Ururka macalimiinta aduunka oo Meles canbaareeyay.

Sida aanu ka soo xiganay WWO Ururka Macalimiinta Adduunka oo saldhigiisu yahay magaalda Brussels ee wadanka Belgium ayaa bishii oktober 24dii warqad canbaarayn ah u diray ra’iisal wasaaraha Itoobiya Meles Zenawi.

Warqadan uu ururku Meles u soo diray wuxuu si aad ah ugu canbareeyay sida ay dawlada Itoobiya ula dhaqnto macalimiinta Itoobiya oo 5tii bishii oktober loo diiday bannaanbax ay qaban lahayeen, oo kaga canabayeen xadgudubyada ay xukuumadu ku hayso macalimiinta, waxaana bannaanbaxaas loo diiday, iyagoo waliba soo maray hay’adihii ku shaqa lahaa oggolaanshaha bannaanbaxyada nabadgelyada ah.

Ururka Macalimiinta Adduunku wuxuu waraqadaas canbaaraynta ah ku qoray in tallaabada noocaas ahi ay lid ku tahay sharciga caalamiga ah ee u yaalla Ururka Shaqaalaha Adduunka (ILO), wuxuuna xukuumada Meles Zenawi ka dalbay inay si degdeg ah u joojiso falalka bani, aadamnimo darrada ah ee bulshada rayadka ah ay kula dhaqanto, sida dilka, afduubka, jidhdilka, xabsiga iyo shaqo ka caydhinta, wuxuuna xukuumada ugu baaqay inay shaqooyinkoodii ku soo celiso boqollaalka macalimiinta ah ee sida sharci darrada ah shaqooyinkoodii looga caydhiyay.

Ururka macalimiinta adduunka, waxaa xubno ka ah ilaa iyo 26 Malyun oo qof oo isugu jira macalimiin iyo shaqaalaha meelaha wax lagu barto ka shaqeeya, waxaana hoos yimaadda urur-hoosaadyo 315 ka kooban, kuwaasoo ka hawlgala 161 waddan oo adduunka ka tirsan, waxaan xubin ka ah Ururka Macaliimiinta Itoobiya.

Ururka Midowga Itoobiya iyo Xisbiga Dimoqraadiyada Itoobiya ayaa waxay ku jiraan maalmahan shir wayn oo ay albaabdu u xidhan yihiin, kaasoo ay kaga wada-hadlayaan sidii ay u midoobi lahaayeen.

Wararku waxay intaas ku darayaan in labadan urur ay si wadajir ah uga soo horjeedsanayaan xukuumada Meles, si ay uga guulaystaan doorashooyinka soo socda, waxayna ku taljiraan inay midnimadooda labo bilood guduhood ku xaqiijiyaan.

Labadan xisbi waxay sheegeen inayna macquul ahyn in dadwaynaha Itoobiya ay hal xisbi oo kaliya u afduubnaadaan.

Arintani waxay cabsi wayn ku abuurtay ururka EPRDF oo aan kal sooni ka haysanin inta badan shacbiga Itoobiya.

Waraysi ay la yeelatay Wakaalada Wararka Eritrea nin khabiir ku ah arimaha dhaqalaha waxaa uu ku sheegay in dhaqaalaha uu hadda Midowga Yurub ugu deeqo xukuumada Itoobiya uu ka dhigan yahay in dib loo huriyo dagaallada xaqdarrada ahaa ee xukuumada Addis Ababa ay ku qaado dalalka deriska la ah.

Ninkaas khabiirka ahi wuxuu kaloo yidhi; “Maxay ka dhigan tahay in Midowgar Yurub uu hadda xukuumada TPLF ugu deeqo lacag dhan 3.8 bilyan oo birr, iyadoo la wada ogyahay in xukuumada TPLF ay jabisay sharciyada caalamiga ah”.

Kahbiirkani wuxuu kaloo sheegay in beesha caalamku ay xukuumada Itoobiya u caawiso sidii ay dalkeeda u horumarin lahayd, laakiin iyadu waxay dhaqaalaha lagu caawiyo u isticmaashaa inay dalalka dariska la ah ku weerarto iyo inay ku cadaadiso dadyowga raba inay aayahooda ka tashadaan.

