Muusa Suudina waa soo xaadiray ,Cabduqaasim oo weli gorgortan ku jirana waa
kaga horeeyay, Hiraalana waa la filayaa, kuma kala maqno Qabqable iyo hogaan
doon mid dhiig badan daadshay iyo mid doodiisa tahay aniga difaac ayaan ku
jiraa ee dilka ma'aqaan inta laga helayo dowlad caadil ah oo loo dhan yahay,
odayaashi dhaqankana waa kuwaa ku sii qulqulayo gogasha Soomaliweyn u taal
dalka kenya ,xerada Mbaghati ama doofareey sida ay u yaqaaniin Soomali badan,
maareynteedana uu gacanta ku haayo egrgay gaar ah oo ay u soo magacawday
dowladda Kenya oo iyada martigelisay ka soo qeybgalayaasha gogashaas loogu
magac daray "shirka dibuheshiisiinta Soomaaliyeed ee Mbaghati ", maareyntaasna
kama marno gacan gurracan oo gadaal kaga tidcan gacanta Kiplat mareeyaha
gogasha amaba dowladda Kenya naf ahaanteeda.
Waxaa hubaal ah in uu shirkan mar kale haleelay waddo lagu tilmaami karo in
uu ka duwan yahay shirarki dib uheshiineed ee Soomaaliweyn loogu qabtay dalka
Soomaaliyeed debadiisa geddigoodna ku dhamaaday isma naqaan iyo fashil, marka
laga fiirsho dhinaca ka soo qeybgalayaasha Waxaa shirkan ku dhan dhamaan
hogaamiyayaasha lagu tiriyo in ay iyaga gacan weyn ku leeyihiin dhibaatada
dalka Soomaaliyeed ka jirto , hogaamiyayaasha dhqanka , aqoonyahanno
isxilqaamay iyo kuwa danaystayaal ah ee gudaha dalka iyo debadiisa ka yimid iyo
wax loogu yeero bulshada madaniga ah(NGO) oo iyaga uunan damacooda ka marnayn
gacan ku lahaashada dowladi halkaa ka curato waa hadii taa la helaba, waxaa
shirkan intaas u dheer in ay iyagana ka soo qaybgelidiisa qeyb ka yihiin
dowladdaha deriska la ah Soomaaliya oo ay saameyn toos ah ku yeelan karto nabad
la'aanta dalkeena ka jirto iyo haddii nabad ka dilaacdaba dalkeena waa
Kenya,Itobiya iyo Jabuti iyada oo ay dowladda Itoobiya iyo Kenya gaar u tahay
cadowtooyo soo jireen ah oo kala dhexeyso dadka iyo dalka Somaaliya kuna
saabsan in uu dhinacooda naga jiro dhul iyo dad Soomaaliyeed taasoo iyagana
aynan ogalayn soo hadal qaadideeda iyo dowladdaha daneynayo in ay Soomali
heshiiso halkaana ku soo dhistaan dowlad nabad ku soo dabaasho dalka Soomaaliya,
waxaasa su'aal in la iska weydiiya mudan shirkan ma u muuqdaa in uu yahay mid
ay ka soo baxayaan mira lagu nasto, dadka iyo dalkana ka helaan dowlad caadil
ah oo loo dhanyahay ,kuwi horana kaga duwanaato ka soo qaybgalayaasho oo
daneeyo danta guud ka hor waxay ugu yeeraan danahooda hoose, waxaa iyadana
su'aal isweydiin mudan ah ragga iyo dumarka isu soo sharaxay qabashada jagada
ugu sareyso ee dalkeena ma ku jiraa hogaamiya la dhihi karo alley lehe waa kaa,
waana fulaan.
