AJIYOW IS DABA QABO: QABIIL WAA QAABIIL!!
C/rahman Eelay
eediran@yahoo.com
Waxaan shaki ku jirin in ay Soomaalidu isu aragto in lagu
tiriyo dadka adduunka ugu maskaxda badan. Waxaase la yaab leh in dadyowga kale
ay Soomaalida u yaqaaniin in ay yihiin dadka sida xun uga faaiideysta
caqligooda oo isticmaala waxyaabaha xuxun ee keena baabaa’ iyo kala taga.
Dadyowga aduunka ku nooli ee maskaxdoodu shaqeysaa waxay ka faaiideystaan
khaladkii ay kol hore galeen sidii ay u sixi lahaayeen oo aysan dib danbe ugu
noqon khaladkaa. Soomaalida waxaa u caada ah in ay ilaa iyo jiritaankoodii ay
qabiil qabiil isku dili jireen. Ma ka yaabtay sida qabiilka ay magic ahaan
isugu dhow yihiin ninkii nin dila dunida kii ugu horeeyey ee la oran jirey
QAABIIL! Bal waayaabe maxaa laga wadaa micne ahaan QABIIL. Asal ahaan xaguu ka
yimid ereygani?
Waxaa kaloo Soomaalida u caada ah in aysan weligood ka
xaajoon takoorka iyo xaqiraada ay ku hayaan walaalahooda ay ku magacaabeen
MADHIBAANKA IWM. Waxaa caado ah in jiilba jiilka kale uu ka dhaxlo oo ay
caadadaasi soo jireen tahay ilaa iyo hadda oon joogno 2003 oo ay tahay mid aan
dhiman. Waa waxyaabaha ugu badan ee AJIGA laga xisaabinayo, cuqubaduna ay
wadankeena ilaa iyo maanta ugu habsatay. Waa caado xun oo aysan ka hadli Karin
CULUMO, CAAMO, ODAY DHAQAMEED, AQOONYAHAN iwm oo aan lagaraneyn waxa ay ka
baqayaan!
Qabiilku waa waxa keliya ee Soomaalida dhiigeeda dhaqaajiya.
Diin iyo Wadaniyadu wax weyn oo ku fog soomaalida maaha. Waxaa laga sheegaa
dagaaladii sokeeye iyadoo Kaaba Qabiilku uu soo xirto DIRIC, GARBASAAR IYO
GANBO oo uu dhex ordo dadka dhexdiisa isagoo leh WAANU GUMOWNAY, GABDHAHAYAGU
GUUR MA LEH. MIDGAANU NAHAY. MA ANIGOO REER HEBEL ODAY U AH BAA MAANTA GANBO
XIDHAY. MA WAXAANU NOQONAY LOOMA NAXAAN LOOMA OOYAAN. MA ANAGAA…….!!!
Ka dibna dhalinyaradii kici weyday baa markaa is abaabusha oo
xamaasadi gashaa. Waa waxa ugu weyn oo dhalinyarada lagu dagaal gelin jirey,
qofkii Alle ka cabsi iyo waano ula yimaadana xabadaa la raaciyaa.
Waxaan hoos ku soo gudbinayaa tix hees ah iyo murti kale oo
runtii qofkii caqli lihi uu ku ogaan karo waxa qabiilku yahay. Sawirku waa
abwaankii Caanka ahaa ee C/Qaadir Xirsi Yamyam oo hees qiiro iyo murugo leh kal
hore ka jeediyey shirka DOOFAARADA uga socda XERADA MBAGATHI.
ADUUNOW BA’! Abwaan maadeynaya, Wadaad qiireysan, Siyaasi
fikir wacan, Waxgarad xikmad leh, Aqoonyahan fiiro dheer, Hooyooyin ooyaya,
Naftiihure naafa ah iyo cid walboo daneynasa inay Qaranimadii Soomaaliya soo
laabato ayaa maalkii, moodkii iyo naftii kaga dhamaaday sidii shirku u najixi
lahaa. Laakiin waxaa is weydiin leh-
DOONFAAR DAMIIR MA LEEYAHAY? YAASE KA DARAN: SHICIBKA!
