Waa su’aal u baahan in jawaabteeda la isla eego, waa xaajo u baahan in la
isla gorfeeyo inta aysan talo far ka haadin, waa arin ay dhici karto inay
timaado oo u baahan in loo diyaar garoobo wixii ka iman kara.
Hadaba qormadeenan akhristow waxaan waxyar isla eegi doonaa ama jawaab u
raadin doonaa arimahan:
Ma dhici kartaa in shirku burburo?
Hadii uu burburose makaa ka dhalan kara, mase jiri doontaa
wax loogu yeero Soomaaliya?
Kuwa isku haysta meeshase xagee bay ku danbayn doonaan?
Inaga shacab ahaan maxay noqon kartaa ciribteenu?
Sidee lagu badbaadin karaa in shirka burbur ku yimaado?
MA DHICI KARTAA IN SHIRKU BUBURO?
Jawaabta oo gaabani waa haa, maxaa yeelay tobanaan shir oo kan ka horeeyay
ayaa burbur ku danbeeyay, shirkasta oo soomali isugu timaadona waxaynu isugu
sheekaynaa kan haduu burburo waa bes, shir danbe ma dhici doono iwm
Hadaba hadaan soo koobo qodobada shirkaan burburin kara waa sidan:
1- Qabqablayaasha meesha ugu muruq kuusan oo waaya waxay doonayeen, (waa
kursiga’)
2- Waa Qolyasha sirka wada oo la soo baxa ajende ama qorshe ka duwan
kan ay doonayaan aqlabiyada qabqablayaashu. (taasina waxaad moodaa mid
hada soo ifbaxaysa inay tahay oo aadba moodid in marhoreba qorshe hoosaad
Ugandha iyo Maraykanku iyo kooxo kale oo ay ka mid yihiin afraad
Soomaaliyeed oo u janjeera ama jajaban danaha Maraykanku ka leeyahay
Soomaaliya ay isla soo gaareen, oo ayba xaajadu tahay (geeljire isagoo
geedka meeshu ka goynayo yaqaan ayuu ku yiraahdaa xagee ka gooyaa).
3- Iyadoo shirku isgacan qaad iyo Soomaaliyeey toosa uu ku dhamaado
kadib markii gudaha la isugu tagona ninba meeshiisii ka sii miiso xaajada
oo balan fur la yimaado.
4- Iyadoo shirku isgacan qaad iyo Soomaaliyeey toosa uu ku dhamaado
kadib markii gudaha la isugu tagona ninba meeshiisii ka sii miiso xaajada
oo balan fur la yimaado.
5- Iyadoo wadamada deeqda bixiya iyo dunida nabada jeceli ay ka soo
bixi waayaan balantooda ah taageerada dowlada cusub, dib u dhiska dalka,
hubka dhigista burcada iyo jabhadaha qabiil iwm.
6- Iyadoo hardankii iyo u adeegii danaha shisheeye sii socdo sida
Masar iyo Itoobiya iyo qolyaha u adeega danahaas ama howfuliyayaasha u
ahba hadaan iraahdo.
Arimahaas ayaad moodaa inay ugu waaweynaan karto waxa Burbur ku keeni
kara Dib u heeshiisiinta Soomaaliya ee ka socota Nairobi.
MAXAA DHACAYA HADII SHIRKU BURBURO.?
Soomaalidu waxay ku maahmaahdaa (samo wax kaama dhimee shar u toog hay).
Marka way dhici kartaa in shirku burburo maxaayeelay waxynu naqaanaa in
dadka meesha la isugu keenay ay yihiin kuwii burburiyay shirarkii hore ,
kuwii ku balan furay tobanaan heshiis oo ay saxiixeen, sidoo kale dowladaha
shisheeye ee maanta shirka hormoodka u ahina waa isla kuwii hubka iyo
munaafaqada kula dhex wareegayay Soomaaliya, adeeg sanayayna siyaasada
(Divide and Rule) .
Marka hadii burbur uu shirkan ku yimaado waxaa dhici karta dhorkaan
arimood:
1- In Magacii Soomaaliyeed meeshaas lagu aaso.