Ka hor kor u qaadida qalinka aan kaga jawaabeyno su'aaladaha kor ku xusan
waxaan isla qaadaa dhigaynaa sifaha uu leeyahay dheraga saaran dabka ku jiro
jigada taal xerada Mbaghati iyo cuntada gudahiisa ku karsamayso oo dhinacyada
isku haayo maareynta arrimaha Soomalida mid walbo dhararayo ka dhur sugida
bislaashada cuntadaas iyo isaga in uu dhinac walbo noqdo kii ku gacan roonaado
maareynta karintiisa,qeybintiisa oo ay udheer tahay damac kaga jiro helitaanka
qeyb libaax, haddaba Soomaaliweyn ceeb kuma aha in ay wax wadaagaan gogolna
kuwada cunteeyaan dhaqanka siduu ahaa iyo somaalida waxay arrintaa ka tiri "qeybshaa
ama waa qadaa ama quutaa" waxaasa ceeb iyo lama arag ah kan dhab u leh qeybinta
cuntadaas dheraga ku jirto , bislaashadeedana laga sugayo, martidana loo yahay
in uu yahay koreeye(ajnabi) oo ay taa soo wehliso iyada oo aan la ogayn ,lagana
wada hadlin halki lagu cuni lahaa cuntadaa , kii lahaa qeybinta iyo kan doonayo
in ay qeyb libaax ka soo gaarto gogashaas in uunan midnaba ogayn warna u hayn
maxaa lagu karinayaa dheraga gudhiisa .waxaa taa ka daran ergada Soomaalida in
mid u sheego kariyaha jigada iska leh in ay cusbada ku yartahay cuntada ,mid
kalana u sheego in loo baahan yahay in la badiyo cuntada maadaamo ay isaga u
muuqato cuntada dheraga ku jirto in ayanan ku filnayn dadki loogu talagalay,mid
kalana wuxuu ugu tagayaa kariyaha in uu tuso in cuntada dheraga ku jirto ay
faraha ka badatay loona baahan yahay in mar kale la saaro dheray hor leh oo
cuntada lagu karinayo uu isaga xadiday, midna wuxuu leeyahay kariye naga dhex
bax oo annaga noo daa ka tashiga cuntada nooca la karinayo iyo cida iska leh
qeybinteeda ,waa la yaab iyo amagaag dheregan haddii aad u fiirsato qaabka loo
karinayo waxaa kuu soo baxayso murti Soomaaliyeed oo dhaheyso "dheregi fara
badiyo waa fuud xaraareeyaa".
Fiira gaar ah
Shirka Somaaliweyn uga socdo dalka Kenya inti lagu jiray qabanqaabadiisa in uu
qabsooma ayaan ka saadaal bixiyay sida uu ku dhamaanayo haddii uu
qabsoomo,waxaana maqaalkaas ugu magac daray "Shirka Neyroobi Ma naruuraa
Misa Waa Nabar Hor leh Bal aqriye in yar dib
ugu noqo taariikh aan fogeyn10\03\2002 .
Aan dib ugu noqono ka jawaabida su'aaladaha aan kor ku soo xusnay,
taabashada xaqiiqada waa lama huraan Soomalida waxay tiraa "run sheeg waa ceeb
sheeg "laakin xaqiiqada taa ma ahan ee waa"run sheeg waa wanaag sheeg".Shirka
Mbagaathi uga socdo Somaaliweyn kuma taagna wado la dhihi karo waa mid lagu
heshiisiinayo hogaamiyayaasha, qabaa'ilka iyo degaanada Soomaaliyeed ee colaada
ku dhexmartay maamulida deeganada ay ka soo jeedaan iyo maareynta halbowlaha
maamul dhexe ee dalka yeesho, Shirka Mbagathi wuxuu shirarki hore kaga duwan
yahay oo kaliya ka soo qeybgalayaasha shirka oo ka tira badan inti hore u imaan
jirtay shirarki hore ee fashilka ku dhamaaday iyo hogaamiya aan horay ugu soo
qeyb gelin shirarki hore oo ka mid ah hogaamiyayaasha ka soo qeyb galay shirkan
oo markan la soo taagan hadal wax ku ool ah, abuuri karana in ay soomaali arrin
uun ku heshiiyaan haddii loo dhega dhuglaado warkiisa walow aanan filayn taa in
ay dhaceyso waayo inta badan kasoo qeybgalayaasha shirka nin walbo wuxuu jeebka
ku sitaa riyo uunan iska weydiin maanta Soomaaliweyn ma ka dhex socon kartaa,
hogaamiyahaas wuxuu leeyahay gogasha la joogo aan ku heshiino ,wada hadalna aan
ku gaarno xal u helida dhibaatada ay Soomaaliweyn kala tirsaneyso, ka bacdina
annaga aan ka shaqeyno wejiga ay yeelanayso dowlad mustaqbalka dhow iyo dheerba
hogaamiso dalka Somaaliya iyo yaa mudan daadihinta hogaanga sare ee dalkeena,
waxaa kale oo uu leeyahay dowladaha deriska la ah Soomaliya iyo dowladaha
daneynayo arrimaha Soomaliya ha ku ekaadeen kor joogto iyo in ay naga
kaalmeeyaan taaba gelinta heeshiiski aan isla wada meel dhigno.shirkan haddii
uu ku sii socdo qaabki uu ku jiray tan iyo intuu bilowday sagaal bil ka hor oo
ahayd heshiis ayaa arrin fulaan laga gaaray iyo lagama gaarin, muran aan
dhamaan, is eedeyn,isdaba marin ,heshiisyo la saxiixo oo aynan jirin meel looga
wada hadlay ,fulaan iyo koox hebel waxay doonayaan in uu shirka fashilmo laguna
kala tago,aniga ha lay doorto oo ragga leh tiro iyo afartan kor u dhaafeen,
hebel ayaa baxay, hebel ayaa yimid ,dowlad fulaan faragalinta ha joojiso IWM oo
aan lagu soo koobi karin halkan .
Shirkan uma muuqdo mid ay ka soo baxayso dowlad loo dhan yahay oo dalka oo
idil ku soo dabaasho nabad lagu nasto iyo kala danbeyn waayo marki aad Hoos iyo
dushaba ka fiiriso qaabka uu shirkan ilaa hadda u socdo waxaa kuu soo baxayso
in uu ku socdo waddadi ay mareen kuwi ka horeeyay oo fashilkooda uu ka
danbeeyay maareyn xumo salka ku hayso dana gaar ah oo ka timid soo
qabanqaabiyaasha shirrarki hore iyo midkanba.
Midda kale ragga iyo dumarka isu soo sharaxay qabashada jagada u sareyso ee
dalkeena ilaa iyo hadda kuma jiro mid u qalmo jagadaas ilayn gogasha ay
doonayaan in lagu soo doorto midkood kuma laho gacan muuqato oo ka shqeyneyso
isu soo dhoweynta ka soo qeybgalayaasha shirka iyo sidi xal loogu heli lahaa
dhibaatada kala gaartay ummadda Soomaaliyeed,waxaa taa ka daran ragga lagu
tilmaamo in ay ugu firfircoon yihiin musharaxiinta in doodooda qabashada
jagadaas ay asaas u tahay aniga waxaan ku fiicanahay dowlad fulaan,Madaxweyne
fulaan ayaan la sawiranahay , tuugsiga waa kaga wacanahay ragga kale iwm,
halheyskoodu kuma jiro aan shaqeynsano iyo soo bandhigida barnaamij cad oo
fududeeyo taabagelinta in ay Soomaaliweyn heshiiso iyo sidi dhulkooda ugu
filnaanlahaa iyaga oo aan u baahan dawarsi iyo iska gedida dalal kale . raggan
barnaamijkooda runta ah waa aniga ayey adduunweynaha I wataan ee ma ahan
Soomaaliyeey aan heshiino .
guusha shirkan waxay ku jirtaa aan wada hadalno oo ah aan heshiino haddii
taa la waayana shirkan dhamaadkiisa waa guul darro hor leh oo Soomaaliweyn la
soo gudboonaato, taana macnaheeda waa heshiis kama sukeeyo shir kale oo aan
annaga qabashadiisa ku abaabulno dalkeena gudihiisa kana soo shaqeyno
ajandoonyinkiisa iyo gobalka nasiib u helo dhigida goshasaas ilaaheey idinkiis.
28/07/2003
Aan Heshiino Waa Aan Wada Hadalno
Nin Kale Ha Ii Hadlana Waa Aan Dagaalno
Abdallah Moallim Mahamud
Moallem10@hotmail.com
QORAALADII HORE EE ABDALLAH MOALLIM