Wuxuu kaloo intaas raaciyay in Itoobiya ay ka mid tahay wadamada adduunka ugu liita dhinaca horumarka, iyadoo waliba adduunku uu ugu deeqo macaawanooyin aan la qiyaasi karin.

Warar degdeg ah oo naga soo gaadhay xadka Itoobiya iyo Ertrea ayaa sheegaya in ciidamada Itoobiya ay rasaas oodda kaga qaadeen ciidamada Qaramada Midoobey ee nabad sugidda u jooga xuduuda Itoobiya iyo Eritre.

Wararku waxay intaas ku darayaan in ciidamada xukuumada Itoobiya ee xuduuda ku sugani ay rasaas ku fureen ciidamada Qaranmada Midoobey markii ay u soo gudbeen dhinca Itoobiya, ka dibna ay saldhigoodii dib ugu laabteen.

Arintani waxay makharati u tahay in dawlada Itoobiya ayna maraba u hoggaansamaynin sharciyada caalamiga ah, isla markaana ayna ku talajirin in khilaafka xuduuda lagu dhammeeyo hab nabadgelyo oo waafaqsan sharciga caalamiga ah.

Dadka siyaasada Itoobiya indha-indheeya ayaa sheegaya in xukuumada Itoobiya ay ka shaqaynayso sidii ay mar kale u billaabi lahayd dagaal xuduuda ku saabsan, si ay u soo afjarto cadaadiska ka haysta dhinaca go’aanka xuduuda ee ka soo baxay Qaramada Midoobey, kaasoo ay xukuumada Itoobiya ku gacan saydhay.

Sida aanu ka soo xiganay wakaalada waraka Ogaadenya, Golaha Xuquuqul-insaanka Itoobiya ee marka magiciisa la soo gaabiyo la yidhaado EHRC ayaa sabtidii Booliska u adeega xukuumada Meles ku eedeeyay inuu garaacay oo buundo dheer ka soo tuuray suxufi can ah oo qoray maqaallo daaha ka rogaya xaqiiqda dhabta ah ee maamulka TPLF ee talada dalka gacanta ku haya.

Ururrada daneeya xuquuqda suxufiyiinta ayaa marar badan xukuumada Itoobiya ku eedeeyay inay si wayn ugu xadgudubto xuquuqda suxufiyiinta, isla markaana ay cadaadiso saxaafada gaarka.

Golaha Xuquuqul-insaanka Itoobiya EHRC wuxuu soo daabacay sawirrada suxufiga lagu magacaabo Araya Tesfa-Mariam, oo 28 jir ah, kaasoo uu Boolisku horraantii bishii oktober aad u garaacay, ka dibna ka soo tuuray buundo uu dheerarkeedu 5 mitir dhan yahay.

Suxufigan waxaa dhibaatadan loo gaystay, k adib markii uu diiday inuu sheego cidda uu ka soo xigtay maqaal si wayn uga hadlay siyaasada TPLF, oo uu ku soo qoray wargayska toddobaadlaha ah ee Ethiop.

Golaha Xuquuqul-insaanka Itoobiya EHRC ayaa sheegay in dhibaatada suxufigaas loo gaystay ay meel ka-dhac wayn ku tahay xuquuqda bulsho iyo midda bani’aadamka labadaba, isla markaana ay lid ku tahay xorriyada saxaafada.

C/Nuur Sh. Maxamed
raadioxoriyo@yahoo.com
radioxoriyo@ogaden.com 

Radio Xoriyo waxaad ka dhegaysan kartaa Mawjadda 19 MB ee dhererkeedu yahay 9820 KHZ, Maalmaha Talaadada iyo Jimcaha 7: 30PM waqtiga Afrikada.

Ra, iisal wasaaraha xukuumada Itoobiya Meles Zenawi wuxuu madal kastoo uu ka hadlo ku celceliyaa in Itoobiya ay dimuqraadiyadi ka jirto, dadwaynaha Itoobiyaanka ahina ay ku raaxaystaan nimcada dimuqraadiyada ee la bilatay maamulka uu madaxda ka yahay ee EPRDF.

