan
xal in ay helaan waayo hadii aan xalka dadka qaarkood
rabin waxay noqon xal xala loo heli maayo dhibta somalia
ka taagan. waxaan usoo qaadan karnaa taana miisaalo
wadanka lubnaan waxaa uu ka jiray dagaal sokeeye lakiin
markii ay lubnaaniyiintii ku hishiiyeen in arimahooda ay
xal uhelaan way dhamaysteen , sidoo kale dhawaan waxaa
dhacay hishiiskii konfurta sudan oo afjaray dagaal mudo
socday. hadaba somalidu maanta hadayan marka hore ka run
sheegin in ay nabada iyo mustaqbalka somalia ayan ka
fakarin iyo maslaxada caruurteena iyo aayaha dame hadaan
taa laga fakarin hagaagi mayso laguna guulaysan maayo
waxii dadaala oo la wado si kasta oo ay niyad waanag u
tahay.
su'aal: manoo
sheegi kartaa dhidabada ay ubaahantay somalia si loo
gaaro arimahaa aad sheegtay mudane.?
jawaab: maanta
waxaanu ku jirnaa hadaanu hogaanka somalia hayno waxii
ahaa wada shaqayn qaran sidaas ayaanu awood ugu helnay
xal inaanu ka gudubno dhibaatooyin waa wayn oo naga
horyimi waxaanuna u gudubnay marxalad kale oo ah in aanu
xariiqno shaqada na hortaal oo ay ugu waynahyd,in la
dajiyo wadadii hubka looga dhigi lahaa maleeshiyooyinka
hubaysan , in amaanka lagu soo caliyo wadanka kasoo
keenaya dib udhiska wadanka iyo xoojintiisa , iyo in
aanu ka shaqayno mid nimada wadanka qoladii aan taa
markaa rabini waxay ku mar marsiyoon arima kale oo
markaa aan meesha olayn hada waxaad maqlaysaan dood aan
aqoon ku dhisnayn oo looga goleeyahay in nabada lagu
wiiqo , sida hadalka aad maqasheen oo la leeyahay
magaalo hebel ayaa magaala habel ka haboon , anagu
waxaanu aragnaa somalia in ay mid tahay magaalana ayan
mid kale ka wanaagsanayn wax walba oo taa aan ahayna waa
in aanu ka dheerana , sida in la dhoho muqdisho mayan
ahayn in aanu aadno? haa muqdisho waanu tagaynaa ugu
damayn , waana anaga oo awood dowladeed leh dhisan oo
habaysan si aanu xamar ugu soo rogno amaankii iyo kala
damaynta oo kamaqan , ee maahan in aanu aadno muqdisho
oo gacanta ugu jirta maleeshiyo qabiil oo markaa aanu
anana qayb kamida noqono, maxaa diidaya in aanu sii
tagno magaala kale oo aan muqdisha ahyn haday taasi
nabada dan utahay , waa xarun ku meel gaara marka damana
waxaanu u guurin caasimadii oo markaa amaan iyo kala
damayn ah , doodaas ah xagee loo guurin iyo xagee la
dagin waxay na dhaafin muhimadii aanu rabnay oo ahayd in
dowlad somalia oo dhan ay leedahay la keeno , dib
uhishiisiintii dhacday waxay u timi in doodaas oo kale
oo khilaafka keenaysa la joojiyo.
su'aal: shirar badan ayaa dhacay oo looga gol leeyahay
in somalia dib loogu soo cesho dowlad marakan see loo
heli karaa xal dhinacyada oo dhan isu keena?
