Ralph Hahnheuser oo ah af-hayeenka kooxda
lagu magcaabo 'xoraynta xayawaanka' ee Australaia, waxa uu kamid ahaa dadkii sheegtay in
ay ka dambeeyeen in ay idaha la dhoofin lahaa wixii lagu quudinayey ugu
dareen hilib doofaar. |
Dhammaan warbaahinta dalka Australia ayaa ilaa
Arbacadii lasoo dhaafay hadal hayey warar kusaabsan ido loo dhoofin lahaa
dalalka carabta oo laga joojiyey raritaankii kaddib markii ay koox lagu magcaabo
'xoraynta xayawaanka' ay shaaca ka qaadeen in ay xoolahaas wixii lagu quudinayey
ugu dareen hilib doofaar. Kooxdaas oo isku magacawday 'xoraynta xayawaanka' waxay
kasoo hor jeedaan in xoolaha nool laga dhoofiyo dalka Australia.
Xoolahaas waxa laga dhoofin lahaa dekedda
magaalada Portland ee ka tirsan gobolka Victoria.
Arbacadii iyo khamiistii lasoo dhaafay ayey
ahayd markii ay baaritaanka sameeyeen qaybta Australia u qaabilsan xanaanada
xoolaha kaddib markii ay soo shaac baxday in habeenimadii Talaada ay kooxdaasi
xoolaha meeshii lagu quudinayey iyo biyihii la siinayey ugu dareen hilibka
doofaarka.
Arintaas waxaa ka hadlay xubno katirsan
baarlamaanka Australia kuwaas oo ku tilmaamay 'argagixiso aan hub
haysan'.
Khasaaraha dhaqaale ee
arintani u keeni karto Australia ayaa lagu qiyaasay $1 billion oo ah dakhli soo
geli lahaa oo lumaya.
Sida ay qortay jariidad kasoo baxda
dalka Sacuudiga ee lagu magcaabo
Saudi Gazette, caddadkeedii shalay (Nov 23, 2003), khasaarahan
hadda lasoo gudboonaadey Austarlia waxaa ka horeeyey khasaare kale oo ahaa
kaddib markii ido dhan 50,000 ay ku xanibnaayeen baddaha kuwaas ay diideen Sacuudiga iyo 25 dal, sababtoo ah ayadoo la
sheegay in xoolahaasi ay jiranaayeen. Ugu dambayntii xoolahaas waxaa dib u
iibsatey dawlada Australia ayadoo kabixisay
$2.9 million, ugu dambayntiina waxaa xoolahaas siisay wadanka ku yaal Afrikada
Bari ee Eritrea, taas oo markaas Eritrea lagu siiyey lacag la'aan. Ganacsi ahaan
idahaasi waxay ku fadhiyeen qiime dhan $660
million oo laga heli lahaa marka si toos ah loo dhoofiyo, iyo in uu shaqaalaysiin lahaayeen
9,000 oo qof.
Arintan ay xustay jariidada SaudiGazette waxa
ay ka bilaabatay August 20, 2003 kaddib markii ay Sacuudigu diideen in markabka
laga soo dejiyo ido gaarayey 50,000 kuwaas oo saarnaa markab lagu magcaabo
Cormo Express, sababta ay Sacuudu u diideena waxay ahayd markii ay
dhakhaatiirta xanaanada xooluha ee Sacuudigu sheegeen in boqolkoba lix kamid ah
idahaa
ay qabaan cudur xoolaha ka gala afka oo luqada ingiriiska lagu yiraahdo "scabby
mouth disease". Markii ay xoolahaasi badda saarnaayeen 79 maalmood oo ay
diideen ilaa 25 dal, isla markaasnaa ay dood kulul ka dhacday dalka Australia
oo lagu dooday in aan xoolahaas dalka lagu soo celin, haddii lagu soo celiyona
la qowraco dhammaantood, ayaa markii dambe lacag la'aan waxaa ku qaatay dalka
Eriteria. Markabkiina wuxuu Australia ku laabtay bishan November 15keedii,
markii uu Markabku Austarlia gaareyna waxaa baaritaan lagu sameeyey dadkii
shaqaalaha ka ahaa. [ Eeg halkan].
(Arinta aysan dadka dega Bariga Afrika isweydiin waxay tahay raad intee le'eg
ayaa idahaas cudurka qaba ee ay lacag a'aanta ku qaadatay Eritaria ku reebi
doonaan dhaqaalaha dalalka geeska afrika iyo caafimaadka dadka iyo duunyada
geyigaas ku dhaqan, mase keeni doonaan cuduro aan laga aqoon Bariga Afrika,
sideese hadda arintaas looga hor tegi karaa.)
Aan dib ugu laabano arinta cusub ee xoolaha
lagu quudiyey doofaarka'e, Sida ay sheegtay shabakada
Herald Sun oo kasoo baxda dalka
Australia cadadkeedii maanta (Nov 24, 2003), Saraakiil ka tirsan dawladda
Australia waxay xaqiijiyeen in ay run tahay sheegashadii ay dadka xoolaha u
dooda sheegteen in hilib doofaar oo la shiidey ay ku dareen meeshii lagu
quudinayey idaha lagu rari lahaa markabka usii jeedey Bariga dhexe. Tijaabooyin la
sameeyey ayaa lagu ogaadey in waxa xoolaha quudiska loogu daray uu ahaa hilib
khaansiir.
Dadka xoolaha nool u dooda waxay ku
andacoonayaan in sababta ay idaha u siiyeen khaansiirka in ay tahay si ay u
noqdaan kuwo aan cunidoodu ku haboonayn dadka Muslimiinta ah.
Idihii waxay weli kujiraan meesha xoolaha lagu
xanaaneeyo inta aan la dhoofin, markabkii qaadi lahaana wuxuu weli taagan yahay
meel ka durugsan xeebta. Markabkaas oo lagu magcaabo
Al Shuwaikh, waxa uu idaha
u qaadi lahaa Bahrain, Kuwait iyo United Arab Emirates.
Tarjumadii SomaliTalk.com
Isha: