Itoobiya: Kansarka Geeska Afrika.
Qore: Maxamed Cabdi | Gammaan@hotmail.com
Feb 23, 2003
Dhamaan akhristayaasha soomaaliyeed, iyo
maamulka sharafta leh ee Somalitalk, waad salaamantihiin.
Hadii aan usoo laabto mowduucan aan
cinwaanka uga dhigey ( Itoobiya, kansarka geeska afrika) hadii aan yara
qeexo ujeedada aan cinwaankan u doortay. Waxaan aad uga xumahay nasiib
darana ah, in wacyiga dadka soomaaliyeed gaadho heer uu kala garan waayo
Itoobiya waxay tahay iyo waxay rabto. Arin iyadu lala yaabo ma,aha oo waa la
arki jirey qof iska daneysta ah oo Gumeysiga iyo cadowga umadda u shaqeeya
dantiisa gaarka ahna wax walba ka hor mariya. Laakiin arinta naxdinta leh ee
maanta dadka soomaaliyeed kusoo korodhey waxay tahay, in taariikhdii iyo
xaqiiqadii la daba rogo oo xishoodkii iyo mabaadidii laga dhex baxo. Run
ahaantii shacabka soomaaliyeed waxaa ku dhacay musiibo aad u weyn oo
dhaxalsiisey inay intooda badan kala garan waayaan xaqii iyo baadilkii,
sharaftii iyo gunnimadii, cadowgii iyo naseexii.
[qoraalka
oo dhan
|
Sidaad wada aragteen waxaan boga somalitalk,
ka akhriyey maqaal dheer oo uu qorey nin soomaali ah. Wuxuu ku andacoonayaa
inaan Itoobiya lagu tilmaamin cadowga umadda soomaaliyeed, bal wuxuu isku
dayayaa inuu dadka ku qanciyo inay maslaxada soomaalidu ku jirto in damaca
Itoobiya iyo rabitaankeeda loo hogaansamo oon marnaba laga hor imanin.
Hadana wuxuu ka afeeftey inaan loo arkin inuu Itoobiya qareen u yahay. Ilaa
hada ma maqal nin Itoobiyaan ah oo cadeysanaya in rabitaankooda soomaalidu
ogolaato. in kastooy siyaasada Itoobiya arinkaa ku shaqeyneyso hadana si
doblamaasiyad iyo khiyaamo ku dheehantahay ayay usoo bandhigaan. Laakiin
soomaaligan maqaalka qorey wuxuu af buuxa ku leeyahay waa inay siyaasiyiinta
soomaalidu aqbalaan waxa uu mr. Melas Zanawi iyo Itoobiya, ka doonayso.
Wuxuu rabaa inuu inaga dhaadhiciyo inayna Itoobiya soomaaliya wax dan ah ka
laheyn ee ay dooneyso oo keliya in dhulka soomaalida Ogadenya eey Gumeysato
looga hadho. Akhristayaasha waxaan weydiinayaa hadalkaasi inteebuu runta u
jiraa? Ilaahay baan idinku dhaariyee ma soomaaliya ayaa maanta mareysa heer
ay Ogadenya ariteeda ka hadasho?
Waxaan u sheegayaa ninka maqaalkan qorey
iyo kuwa kale ee war moogaha ah in sheekadu halkaa mar hore ka gudubtey,
waxeyna mareysaa in soomaalidii xorta
ismoodeysey maanta Itoobiya rabto iney Gumeysiga kusoo biiraan oo Addis
soomaali oo dhan laga xukumo. Waa arintaa waxa ay maanta isku hayaan Keligii
taleye Melas, iyo soomaalida inta ayna weli wadaniyada iyo soomaalinimadu ka
dhimanin. waxaa kale oon xusuusinayaa akhristaha inayna qadiyada soomaalida
Ogadenya ku xidhneyn ogolaanshaha ama ogolaansha la,aanta siyaasiyiinta
soomaaliyeed iyo xitaa dawlad soomaaliyeed toona. Ee ay arintaasi u taalo
shacabka soomaalida Ogadenya ee dhulkaa iska leh Itoobiyana xooga iyo
khasabka ku Gumeysato. Taasna macnaheedu ma,aha inayna u baahneyn
walaalahooda soomaaliyeed meel kasta ooy joogaan. Laakiin waxey maanta
xaaladu maraysaa (ninkii tiisa daryeelaa tukalana ku dara)
Waxaa kale uu ninka maqaalkan qorey Melas
Zanawi, ku tilmaamey siyaasi rug cadaa ah oo yaqaana xeeladaha
doblamaasiyada.
Saaxiibow ma garanayo fikradaa cida kugu
raacsan. Zanawi, wuxuu ku fashilmey siyaasadii gudaha ee Itoobiya, waxaan
ognahay wax kale iska dhaafe xitaa Ururkii Tigreega ee TPLF ayaa kala jabey
oo burburey, qoomiyadihii kale ee Itoobiyana hadalkooba daa. Geeska afrika
waad la socotaan sumcada Zanawi meesha ay mareyso in xitaa Hogaamiye
kooxeedyadii soomaalida ee la jeelka ahaa maalimba mid xadhkaha goosanayo oo
uu khiyaamooyinka taliska Zanawi, fadeexeynayo. markaa siyaasad wanaaga aad
dhiigyacabkan keligii taliyaha ah ku sheegeyso maxey tahay. Mid waan kugu
waafaqsanahay hadaad dhahdo burburka iyo dacdarada iyo wadaninimo la,aanta
soomaalida ayuu Zanawi, ka faa,iideystay isagoo soomaalida u arka
cadowgiisii oo jabey kana shaqeynaya inaysan mar dambe soomali oo sharaf iyo
xoog leh oo mideysan cagaheeda isku taagin. Taasina waxey cadeynaysaa
xiqdiga iyo cadowtinimada qodada dheer ee ku jirta dhamaan dawladihii soo
xukumey Itoobiya oo dhamaantood kasoo jeeda Qowmiyadaha Axmarada, iyo
Tigreyga. Si kastaba ha ahaatee hadey umadu jabto oo sharafdeedii dhulka ku
dhacdo waxaa looga baahan yahay iney ka fikirto ooy talo caafimaad qabta ka
dhiibato sidey mar labaad dhibka heysta uga soo kaban laheyd ooy
sharafteedii iyo umadnimadeedii usoo ceshan laheyd, ee looma baahna inaan
quus iyo rajo beel ku ridno oo cadowgii jabkooda ka faa,iideysanayey loogu
sawiro wax khatar ah oon layska celin karin siyaasadoodana la gaadhi karin.
Taliska Itoobiya ninkii wax weyn oo khatar ah u heystow ka wareyso
geesiyiinta shacabka soomaalida Ogadenya ( Ceel ninkii galey baa laga
wareystaaye) ragaasaa kaadidiisa cabsiiyey diyaarna u ah inayna ka hadhin
ilaa ay Geeska Afrika ka tirtiraan damaca (Abasiniya) ee imbiraaliyada iyo
dhul balaadhsiga ku dhisan, kansarkana ku noqdey nabada iyo horumrka
shucuubta Geeska Afrika.
Qore: Maxamed Cabdi
Gammaan@hotmail.com
Afeef: Aragtida qoraalkan waa mid u gaar ah
qoraaga ku saxiixan
»»WAA
MAXEY UJEEDADA UU (XAGAR YARE) KA LEEYAH
|