Jawaab:
ugu horayn khilaafku iyo hishiis la aantu kamid ma ahan
dhaqan iyo cadada dadka somaliyeed somalidu dhaqan soo
jirayna ayay leedahay taasna kamid ma ahan. waxii aad
horay u argteen oo lagu fashilmay shirar badan waa wax
meel badan oo aduunka ah ka dhacay mana ahan wax somali
u gaara macnaha fashilka keenayna ma ahan in shacabka
somaliyeed uusan nadad rabine waxaa arinku uu yahay
waxaa jira dad dantoodu ku jirto in khilaafku sii socda
in somalia ay ahaato dowlad la aan iyo bur burka lagu
sii jiro ayaa dad ka qaar u ah dan waana dad yar oo ah
ganacsato dagaal , ama dad markaa hogaamiya ku noqday
wada ama meel ay xoog ku haystaan sidaas ayayan urabin
dowlada iyo kala damayn mar walbana ay is hortagayaan in
xalka la helo , dadkaasi waa dad yar farahaana lagu
tirin karaa , anaguna aad ayaan uga war haynaa dadkaa
ulana soconaa xaalkooda una afduubnaan maayo wadanka
somalia kooxdaa yar sidaas awgeed ayaanu masxada guud
hor marin tan gaarka ahna ka hortagin halakan maanta
waxaanu unimi anagoo hadal ku celin waynay hogaamiye
aanu sxb nahay waana cali cabdale saalix oo kooxdan aan
hada wada hadalnay waxaanu uga gol leenahay inaanan nala
oran waxaanu nahay macangag anagu waanu soo dhawayn qola
walba oo damacda in ay qanciyaan yamen , ama carab , ama
muslim , ama african , cid walba waanu soo dhawayn
lakiin hadii ay nabada qadan wayaan wadooyin kale oo noo
furan ayaa jiraa khiyaarkuna waa badan yahay.
su'aal: waxaan ognahay mudane madaxwayne in ay dhibta
somalia ka hor imaanaysa ay ubaahantahy tageeto in ay ka
hesho aduunka sida ururka afrikaanka ma jirtaa wax
tageera ah oo hada aad heshaan?
Jawaab:
marka hore waxaa jirta xoogag dibada ah oo aan somalia
dowlad ka rabin kuwaasi waxay gacan saar sadeen kuwa
gudaha jooga , taasina waxay keentay in anagu hadaanu
somali nahay aanu midowno si aan uga hortagno arimahaas
, markii la helo shacabka somaliyeed oo midaysan oo hal
ah waxaanu ka adkaan cid walba oo damacda in ay somalia
wax yeesho , dhanka kale haa waxaanu tageero ka helnay
oo ka dalbanay IGAD iyo ururka afrika iyo jamacada
carabta , waxaana qabnaa rajo in ay aqbali donaan
dalabkaa aanu u gudinay.
su aal: madaxwayne xiligii somalia ay dowladeedu dhacday
waxaa jirtay dowlado kale oo aduunka ku yaal oo iyana
sidoo kale qabsatay lakiin waxay kuwani aduunka ka
heleen tageero maxaa somalia aduunku u tageeri waayay?
jawaab: waa run in somalia ay dowlad la'
ahayd muda dhan
15 sano waxaana jirtay dhibtaa somalia ka dhacday in
aduunka iska dhega tiray sida Yurub maraykanka waxaana
ku oran karaa ilaa hadeer aduunku uma soo jeedo somalia
. lakiin meela somalia ka daran ayaa aduunku usoo jeeda
maxaa dhacay?sababtu saan u arkaa waa in dhibaatada ka
dhacday wadamadaa wax loo qabtay ay keentay danta reer
galbeedku in dag dag wax looga qabtaa marka waxaa jidha
istiratiijiyad ugaara iyaga , run ahaantii garan maayo
maxay tahay istaraatijiyadaasi lakiin markaad eegto dhaq
dhaqaaqooda iyo sida ay aduunka meel kamida wax uga
qaban ayaad dareemin in meesha ay istiratijiyadi ku
jirto , hadana lama oran karo somalia wax looma qaban
waayo hadaad eegto shirkii hada kenya ka socday 90% waxii ku baxay waxaa baxshay midowga yurub taasi wax
ayay tadhay lamana oran karo waa heerkii la rabay.
hadana anagu hadaanu somali nahay anaga ayaa wax qabsan
karna anagoo aan aduunka xal ka sugin waayo garan mayno
marka ay noo soo jeensan , isla sidoo kale carabta iyo
muslimka waxaa laga rabay in ay aduun ka somalia in wax
loo qabto ay cadaadis ku saraan , hadii kale waxaa la
oran carabti iyo muslimkii somalia uma jeedaan anana waanu
ka idha saaban.