SHICIBKU WAA NEEF BAKHTIYEY, DAGAAL OOGAYAASHUNA(SHAR AJI)
WAA DIRXIGII CUNAYEY EE FADHANAYEY!
Fadlan bal ila eega sida uu abwaanku u sharxay qabiilka iyo
dhibaatadiisa.
QABIIL WAA QAB IYO IIL:
Dhibaatada maanta Soomaalida heysata asalkeedu
waxaa uu ka soo jeedaa Qabiil .
Qabiilka markaan micnihiisa furfurno waxaan u
kala qaadaynaa labada erey ee kala ah: QAB iyo IIL.
Qabku waa (kibir) Iilkuna waa (Qabri).
Soomaaliduna waxay ku maahmaahdaa: "Nimaan kibir jabin Maroodi ma jebiyo". Waa
run kibirkii baan ku jabnav kuna burburnay.
Mar kale, Qabiilka haddaan micneyno waxaa uu
noqonayaa, Mishiin xiran oo furihiisuna waxaa weeye "Jabhad".
Jabhaday maxaad tahay? waa `'Jab iyo Had". Jab
waa qof jabey hadna waa dhimasho ( Hediisaa gashay).
Qabiiika iyo furihiisu waxay ka koobmaan,
12-kaa xaraf ood marka la isku hoos qorona u qormaya sidatan:
"QAB" "HED'
"JAB" "IIL"
Halkaa waxaa ka soo bexaya micne aan garan
karno oo ah (Kibir baa jabiyey, heddiisii baa gashay wuuna dhintay).
Micne kale oo ay heesta hoos ku qorani inoo
sheegayso ayaa ah, in qabiilku magaciisu asal ahaan ka soo jeedo, magacii "Qaabiil"
taasna waxaan kaga bogan doonaa heestan aan halkan bayd ka soo qabsaney.
Qabiil waa "QAB " iyo `'IIL "
- Waana magicii Qaabiil
- Qof qof dila aduunyada
- Kow weeye Qabiil
- Qabriga iyo xabaashiyo
- sida iilka loo qodo
- Quraab iyo Tukaa baray
- Qabiil markuu baxay
- Kama tegin wax qaali ah
- Qaladkii uu galey iyo
- Danbigiisa oo qura
- Dhulkoo qaadi waayaa
- Naadshay dhaxalkii qabill
- Qori tuurad baa dhacay
- Tartankii qaraaraa
- “QAB" "llL"baa ku soo baxay
- Qolo waliba qaybtay
- Heshay farax bay ku qaateen
- Dhiillada qaraar iyo
- Qurunkey wadaageen
- Falkii ay qabteen baa
- Qori iyo rasaas dhalay
- Geedkii Aadan qoonsaday
- Mid ka sii qaraar iyo
- Qaad baa haddana baxay
- "QAB"iyo "llL"qori sitaa cunay
- Dareenkaa qabsaday meel
- Dab intuu qabsaday gubey
- Waxaa xigey qabruu galay
- Ama dhawr qof buu dilay
- Maantoo khamiisana
- Toogashuu ku qoran yahay
- Haanyahay qaboy qoor yar
- Adoo qaran laguu dhaansho
- Haddii aad qabiil mudatay
- Geel jire ku qooraansay
- Qooraha ku saarsaaryey
- Labo qaalin kula buubtay
- Labo qaar u kal go'
Waxaan hestaa ka soo qaatay Joornaalka Wacyi
May, 2003 Nairobi
C/rahman Eelay eediran@yahoo.com
Afeef: Fikradda qoraalkan waxaa leh qoraaga ku
saxiixan
Faafin: SomaliTalk.com | Oct 23, 2003
QORAALADII HORE EE EELAY
FOGAANTA U DHEXAYSA
MAGAALOOYINKA SOOMAALIYA....
....
Copyright & Islaamku wuxuu ka qabo.... Akhri
Kulaabo bogga hore ee
www.somalitalk.com
|