Dowlad iyo dagaal
sokeeye maa la kala daayo.
A. D. Elmi
adelmi@hotmail.com
Mararka qaar ayay
dhacaysaa inayba rajadu kaa dhunto oo aad iskaba
quusato, laakiin haddana waxaa ku celinaya
Iimaankaaga, waxaana kugu soo dhacaya Aaydaha
qur’aanka kariimka ah (WALAA TAQNUDUU MIN
RAXMATILLAAH iyo WA MAN YAQNUD MIN RAXMATI RABBIHI
ILLADDAALLUUN) iyo kuwo kale oo hanuun iyo
qaboojinba kuugu filan……
Kolkii ay
bilaabatay in dowladda Soomaaliyeed u soo guurto
dalka, lana sugayey wax qabad, ayaa waxaa soo baxday
haatan nux nux hoose oo tilmaamaysa inay jiraan isu
hub urursi hor leh iyo diyaar garow ciidan, kaas oo
la leeyahay waxa uu ka dhexeeyaa isla xubnaha
dowladda ku wada jira oo iyagu u kala falliiqmay
laba garab oo wada hubeysan, waxaad mooddaa inay
dhismeen wasaarado iyo wasiiro iska soo horjeeda,
waxaa mooddaa in dowladdani ahayd oo keliya goob la
doonayay in looga fakado magaca dagaal ooganimada.
Madaxweyne
khudbadihiisa oo dhami ay ka buuxaan taariikh
nololeedkiisii oo ahaa mid dagaal ku saleysan, iyo
ereyo kale oo xambaarsan dagaal oo ad adag, wasiirka
1aad oo isna dhibsada ka jawaabidda su’aalaha soo
noqnoqda, dulqaadka oo yar aawadeed, ereyada uu
adeegsadaana ay yihiin kuwo caro ku dhisan, xil ka
qaadisna ku dhaqaaqey dhowr jeer isagoo jooga dal
shisheeye, guddoomiyaha baarlamaanka oo isna u sii
xuubsiibanaya horjoogaha malayshiyooyinka Muqdisha,
qaar ka mid ah wasiirada xukuumadduna aysanba ka
amar qaadan wasiirkooda Kowaad, xilna aan laga qaadi
karin, intaas iyo in ka badan oo ka dhexeysa xubnaha
galay dowladdan loogu magac daray dowlad dib u
heshiisiineed, ayaa arinta ka dhigaysa xaalad khatar
ah oo cabsi iyo argagax badan.
Inta badan dadka
reer Muqdisho waxey isla dhexmarayaan warar sheegaya
in ilaa 2000 oo askari ay ku soo fool leeyihiin
deegaanka Jowhar, kuwaas oo taageero u ah sida la
sheegayo madaxweyne C/laahi Yuusuf iyo xubnaha kale
ee taabacsan, haddaba haddii ay dhab noqoto in
ciidan hubeysani soo fool leeyahay waqti ciidamo
kale oo hubeysani ay iyaguna ku diyaarsan yihiin
daafaha magaalada Muqdisho, ayna kala hoggaaminayaan
xubnaha dowladda ee iyagu haatanba is qoonsan,
maxaad u maleyn kartaa in la filan karo, sidee looga
badbaadayaa isku dhac milatari oo weliba ah mid ku
dhisan hab beeleed oo aysan arintu ahayn dowlad iyo
mucaarad isku kacsan, sow maaha in mar kale dadka
dib loo xasuusinayo maalmihii madoobaa ee dagaalada
sokeeye, miyaa la ilaaway dhimashadii, dhaawicii ,
qaxii, gaajadii iyo dhammaan wxii darxumo ahaa ee la
soo maray, iyadoon weli la nasan miyaa haddana la
doonayaa in dadka dib loo hallaajiyo, gobolladii isu
furmay miyaa mar kale la kala xirayaa, dadkii is
dhexgalay sanado ka dib miyaa haddana la kala
miirayaa… ? maxaa soconaya, maxaa la maagan yahay?
Aaweey dowladdii dib u heshiisiineed aawey
federaalkii iyo barwaaqadii loogu baaqayay ummadda,
xaggey martay dhaartii iyo kitaabkii gacmaha la
saaray, muxuu waqtiga badani ugu dhumay nidaam aan
waxba u faa’iideyneyn maatada Soomaaliyeed, oo
weliba laga cabsi qabo inuu dagaal kale dalka dib u
geliyo. Ganacsatada qaar ayaan ka maqli jirey (HADDII
AAD WAX FAA’IIDI WEYSO MAAHA KHASAARE EE MARKA
LAFUHU XITTAA KAA DHUMAAN AYAA KHASAARA AH).
“Haddaba hadii dowladdii noqotey mid aan waxba
qaban karin mey na deyso oo ay noqoto sidii tii
Carta lagu soo dhisay oo iyadu aan waxna qaban waxna
u dhimin shacabka oo aan dagaallo u horseedin”
sidaana waxaa yiri muwaadin Soomaaliyeed oo aad uga
rajo dhigay wax qabad ka imaan kara dowladdan cusub,
kana cabsi qaba iney isku dhac hubeysan ku abuurta
dalka.
Si kastaba ha
ahaatee, dadka Soomaaliyeed waxaa haatan la gudboon
inaysan cidna ka yeelin in mar kale dalka dib loogu
celiyo dagaallo sokeeye, maadaama ay dadku sanadihii
danbe oo dhan ay sii ilaawayeen xumihii collaadda,
ayna qaarkood u jihaysmeen dhinaca nabadda, wax wada
qabsiga iyo is dhexgalka………….. dowlad iyo dagaal
sokeeye maa la kala daayo.
Waxaa qorey A. D.
Elmi
adelmi@hotmail.com