su aal: dib uhishiisiintii kenya waxay keentay in
madaxwayne la doorto iyo barlamaan isla markaana la
dhiso xukuumad lakiin taasi fowdadii ma ayan dhamayn
gaar ahaan caasimada muqdisho wali ma xasilna , mudane
aduu waxaad leedahay dib unoqosho ma jirto maxaad ku
waajihi doonta halganka ay nabadu rabto?
jawaab: casimada waxa ka jira waa arin dhaba oo aan
qarsoonayn oo sida aad ogtahay adigu ana waan ogahay
waxaana ku oran karaa in dhibta somalia ka jirtaa ay
tahay Muqdisho oo aan ahayn meel xasilan somalia inteeda
kale xal ayay leedahay , lakiin muqdisho waa meesha aan
wax nadaama iyo kala damayn ka jirin sidaa awgeed ayaa
dowlada lagu dhisay kenya waxaa utaal kudad lagu waa
jahayo sidii xal loogu heli lahaa muqdisho, sidaa awgeed
ayaanu anagu dadka maanta muqdisho jooga oo hubaysan
aanu ula hadli doona sidii dad nala ah walaal ,
waxaanuna isku dayi in wada hadal aanu xal ku gaarno ,
waxaanuna usoo jeedin wax aanu ugu badalno burcad nimada
sida in aanu ciidan utaba barno , ama aanu xirfada barno
, lakiin hadii taas la doodo wada hadalna wax lagu
qaadan waayo dowlad sharciya ayaanu nahay waana ka
hortagin , waxaanuna qabnaa dadkaa aanu ka hortagaynaa
in ay yihiin dad yar markii shacaba somaliyeed la eego.
su aal: hadii kooxahaasi wada hadalka aad la galaysaan ay
wada xiran gasho ma adeegsan doonta awood dibada ka
imaanaysa ? macnaha waxaan u wadaa dowladaha dariska iyo
kuwa aduunka ma la kaashan doonta inta aan nabada rabin?
jawaab: waxaan rabaa in aan kuu sheego in dowladu ay
dajisay istaraatijiyad ku aadan dib uhishiisiin
dhamaystiran awood in aanu adeegsanaa waa khiyaarka ama
isku dayga ugu dameeya , sidaan kuu sheegay waxaanu wax
ku bilaabi wada hadal waxaanuna u gudbi talooyin in
ciidan ay kamid noqdaan lakiin markii la diido taas
xalku waa in awood la adeegsada markaana waanu dalban in
aduunka iyo dowlada aagaba aanu ka helno tageero si
nabada loo ilaasho.
su aal: somalia kuligeed ma wada amaan darna waxaa jira
goobo nabad xoogle ka jirto sida punt land iyo somali
land sidaa somalia inta kale loogu dabaali karaa nabadaa?
Jawaab:
somalia waa mid, malahan yar iyo dad badan, malaha diimo
kala duwan, malaha madaahib kala duwan, waxa maanta punt
land ka jira iyo somali land waxaa waaye dadka meelahaa
dagan waxay arkeen in nabadu tahay tan lagu hormaro
sidaa ayay markaa nabad u qateen waxayna haleen barwaaqo
iyo nabad , meelaha kale haday iyana saa u fakari
lahayeen way awoodi lahahyeen lakiin waxay qateen nasiib
daro in ay xabad adeeg sadaan sidaas ayayna labada
meelood ku kala duwan yihiin , maanta ma aanan ogolin in
sidaa lasii ahaado shaqa qarameed ayaa na hortaal
iyadaanuna qaban somalina nabad iyo xasiloon ayay
rabtaa.
ma daxwaynhe waa mahad san tahay.
adaa mudan.
xigasho:
www.26september.com
tarjumid guud: asad gufure
Email:
asadgufure@hotmail.com
Faafin: SomaliTalk.com |
June 27, 2005
Bosaso:
800 Guri ayaa Ku Gubtey Dab Qabsaday Xaafada Buulo Eelay
iyo Magaalada Gaalkacyo oo lagu soo rogay
Bandow, waxaana Galkacyo lagu diley Nabadoon Siciid Cumar Tinle,
iyo warar kale oo googoos
akhri
Daabaco
Boggan | Print