DUX LA,AANTA DAWLADDA CUSUB EE RIYAALE IYO
DIBINDAABYADA DADWEYNAHA
MOHAMED ABDI HASSAN (DIRIDHABA)
KARACHI, PAKISTAN.
diridhaba2001@hotmail.com
June 7, 2003
Tan iyo markii maxkamadda sare ee Somaliland
sida cad ugu dhawaaqday guusha ay xisbiga UDUB ka gaadheen dooroshooyinka
Madaxtooyada ee Bishii april ka dhacday dhamaan dalka oo dhan, waxaa Madaxweyne
Riyaale shaaca uga qaaday bulshada Reer Somaliland in uu dhisaayo dawlad uu ugu
yeedhay Mid naxariis badan, tayo leh, balse aan dabacsanayn, waa
sida uu hadalka ugu dhigaye, hadaba akhristow markaynu seddexda kelmadood ee
Madaxweyne Riyaale isticmaalay kala qaad-qaadno waxaa hubaal ah in horu dhaca
guud ee ku dhawaaqida golaha xukuumaddu ay muujinayso khilaaf weyn oo ka
horyimid ballanqaadkii Madaxweyne Riyaale, aan dulucda hoos ugu dhaadhaco
kalana qaad qaado bal sida ay bulshadu wax u sugaysay
1. WAA TEE DAWLADDA NAXARIISTA BADAN?
Dawlad loo dhanyahahay, dawlad ay ka muuqdaan
ashkhaas la saaxiib ah bulshada, dawlad ku sifaysan wajiyo la isku hallayn karo
ballan qaadka bulshada ay u hayaan, dawlad aan khiyaamayn hantida qaranka,
dawlad aan lahayn saansaanta cududa militery (Sidii xukuumaddi dalka laga
tirtiray ee Kacaankii siyaad Barre), dawlad ka saafi ah qawaaniinta loogu
yeedho afka qalaad (corruption) musuqmaasuq (nepotalism) eexasho (tribilism)
iyo weliba qabyaalad, iyo weliba astaamo guud oo dadweynahu ku duugsadaan, waa
dawladda dabcan akhriste aynu dhamaanteen u aqoonsan karo dawlad naxariis badan,
dulucda qoraalkaygu ma aha in aan ka dhiidhiyaayo wejiyada cusub ee ka dhex
muuqda golaha xukuumadda Somaliland, balse waxa weeyaan halkay ku danbaysay
tallo wadaagnimadii axsaabta siyaasadeed, Halkee uu hogaanka qaranku ku laalay
isku soo dhawaanshahii hawladeenada bulshada. dabcan waa su,aalo u baahan
jawaabtooda lagana sugaayo inuu ka jawaabo Daahir Riyaale Kaahin madaxweynaha
jamhuuriyadda Somaliland.
WAA TEE DAWLAD TAYO BADAN?
Dawlad hadaf iyo hanaanleh, dawlad indheer
garadku ka dhex muuqdo, dawlad hawrarta ay ku sifaysantahay ka midaysan, dawlad
cadawga yuurura lagu hallayn karo, dawlad hooyada cadceeda hoos haawanaysa
taakulaysa, dawlad og danta guud ee qaranka Somaliland, dawlad xeerta xuduudka
guud ee qaranka somaliland, dawlad u heelan hawsha culus ee soo waajihi doonta
waa dabcan saansaan lagu sifayn karo dawlad tayo leh (quality government)
akhristow Markaan dhinaca kale ka eego iskuna
dayo inaan salka taabto ashkhaasta guud ee loo magacaabay xilalka kala duwan
inkasta oo aan odhan karo anigu badankood aqoon guud uma lihi balse aan
jecelahay inaan wax ka taatabto shakhsiga qudha ee aan is idhi malaha waa
aqoonayahan, muwaadin, daacadlow, uu madaxweyne Riyaale halkii ugu haboonayd la
hiigsaday waa ENGINEER MAXAMED XAASHI CILMI, waxaa laga yaaba caamiyan in
Engineer Xaashi aanay bulshadu aqoon u lahayn, sannadkii 1996kii ayuu Mudane
xaashi noqday duqa caasimadda Somaliland ee Hargeysa, Mudane Xaashi, waxaa
markhaati maanta u ah boqolaalka kun ee reer Hargeysa Isbedelkii baaxadalahaa
ee uu la hiigsanaayey caasimadda Qaranka, waxaan ku kalsoonahay in uu Mudane
Maxamed Xaashi Cilmi lagu rayn doono, waabase hadiiba uu ka helo la shaqayn(co-operation)
buuxda hogaanka qaranka oo la,aantii aanay fulayn hawsha sida daacadaleh loo
fullin karo.
