Mohamed Abdi Hassan (diridhaba)

Karachi, Pakistan.

diridhaba2001@hotmail.com

Mobile: 00-92-300-2600907

Dec 23, 2003

MARAYKANKA OO SHEEGAY IN AY SOMALILAND AQOONSANAYAAN

Kaaliyaha Xoghayaha Arrimaha Dibadda Marayanka ee Qaabilsan Africa, Mr. Charles Snyder, ayaa shaaca ka qaaday in Xukuumadda Maraykanku hadda wixii ka dambeeya tixgelinayso aqoonsi diblomaasiyadeed oo beesha caalamku siiso Somaliland, isaga oo sheegay in aanay jirin wax wanaag ah oo ka soo muuqda Dedaalkii loogu jiray Dib u heshiisiinta Kooxaha Soomaaliya ee ay ku hawlanayd Dowladda Kenya, muddo sannad ka badan.

Mr. Charles Snyder, hadal dheer oo su’aalona lagu waydiiyay ayaa waxa uu ka jeediyey Shir ballaadhan oo dhawaan lagu qabtya meesha la yidhaahdo “UCLA’s Bunche Hall” oo ku taala Washington.

Kulankaas oo ay soo qaban-qaabisay Xarunta Daraasadda Arrimaha Africa ee lagu magacaabo “James S. Coleman Center for African Studies” ayaa mar wax laga waydiiyay siyaasadda Dowladda Maraykanka ee Mushkiladaha ka taagan dalka Soomaaliya iyo Dareenka Maraykanka ee ku wajahan hawlaha argagixisiada ee lagu tuhunsan yahay inay ka jiraan Dalka Soomaaliya waxa uu sheegay in Soomaaliya ay ka jirto dhibaato culus oo ay sababtay Dowlad la’aanta ka taagnayd dalkaas tan iyo 1991kii markii Xukunka laga tuuray Maamulkii Maxamed Siyaad Barre.

Isaga oo ka hadlayay rajo la’aanta iyo Guul darrada ka muuqata isku dayadii dib-u-heshisiinta Kooxaha Soomaaliya iyo Dedaaladii lagu doonayay in dib loogu dhiso Dalka Soomaaliya ee burburay, waxa uu Mr. Charles Snyder, yidhi; “Mar baan kaftamay, waxa uu ahaa kaftan xun. Balse, waxa uu ahaa runta biyo kama dhibcaanka ah – waxan idhi ‘Soomaali kama dambayn Siyaad Barre, sidii aanu u jirin Yuguslaavi ka dambeeyay Tito.’

Isaga oo hadalkiisa sii wata waxa uu Charles Snyder, yidhi; “Sidaa daraadeed, mar haddii uu jiri waayay wanaag ka jira kooxahii Soomaalida, Xukuumadda Washington waxa la gudboon hadda iyo wixii ka dambeeya tixgelinta Aqoonsi la siiyo Maamulka Goonida u go’ay ee Waqooyi (Somaliland) oo sannadkii 1991, soo ceshaday magacoodii duugoobay ee Somaliland, marka laga reebo Maamulkaas (Somaliland) oo cagahiisa iska taagay una dhaqmaya sidii Dowlad dhab ah, meelna kama jirto Qiimihii wadaninimo Soomaaliyeed.”

Mr. Charles Snyder, oo la weydiiyey dedaalka Dowladda Kenya ee Shirka dib-u-heshiisiinta Kooxaha Soomaaliya ee uu Ambassador Kiplagat, ku hawlan yahay, waxa uu yidhi; “Kiplagat, wax badan ayuu boodhka ka jafay Arrimaha soomaaliya inta uu sameeyay in ka badan ayaanu hore u samaynay in aanu hagaajino Maamul Qabaliga aan shaqaynayn ee Muqdisho. Balse, nasiib darro wax aan isqabnayn ayaa la isku qob tolayaa.”

“Hiliblihii (Dadqalkii) Hargeysa, Maxamed Xirsi Moorgan, ma suurto gelin karaa inuu Muqdisho ka taliyo, mar haddaanu ku lahayn Qabiil uu metelo?…jawaabtu waa maya, dhibaatada jiraa waa taas.”

Isaga oo hadalkiisa sii wata waxa uu yidhi; “Moorgan, oo magaca ‘Butcher of Hargeysa’ uu u baxay Dabayaaqadii sannadihii Sideetamaadkii markii uu Waqooyi ka dhanka ahaa dhaqdhadhaqaaqii SNM, ma awoodi karayaa ninkaasi inuu wakhtigan Door muhiim ah ka ciyaaro Muqdisho…..Sababta aan miisan u lahayn, koox yar dhallinyaro oo dablay ah ayuun baa u haysta inuu yahay hoggaamiye militeri oo awood leh…. Sidaa darteed, marka aad doonayso in aad waajahdo dhibaatada intaas le’eg uma wajihi kartid sidii adiga oo Buskut macaan diyaarinaya.

Qaabka ay Dowladda Kenaya hawsha dib-u-heshiisiinta markii hore u bilowdayna kama uu duwanayn sida loo diyaariyo Buskudka, balse Mushkiladda Soomaaliya taala waa mid ka qara weyn. Marka la doonayo in dib-u-heshiisiin laga dhex dhaliyo Qabali iyo Qaab-dhismeedyo dhaqami ah waa in uu yeesho Miisaan intaa ka qara weyn, waayo, waxa meel walba jooga aktaro, aan nin walba dabadii laga hadal degaanka uu joogo.”

Sababahaas awgood ayuu sheegay Mr. Charles Snyder, in aanay arrimaha Soomaaliya ahayn kuwo Xal u helistoodu dhow dahay, waxana uu tibaaxay maadaama mushkiladda Soomaaliya ay yihiin kuwo Caal waa ah oo quus laga joogo in Xukuumadda Maraykanku ay tixgelin siinayso Aqoonsi Diblomaasiyadeed oo Somaliland ay ka hesho Beesha Caalamka.

Dowladda Maraykanku waxa ay arrimaha Soomaaliya faraha kala baxday markii uu dhicisoobay hawlgalkii lagumagacaabay rajo soo celinta ee sannadkii 1993kii markaas oo Maamulkii Clinton uu ciidammadii Maraykanku ka saaray Soomaaliya, kadib weerarkii 18 Askari kaga dhinteen. Hase yeeshee, Mr. Charles Snyder, in Maraykanku mar kale degmadoodii indhaha ugu soo jeediyeen Soomaaliya waxase uu sheegay in aan Maraykanku marnaba noqonayn kuwa iyagu keenadda u haya arrimaha Soomalaiya.

“Ma doonayno in aanu u noqono Darawalka Baska Wada, mana doonayno in aanu ku fadhiisano kursiga ugu dambeeya Baska, balse, waxa aanu rabnaa in aanu ku fadhiisano Kuraasta Safka Saddexaad ee Darawalka Dabaddiisa ah, sababta oo ah culays kale oo badan ayaa na saaran.”

Waxase uu tilmaamay in Dowladda Talyaanigu ay aad u danaynayso in ay noqoto ta koowaad ee Arrimaah Shirka Soomaalida la wado Ambassador Kiplagat iyo weliba Dowladda Norway oo uu sheegay inay kharash aad u badan, ku bixisay shirkaa.