Meles Zenawi, si uu dunida inteeda kale u indha-tiro, wuxuu mar kasta eed dusha kaga tuuraa xukuumadihii isaga ka horreeyay, oo uu ku tilmaamo inay ahaayeen xukuumado musuqmaasuq ku dhaqmi jiray oo dhibaatooyin waawayn soo gaadhsiiyay dadwaynaha Itoobiya, isla markaana si wayn dalka Itoobiya uga wiiqay dhinac walba, hadday noqon lahayd dhinacyada dhaqaalaha, caafimaadka, nabadgelyada, xuquuquul-insaanka iyo xorriyada gaarka ah ee dadka intaba.

Dadka indha-indheeya siyaasada Iyoobiya ayaa rumaysan in Meles Zenawi uu mar kasta ku faano libin aanuu wali soo hoyinin, lagana yaabin inuu maalin maalmaha ka mid ah soo hoyiyo.

Tan iyo intii ururka TPLF uu xoogga ku qabsaday talada dalka Itoobiya waxaa maalinba maalinta ka denbaysa ka soo badanaya xadgudubka dhinac walba ah ee xukuumadu ay ku hayso dadka rayadka ah. Waxay xukuumadu si joogto ah ugu tumataa xuquuqda shacbiga Itoobiya iyo xuquuqda shucuubta kale ee Itoobiya ay gumaysato, sida soomaalida Ogadenya.

Waxaa la wad-qiray in xukuumada Meles Zenawi ayna haba yaraatee waxba kaga duwanayn xukuumadihii Xayle Salase iyo Mingistu Xayle Maryam, dhinaca ku tumashada xuquuqda bulsho iyo midda siyaasadeed ee dadwaynaha iyo ku xadgudubka xuquuqda bani, aadamka.

Waxaana arrintaas daliil u ah canbaaraynta aan kala go, a lahayn ee ururrada maxalliga ah iyo kuwa caalamiga ahiba ay xukuumada Addis Ababa u soo jeediyaan.

Canbaaraynaha noocan ah ee xukuumada Itoobiya loo soo jeediyo ma aha kuwa kala go, a, waxaana eegga ugu denbeeyay Golaha Xuquuqul-insaanka Itoobiya oo xukuumada ku eedeeyay inay jidhdil xun u gaysatay mid ka mid ah suxufiyiinta caanka ah ee qora maqaallada lagu dhaleecaynayo siyaasad xukuumada Meles Zenawi, waxaana suxufigaas la jidhidilay oo dhibaatooyin badan loo gaystay, ka dib markii uu diiday inuu daaha ka rogo ciddii uu ka soo xigtay xogaha dhabta ah ee uu maqaalladiisa gundhigga uga dhigay.

Waxaa Golaha Xuquuqul-insaanka Itoobiya ka horreeyay oo iyaguna marar badan xukuumada Itoobiya ku dhaleeceeyay xadgudubyada ay suxufiyiinta u gaysato iyo cabbudhinta ay saxaafada ku hayso Urururka Suxufiyiinta Itoobiya, oo markii uu xukuumada Itoobiya ka quustay u qayshaday Ururka Wafidiyeenada Adduunka iyo waliba beesha caalamka inteeda kale.

Waxaa kaloo isaguna muddo hadda toddobaad laga joogo warqad dheer oo canbaarayn ah u soo qoray keligii taliye Meles Zenawi Ururka macalimiinta Adduunka, oo saldhigiidu yahay magaalda Brussels ee carriga Belgium.

Ururka Macalimiinta Adduunka waxaa xubno ka ah ilaa iyo 26 milyan oo qof oo isugu jira macalimiin iyo shaqaalaha ka shaqeeya goobaha wax lagu barto, waxaana hoos yimaadda urur-hoosaadyo ka kooban 315 urur, kuwaasoo ka hawlgala 161 waddan oo adduunka ka tirsan.