dhinaca kale waxaa aan arka khalad weyn oo uu
madaxweyne Riyaale sameeyey markii uu Maxamed Siciid Gees u magacaabay wasiirka
Kaluumaysiga, waayo Mudane Gees waa khabiir ku takhasusay hawlaha caafimaadka,
aqoon aad u dheerna u leh hawlaha dhaqaale iyo maaliyadda, dhinaca kalana
xanbaarsan haybad iyo aqoon dhaqanka iyo xadaaradaha bulshada markaa waxaan
Madaxweynaha kula tallin lahaa in uu Gees ku celiyo wasaaradda Maaliyadda oo uu
mar ka ahaan jiray wasiir, runtii waxaa marag ma doonto ah intii uu gees ka
ahaa wasaaraddaasi wasiirka inuu ku guulaystay midaynta cashuuraha bedda iyo
beriga Somaliland oo dhan, wuxuuna u sameeyey sharci tayo leh oo saamayn ku
yeeshay musuq maasuq farabadan oo dalka ka jiray, dhinaca kale Marwo Dr. Adna
Aadan waxaan odhan kara waa muwaadinad hawlkar, aan kalsooni buuxda ku qabo
inay ka soo dhalaali karto hawsha balaadhan ee loo igmay oo ay ugu horayso
iibgeynta qaranka Somaliland oo aan aqoonsi ka haysan bulshada caalamka.
Marka la eego dhaliisha farabadan ee aan usoo
jeedinaayo xubnaha uu Madaxweynahu dib ugu magacaabay hawlaha ay u hayeen
qaranka runtiina bulsho badan oo qurbe joog ah oo aan ka mid ahay ay niyad jab
balaadhan ka muujiyeen waxaa ka mid ah nin lagu magacaabo Ismaciil Yare oo ah
wasiirka arrimaha gudaha, waxaa nasiib darro ah intii uu ninkaasi wasaaradda
madaxda ka ahaa inuu ku dhaqaaqay ficilo ku lid ah arrimaha bulshada iyo
xuquuqda insaanka,(Human Rights) waa dambiile laga doondoonayo qaaradda europe
(Wanted Criminal in sweden Police Record)siiba ay ku daba jiraan booliska
waddanka sweden, kuwaasi oo recordkiisa ku muujiyey saxaafadda wadankaasi,
isaga oo lagu eedeyey inuu ka ganacsan jiray mukhadaraad, waxaa ayaandarro ah
in madaxweyne Riyaale uu shakhsigaasi oo runtii bulshadeena oo sumacad ka
raadinaysa beesha caalamka uu u magacaabay xil wasaaradeed.
Guntii iyo gebo gebadii ayaan la qaba
saxiibadayda reer London Ismaciil gadiid, iyo Cabdirizak xuseen balayax, "Walle
nin hurdoow hallowday dantaa" waxaa ninkii noola ee jiray laga haya:-
Bulshaale wad buu sidaa
Bahdoon buu maaggan yahay
Ul boocuu ugu tukubay
Berdaa lagu kala negaa
Dhexdoodii buu ka baxay
Dhammaa beybeysigii
Ban weyn baa layska helay
Fallaadhuhu gun iyo baar
Bartii shiishkay hayaan
Biciidkuna wuu arkaa
Xaggeese la beegsadaa
Badbaado miyay dhacdaa?
WAA FAALADII MOHAMED ABDI HASSAN (DIRIDHABA)
KARACHI, PAKISTAN.
diridhaba2001@hotmail.com
QORAALADII HORE EE DIRIDHABA
-dhammaad-
Afeef: Aragtida qoraalkaan waxaa leh oo ay
gaar u tahay qoraaga
ku saxiixan, kana tarjumi meyso aragtida SomaliTalk.com
Faafin: SomaliTalk | June 7, 2003
|