2- In dowladaha dhulbalaarsiga wata ee darinku kala googoostaan dalka
ayagoo si lama filaan ah oo aan la dareemayn ku soo fidi doona gudaha
dalka Soomaaliya, iyagoo sabab uga dhiganaya argagixis baa nooga soo
diilay waa sida Kenya iyo Itoobiya labaduba ku andacoonayaane, markaa
sidii yuhuudu ay koonfurta Lubnaan 20 sanno u haysatay oo kale u
qabsadaan gobolo dalka Soomaali ka mid ah kadibna ay sidaa ku
xalaalaystaan ileen cid kaga daba hadli oo damiir wadaniyadeed iyo dal
jacayl ku hartay wuu ka dhamaaday dalkee.
3- In Maraykanka oo istaraatiijiyad dheer ka leh Soomaaliya uu ku soo
duulo isagoo leh intii meeshaani ahaan lahayd lamagalaan argagixis u
noqota hulal iyo meelo ay ku dhuuntaan waa inaan qabsadaa oo ku soo daraa
dowladaha Dimoqraadiyadu ka fusho ee Nabada jecel (international
community and peace loving nations). Sidaasna ay Soomaaliya ku noqotaa
meel uu khayraadkeeda bad, xoolo, iyo badroolba u daldasho ilayn kuwii ku
noolaa ayaa garan waayee, sidoo kalena uu uga dhigtaa xero ciidan
(military Bases) uu u adeegsado ku duulista dalalka Carabta iyo
Islaamkaba.
Dhorkaas qodob ayayna noqon kartaa meesha ay ku danbaynayso Soomaaliya
waa hadii ay tashanwaydee.
XAGEE AYAY KU DANBAYN DOONAAN KUWA ISKU HAYSTA MEESHA?
Iyadoo kooban waxay ku danbayn doonaan ama mari doonaan jirkii Ina
Siyaad, Caydiid, iyo Cigaal.
Waxaaba dhici karta in dowladaha ku adeeganaya maanta ay qabqabtaan oo
soo xidhxidhaan amaba dilaan mariyaana jidkii kuwii adeegayaasha ahaa ee
iyaga ka horeeyay sida Noriyeegihii Panama, Sadamkii Ciraaq, Markoskii
Filibiin iwm.
Amaba waxaa dhici karta midkastoo maanta jira dhowr bilood kadib in
gacan yarihiisu ka hoos qaato oo meeshaba ka carsado sida ku dhacday
Shaatiduud, sida ku dhacday Yalaxow , Sida ku dhacday Ina Caydiid , Cismaan
Caato, Cali Mahdi, Ina Biixi, Cabdirahmaan tuurkii Hargeisa iwm. Dhamaan
ragaas ama ku xigihiisii ayaa burcadnimadii kala wareegay oo eryaday ama
awoodiisii ayaa wiiqmatay ilaa badan kood ayba maanta qaxooti ku jihiid
dalalka deriska ah oo aysanba cagta soo dhigi Karin meeshii ay mar ka talin
jireen, oo ka atoorayn jireen.
XAGEE AYAYNU SHICIB AHAAN KU DANBAYN DOONAA?
Shicibka Soomaaliyeed maanta waa laba qaybood kuwo ku sugan DALKA iyo
kuwo ku sugan DIBADA.
DALKA:
Xaaladda qalafsan ee shaqo la’aaneed, nabadgelyo xumo, caafimaad daro,
dowlad la’aaneed , waxbarasho daro, iyo handadaada , afduubka , kufsiga,
dhaca, xabsiga, iyo dilmada ay ku hayaan mooryaantu, jiridu, daydaygu, iyo
weliba mida ka sii xun ee ay ku hayaan askarta xabashida iyo kuwa
sawaaxilugu ayaa sii socon doonta halkaasna waxaa ku dhiman doona sharaftii,
diintii, dadnimadii, damiirkii, iyo dowladnimadii Soomaaliyeed iyo
Haykalkii looga baqijiray in lagu xadgudbo shacabka sharafta leh ee
Soomaaliyeed.