Warqadan uu ururku Meles u soo diray wuxuu si adag ugu canbareeyay sida ay dawlada Itoobiya ula dhaqnto macalimiinta Itoobiya oo 5tii bisha oktober loo diiday bannaanbax ay qaban lahayeen, oo ay kaga cabanayeen dhibaatooyinka xad-dhaafka ah ee xukuumadu ay ku hayso macalimiinta iyo tallaabooyinka ay macalimiintu u arkaan in xukuumadu ku wiiqayso waxbarashada, iyadoo u danaysanysa ashkhaas gaar ah oo xukkumada gacan saar la leh, kuwaasoo furtay hay, ado gaar ah oo waxbarashada qaabilsan.

Ururka Macalimiinta Adduunku wuxuu waraqadaas canbaaraynta ah ku qoray in tallaabooyinka noocaas ahi ay lid ku yihiin sharciga caalamiga ah ee u yaalla Ururka Shaqaalaha Adduunka (ILO), wuxuuna xukuumada Addis Ababa ka codsaday inay si degdeg ah u saxdo sharciyada u yaalla, si ay u waafajiso sharciyada caalamiga ah ee dunida oo dhan ka dhexeeya.

Ururku wuxuu Meles Zenawi si toos ah uga dalbay inuu aqoonsado sharciyada Ururka Macalimiinta Itoobiya, isagoo raacaya sharciga ururrada shaqaalaha adduunka.

Arrimaha kalee Ururka Macalimiinta Adduunku uu xukuumada Itoobiya ka codsaday waxaa ka mid ah inay sida ugu dhakhsaha badan u fasaxdo lacagaha ay ka xannibtay Ururka Macalminiita Itoobiya, isla markaana ay u oggolaato inuu xafiisyadiisii dib u furto oo hawlihiisii si caadi ah u qabsado.

Ururka Macalimiinta Adduunku wuxuu xukuumada Meles Zenawi ka dalbay inay si degdeg ah u joojiso falalka bani, aadamnimada ka baxsan ee bulshada rayadka ah ay ku hayso, sida dilka, afduubka, jidhdilka, xabsiga iyo shaqo ka caydhinta, wuxuuna xukuumada ugu baaqay inay shaqooyinkoodii ku soo celiso boqllaalka macalimiinta ah ee sida sharci darrada ah shaqooyinkoodii looga caydhiyay.

Ururka Macaliminta Adduunku wuxuu xukuumada Addis Ababa ugu hanjabay inuu il gaar ahaaneed ku eegi doono, isla markaan u dhabba geli doono inay fuliso sharciyada caalamiga ah ee xuquuqda shaqaalaha iyo in kale, wuxuuna sheegay in xadgudub kasta oo ay xukuumadu samayso uu bulshada caalamka u gudbin doono.

..........................................
raadioxoriyo@yahoo.com
radioxoriyo@ogaden.com 

Radio Xoriyo waxaad ka dhegaysan kartaa Mawjadda 19 MB ee dhererkeedu yahay 15670 KHZ, Maalmaha Talaadada iyo Jimcaha! 7: 30PM waqtiga Afrikada Bari

Copyright & Islaamku wuxuu ka qabo.... Akhri

 .... Copyright & Islaamku wuxuu ka qabo.... Akhri

Kulaabo bogga hore ee  www.somalitalk.com

Dhegeyso warkan oo Cod ah

 ...HALKAN KA BAAR WARARKII HORE EE XORIYO

....KAYDKA WARARKA RADIO XORIYO - NEWS ARCHIVE  

AFEEF: Afkaarta qoraalkaan waxaa leh gaarna ay u tahay Radio Xoriyo, kana tarjumimaayo aragtida SomaliTalk  

 
MAHURAAN: Waa buug dhowaan soo baxay GUJI...

XAAFID QUR'AAN Cabdul Fataax waa xaafid qur'aan Somali ah oo wacdaro muujiyey GUJI

BILICDA SOMALIYA
Luuq Ganaane, 1987
Waa wiil yar oo Somaliyed oo nayl yar dhabta kuwata xilli nabadana dhex jooga Bilicda dhulka Soomaaliya. Akhri