Intaa waxaa sii dheer cunaqabatayna dhaqaale ee khaliijka, sun ku aasida
xeebaha dalka, xaalufinta khayraadka badda, gubista dhirta, dhoofinta
xoolaha dhedig, iwm
DIBADA:
Dadkasta oo caalamka saaran waxaa lagu xurmeeyaa dowladooda , dad aan
dowlad lahaynina waa duul dayacan, waakaas oo sharaftee hablaheenu dhimatay,
waakaas oo caruurteenii xabsiyada laga buuxshay, waakaas oo waayeelkii iyo
waalidkii asaasaqay oo tumashada iyo mukhaadaraadka meherada ka dhigtay,
waakaas oo cartu faanka noqotay, waataas oo durta aynu ka darnay
falastiintii oo noqonay dibadyaalo aan cidina u aaba yeelin , mid badi
cuntay, mid askari toogatay, mid buufis ku dhacay iyo mid duran ayay u
bateen dadkeenii dibedaha ku noolaa ilaa dawladnimadii soo noqotana
Sharaftoodu way sii dhiman mooyee kama soo raynayso.
HADABA SIDEE LAGU BADBAADIN KARAA SHIRKAAN SI LOO BADBAADIYO JIRITAANKA
IYO AAYAHA SOOMAALIYA?
Aniga aragtidayda shirkaani wuu ka duwan yahay kuwii hore, sababtoo ah,
waxaa jooga dhamaan qabqablayaashii dagaalka, qolyihii shicibka madaniga
ah, aqoonyahano iyo cuqaalba, sidoo kale waxaa u dhan dowladihii dariska
ahaa, ugu danbaysna waxaa jooga oo xiisaynaya in shirka wax ka soo baxaan
dowlado dano kaleh sii jiritaanka Soomaaliya.
Taasi waa mid aad moodid inay suurto gelin karto miro dhan ka yimaada
shirka.
Waxaa kaloo badbaadin kara shirka , in la isasa soo horfariisiyo qolyaha
shirka ugu muruqa kuusan, kuwaas oo aad moodid hadii ay isku waafaqaan
qaybsiga inay inta kale saamayn ku yeelan karto, waxaanan u danleeyahay waa
Abdulahi Yusuf iyo Cabdi Qasime.
Sababta aan taa u leeyahayn waxay tahay inaan anigu aaminsanayn sheekada
raqiiska ah ee aynu niraahno qabiil baynu isku diidanahay, haa oo qabiil
qabiil baa la isku dilay, laakiin qabiil qabiil iskuma diidanine qabqab
dhaafay, qof jeclaysi iyo kursiga cidii ku fariisan lahay weeye meesha
xaajadu ka qurunsan tahay, marka aniga rayigayga waxaan isleeyahay hadii
Cabdulahi Yuusuf oo ugu muruq kuusan Daarood, ama qolyahaya ku bahoobay
SRRC iyo xulafadooda 20 dhan oo dhinac ah Iyo Cabdiqaasim oo Hawiye ugu
tugtug roon maanta iyo Xulafadiisa cusub ee Yalaxow horkacayo, iyo
kooxdiisa dhulbalaarsiga wada ee reer Galgaduud waxaan isleeyahay haday
labadaa nin heshiiyaan inta kale way ku dabasafan lahaayeen, oo awood ayay
labadaa nin u yeelan karaan inay dalka islaaxiyaan , dowlad ilaa raas
kanbooni ilaa raas casay midaysana weykeeni karaan ayaan aaminsanahay.
Sidoo kale waxaan isleeyahay hadii lagu heshiin waayo in kursigaas qof
keliya ku fariisto , maxaa diidan in la sameeyo sida Bosniya ama Ciraaq oo
ah in madaxweynuhu wareegto noqdo ilaa inta duruuftaan laga baxayo oo bal
markale dib ay dadku u dhadhaminyaan macaanka dowladnimo , kadib markay
bislaadaana doorasho lagu kala haro.
UGU DANBAYSTII WAXAAN ILAAHA AWOODU GACANTIISA KU JIRTO KA BARYAYAA INUU
ISLAAXIYO DALKA, ISKU SOO DUMO QULUUBTA, DAREENSIIYO QOLYAHA SHIRKA JOOGA
DANTA GUUD EE SHACABKA IYO AAYAHA UMADA SOOMAALIYEED.
MAANTA BAAL BAA FURAN AY KU QORMI KARAAN QOLYAHAASI AMA MID DAHAB AH
AYUU NOQON AMA MID DHIIG, IYO DAXAL KA SAMAYSAN OO MUGDI AH AYAY GELI
LABADA TAY NOQOTANA SHACABKA SOOMAALIYEED WAY EEGI BAL KAY DOORTAAN.
JABARTI OSMAN
JABARTI2020@HOTMAIL.COM